Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1996, Blaðsíða 46

maðurinn væri pervert kveikti þessi rúmur
einn og hálfur metri af Birni GrÉtari Sveins-
syni ekki upp í honum.
Það kom júlí og ég fékk þessar skitnu sex-
tán þúsund krónur útborgaðar, gamlar
krónur. Þær þóttu þá enn nothæfur gjald-
miðili. Það var föstudagur og helgi framund-
an. Fyrir einhvern feil í skipulagningu ættar-
innar yrði ég einn í bænum um helgina.
Mamma úti á landi, elsti bróðir í útlöndum,
hinir á sjó. Eftir vaktina flýtti ég mér í bæinn
með launatékkann og rétt náði inn í
Landsbankann á Laugavegi 7 fyrir lokun.
Gekk að gjaldkera númer tvö og rétti honum
ávísunina. Gjaldkerinn var kona.
— Geturðu skipt þessu? spurði ég.
- Ertu búinn að framvísa henni? spurði
hún á móti.
- Nei, sagði ég.
- Skrifaðu þá aftan á hana, sagði hún.
Ég gerði það og rétti henni ávísunina aftur.
- Persónuskilríki, bað hún.
- Ég á ekki persónuskilríki, sagði ég.
- Attu ekki nafnskírteini? spurði hún.
- Nei, ég fæ það ekki fyrr en næsta vetur,
sagði ég.
Fyrir þá sem ekki muna þessa tíma skal á
það bent að börn fengu afhent nafnskírteini í
tólf ára bekk með nokkurri viðhöfn. Fram að
þeim tíma höfðu þau lifað nafnnúmerslaus í
þjóðfélaginu.
- Þá get ég ekki skipt þessu, sagði hún.
- En ávísunin er stíluð á mig og ég einn get
skipt henni. Og ef ég get ekki skipt henni fyrr
en ég fæ nafnskírteini, þá verð ég að bíða í
næstum heilt ár, sagði ég.
- Ég set ekki reglunar, ég bara vinn hérna,
sagði hún.
- Má ég tala við bankastjórann? spurði ég.
- Þetta er útibú, það er enginn bankastjóri
hér, bara útibússtjóri, sagði hún.
- Má ég tala við útibússtjórann? spurði ég.
Hún horfði á mig. Hún horfði niður á mig
af því ég var frekar lítill af viðskiptavini að
vera.
- Ég skal athuga það, sagði hún.
Hún lokaði kassanum og renndi sér niður
af gjaldkerastólnum. Ég var tólf ára og farinn
að horfa á rassinn á konum sem löbbuðu frá
mér. Þessi var í mínípilsi og gaf væntingar
um eitthvað sem biði mín löngu eftir að ég
fengi nafnskírteinið.
Þegar hún sneri aftur horfði ég ekki á neitt
sérstakt. Mér fannst það of dónalegt að horfa
á eitthvað sérstakt á konum þegar þær sneru
að mér. Þær gætu séð hvað ég var að hugsa.
- Bíddu þarna, sagði gjaldkerinn og benti
á einhvern ómerktan blett á miðju gólfi
salarins.
Ég gekk þangað og beið. Eftir smástund
opnaði miðaldra maður lítið hlið á af-
greiðsluborðinu, skimaði í kringum sig eins
og hann væri óöruggur svona úti á bersvæði,
leitaði að mér með augunum, fann mig, kom
til mín.
- Já, hvað get ég gert fyrir þig? sagði hann
með álærðri kurteisi.
- Ég get ekki skipt ávísuninni minni nema
ég hafi nafnskírteini en ég fæ ekki nafn-
skírteini fyrr en næsta vetur, sagði ég.
- Já, þannig er nú það, sagði hann.
— En þetta eru launin mín, sagði ég.
- Já, sagði hann og skimaði í kringum sig.
Honum fannst hann eins og fífl standandi
þarna á miðju gólfi að tala við barn.
- Ég verð að fá launin mín af því ég er einn
í bænum um helgina, sagði ég.
— Ertu einn í bænum? spurði hann.
- Já, sagði ég.
- Hvar eru foreldrar þínir? spurði hann.
— Mamma er á ferðalagi og pabbi er á
Egilsstöðum, sagði ég.
- Áttu engin systkini? spurði hann.
