Andvari - 01.01.1951, Side 38

34
Barði Guðmundsson
andvari
komast, áður þeir fái eign hans". Hafði ívar liðsafnað fyrir og
varð ekki af ráni. Gera bændur nú orð Sighvati Sturlusyni og
Arnóri Tumasyni, að „þeir rými af þeim ófriði þessum".
Þannig var málum kornið er Þorvarður úr Saurbæ talaði við
ívar og feðgana frá Einarsstöðum í Valahrísum. Þeir Sighvatur
brugðu skjótt við, er þeim barst orðsending Reykdæla. Og er
her þeirra kom til hinnar hrjáðu byggðar, varð manni einum á
Helgastöðum að orði: „Sjáið nú, sveinar, flokk þeirra höfðingj-
anna, hvar ríður, enda skellur þar nú lás fyrir búr þeirra Reyk-
dæla“. Þarf ekki frekar vitna við um það, livort biskupsmönnum
hafi verið hleypt til fjárupptekta hjá hændum í Reykjadal um
þessar mundir, þótt ekki sé getið sérstakra árekstra biskups og
manna hans við aðra en Einarsstaðafeðga og ívar í Múla. En
það voru einmitt þeir, sem Þorvarður úr Saurbæ ræðir við í
Valahrísum. Má nú vissulega fara nærri um það, hvar frásagn-
irnar af aðdraganda Helgastaðaorustu og flótta Höfða-Odda
undan Höskuldi Þorvarðssyni séu upprunnar. Báðar hafa þær að
stofni það sem Þorvarður úr Saurbæ sá og heyrði í Valahrísum-
Um leið verður skiljanlegt hversvegna síðarnefndu frásögninni
lýkur með setningunni: „Þá var mönnum hleypt til féránsdóma
á hvern bæ“.
Það var við Fnjóská, að Höfða-Oddi flýði undan Höskuldi
Þorvarðssyni. Var Höskuldur riðinn „út á ána“, er Oddi greiddi
honum axarhöggið. Ekki er á þessi nafngreind í sögunni, þótt
fimm sinnum sé hennar getið í frásögninni af aðdraganda Kakala-
hólsorustu. Höfundi er áin bersýnilega mjög hugleikin. Hann
hyggur hana vera mikið vatnsfall, því ekki kemur til álita að
hún sé reið nema á vöðurn. Þó „skauzt" hestur Eyjólfs á kaf
við eina tilraunina til yfirferðar. í eltingaleiknum fyrir orustuna
tekst livorugum flokknum að komast yfir fljótið. Var við því að
búast um lið Eyjólfs halta, því hann hafði þá í hæsta lagi á að
skipa þrem tylftum manna, en til varnar voru Veisumenn á hest-
um sínum „eigi færri en sjötíu“. Hitt er undravert að þeir hirða
ekki um það að hnekkja til fulls hinu fámenna árásarliði. Þott