Náttúrufræðingurinn - 1938, Blaðsíða 13

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 139
/iiiiiiiiiiiHimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiimiiiiiiimiiiiiiiimiiiiiiiiimmiiiiiimiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiii
inn, hann kemur þangað aðeins einu sinni eða tvisvar, til þess
nð fá sér fréttir, og eitthvað í magann, ef hægt er. Annars held-
ur hann sig nú mest á ýmsum grunnmiðum, borðar þar allt,
sem tönn á festir, og verður eitthvað um tuttugu og fimm senti-
metrar á lengd, þegar þriðji veturinn rekur hann á ný, vegna
kuldans, niður í djúpið. Þannig gengur þetta ár eftir ár, alltaf
færir þyrsklingurinn sig dýpra á veturna, en á sumrin gengur
hann á grunnmið, þá etur hann og fitnar, en á veturna er hann
niðri í álunum, þá er þrengri í búi hjá honum, og hann vex þá
lítið. Hann er að verða betur og betur fær um að forðast hætt-
urnar, en sá er þó gallinn á gjöf Njarðar, að óvinirnir, sem
sækjast eftir honum, verða stærri og stærri, eftir því, sem hann
stækkar sjálfur. Einu sinni kom til dæmis að honum heljarmikil,
kolblá ófreskja, sem hinir þorskarnir kölluðu hákarl, og var
rétt með naumindum, að hann slapp undan honum lifandi, það
vildi honum til lífs, að hákarlinn náði í annan þorsk stærri, og
tafðist svo við það, að hann gat komist undan á meðan. Öðru
sinni var hann í stórum hóp annara þorska að elta smásíld,
sem hafði flækst alla leið niður að botni, þá kom hann auga á
eitthvað ætilegt, sem rann ýmist upp eða niður um sjóinn
skammt frá botninum. Hann vildi nú hætta að elta síldina, og
eta heldur þetta, því honum leist svo vel á þáð, en þegar hann
var búinn að opna munninn og var rétt kominn að því, að
gleypa það, fór eins og fyrri daginn, að annar stærri þorskur
kom og ýtti honum frá, og tók sjálfur bitann. En í sama vet-
fangi og hann ætlaði að kyngja bitanum, tekur hann viðbragð,
og stefnir beint upp í sjóinn, í áttina til yfirborðsins, það var
engu líkara en að hann væri hrifinn upp til himna, hinir þorsk-
arnir gizkuðu á að þessir ofansjávarenglar, sem kalla sig menn,
hefðu verið þarna að verki.
Nú eru liðnir sjö vetur, síðan þorskurinn kom í heiminn.
Hann er nú orðinn um sjötíu og fimm sentimetrar á lengd, og
að sama skapi feitur og sællegur. Hingað til hefir hann komizt
klakklaust í gegnum alla hreinsunarelda, en af öllum þeim
mikla og fagra systkinahóp, sem lagði af stað út í heiminn um
leið og hann, eru nú aðeins eftir fimm á lífi. En þrátt fyrir það
skortir hann ekki jafnaldra. Kringum hann eru milljónir af
þorskum á sama reki, það er eins og sameiginleg örlög tengi þá
dularfullum böndum, þeir halda sig alltaf saman, þó að fylk-
ingarnar þynnist eftir því sem að stundir líða fram. Nú er átt-