Náttúrufræðingurinn - 1938, Blaðsíða 11

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 137
.llllllllllllllll.Illllllllllllll.Illllll.I.Illlllllllllllllll.I.Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll ■
að minnka, en þá er að finna sér samastað til vetrarins. Það er
líka gott að komast frá yfirborðinu niður í djúpið, og losna frá
mesta yfirgangi fuglanna, því þeir verða nærgöngulli með degi
hverjum, því alltaf er litli þorskurinn að verða stæm og stærri
biti. Nú veltur allt á því, hvernig viðtökurnar eru, þegar til
botnsins kemur. Hvernig er þar um að litast? Er þar nóg af mar-
fló eða öðrum hentugum fæðutegundum, er hitinn þar hæfi-
legur, eða er þar auðn og myrkur, vegna þess hve djúpt er?
Ekki þýðir að setjast að í miðjum sjó, því þar er nú frekar lítið
um björgina, annað hvort verður að byggja alveg við yfirborð-
ið, eða alveg við botninn. Og fari svo illa, að litla þorskinn beri
þar að botni, sem lítið eða ekkert hæfilegt æti er fyrir hendi,
vegna þess hversu dýpi er mikið, þá verður hann að reyna að
grynna á sér, færast nær og nær landi, og njóta september-
mánaðarins alveg uppi við bryggjur, eða við fjörusteinana,
þar sem sjórinn er kyrr og lygn, og nóg af marflóm og öðru
sælgæti. Þarna hefst hann svo við fyrst um sinn. Af áhugamál-
um á hann aðeins eitt, en það er að eta, eta og eta, en alltaf
verður hann þó að vera á verði, til þess að forða sér undan
hættum. Systkini hans eru nú flest búin að tína tölunni, af ýms-
um ástæðum, nú væri hann ef til vill ekki nema eina eða tvær
klukkustundir að kveðja þau öll, ef hann þyrfti að fara í lang-
ferð.
Þarna við bryggjurnar unir nú þorskseiðið vel hag sínum,
allt leikur í lyndi, hér er hlutfallslega auðvelt að sjá sér borgið
og varast hættur. En svo einn góðan veðurdag fer þetta að breyt-
ast. Litli þorskurinn tekur eftir því, að stallar hans fara að
verða daufgerðari en þeir hafa verið áður, þeir eru ekki eins
ötulir við að afla sér fæðu, og ekki eins kátir og fjörugir og
þeir hafa verið, og sama deyfðin og þróttleysið er að færast
yfir hann sjálfan. Það er engu líkara en að eins konar svarti
dauði sé að breiða návoð yfir allt lífið við bryggjurnar, sé að
jafna því við jörðu, með jafnmiklum blóma eins og það stóð, þeg-
ar bezt lét. Litli þorskurinn finnur að líkami hans er að verða
þungur sem blý, hann hefir enga lyst á marflónum, þótt þær
liggi nær því hreyfingarlausar rétt við nefið á honum, hann er
sjónarvottur að því, hvernig margir félagar hans missa nærri
því meðvitundina, hvernig bylgjurnar kasta þeim upp í hrönn-
ina og tína lífi þeirra. Þetta vekur einhverja óljósa eðlishvöt
til lífs, litli þorskurinn, sem hingað til hefir haldið velli, ver'