- Jú, þrjá bræður, sagði ég.
- Og hvar eru þeir? spurði hann.
- Haddi er í útlöndum og Siggi og Egill á
sjó frá Ólafsvík, sagði ég.
— Nú, sagði hann.
- Má ég skipta ávísuninni? spurði ég.
- Ekki nema þú hafir nafnskírteini eða að
einhver sem hefur nafnskírteini framselji
ávísunina, sagði hann.
- En það er búið að loka bankanum, sagði
<%•
— Já, sagði hann.
- Það er of seint fyrir mig að finna ein-
hvern, sagði ég.
- Þú verður þá að skipta henni á
mánudaginn, sagði hann.
— En ég er einn í bænum um helgina og ég
þarf að kaupa mér eitthvað að borða, sagði
- Ja, reglur eru reglur og við breytum ekki
reglum þótt fólk þurfi að borða, sagði hann.
Ég gafst upp. Ég borðaði í mötuneytinu á
Hótel Sögu um helgina þótt ég væri á frívakt
og svínaði þar dálítið á Konráð hótelstjóra.
Auk þess átti ég einhverja aura heima.
Utibússtjórinn fór hins vegar inn á skrif-
stofu og las Moggann. Löngu seinna bauð
honum við blöðunum sem ég ritsfyrði.
Honum fannst þau ruddaleg árás á þann
heim sem hann lifði í; eins og tölvuvírus sem
gæti étið upp allt sístemið.
Ossur Skarphéðinsson
um bók sína
Urriðadansinn
Össur Skarphéðinsson sýndi á sér nýja
hlið með nýrri bók um stórurriðann í
Þingvallavatni. Bókin, sem heitir Urriðadans,
er frásagnir af samspili urriðans og mannlífs
við Þingvallavatn og hefur meðal annars að
geyma merkilegar veiðisögur allt frá land-
námi til okkar daga. Þar kennir margra grasa.
Fyrir daga veiðistangarinnar voru stórurriðar
öldum saman teknir á sérkennilegt veiðarfæri
sem hét hoppungur og hvergi tíðkaðist
annars staðar; þeir voru stungnir með spjót-
um, húkkaðir á sérstök tól sem nefndust
krækifæri og að sjálfsögðu veiddir á öngul
með ótrúlega fjölbreyttu agni, allt frá þurrk-
uðu roði upp í kindaaugu af nýslátruðu.
Stundum var meira að segja notaður nýsoð-
inn hafragrautur til að Iaða stórurriðann að
veiðistaðnum!
Sumar frásagnirnar eru stórkostlegar, eins
og af því þegar SÍMON PÉtursson, bóndi í
Vatnskoti, notaði örninn í Almannagjá til að
veiða urriða úr Öxará! Bókinni Iýkur svo með
því að Össur færir einkar sannfærandi rök að
þeirri niðurstöðu, að ekkert vatn í heiminum
hafi framleitt jafnstóra urriða og
Þingvallavatn. Eftir 1930 hefst svo
stangveiðin fyrir alvöru og urriðaveiðin, eins
og Össur lýsir henni á grundvelli gamalla
texta sem hafa varðveist, dagbóka og samtala
við gamla veiðimenn og bændur, hefur
bersýnilega verið engu lík. Bókin er ekki síst
skemmtileg fyrir þá sök að Össur, sem er
gamall líffræðingur, hikar ekki við að setja
fram nýstárlegar kenningar um urriðann.
STÆRSTI URRIÐI I HEIMI
En af hverju er þingmanni urriðinn í
Þingvallavatni svo hugleikinn að hann gefur
sér tíma til að skrifa 300 blaðsíðna bók um
hann?
„Menn lifa ekki af argaþrasið í þinginu
nema eiga sér gerólík áhugamál. Ég kynntist
stórurriðanum í Þingvallavatni persónulega
þegar ég var aðeins nokkurra ára gamall og
gleymdi honum aldrei. Fyrir nokkrum árum
fór ég að safna heimildum um stærstu
urriðana sem þar höfðu veiðst og þegar ég var
kominn með sæmilega staðfestar frásagnir
um allt upp í 36 punda fiska, raunar tvo
slíka, og fjölmarga milli 20 til 30 pund fór
það að renna upp fyrir mér að ef til vill væri
46
Sjómannablaðið Víkingur