Nýtt kirkjublað - 15.05.1906, Blaðsíða 6

110 NÝTT KIRKJUBLAÐ^
sem það yrði nú á 17., 18., 19. eða 20. aldursárinu; það
mætti ekki einskorða. Þeir, sem eklá gœtu J>að, mundu ]rví
fremur nota tiverja tómstund og hvert tækifæri til að aflasér
þekkingar og kunnáttu. Hjá þeim, mörgum hverjum, mundi
mentunarfýstin verða livað ríkust — því allir vilja „höndla
hnoss,“sem óhægt er að ná, en meta það lítds, sé ]>ví haldið
að þeim.
Setjum nú svo að frœðsla harna og unglinga komist í
það horf, sem æskilegt væri. Þarf þá ekki meira? Getur frœðslan
eingöngu gei-t manninn eius og hann á að vera — gert hann
sannmentaðan? Það hygg eg fjarri fara. Frœðslan er, að
rnínu áliti, ekki nema önnur Iiliðin á sannri mentun: Hin
hliðin er góður og göfugur lmgsunarháttur, og hana hygg
eg eins áríðandi, nema framar sé. Mig undraði, þá ereglas
frumvörpin, að ]>au leiddu þessa hlið mentunarinnar alveg
hjá sér. Og á henni sannast þó, fremur flestu öðru: „Smekkur-
inn sá sem kemst í ker, keiminn lengi eftir her.“ Þó börn
læri fáein ættjarðarkvæði, þá ríður ]>að engan baggamun í
þessu efni. Menn kunna nú að segja að þetta eigi kristindóms-
námið að gjöra. Það mun þó ekki meining þeirra, sem vilja
koma á almennri skólaskyldu barna, en fela þó heimilunum
kristindómskensluna: Það er sama sem að ætla henni eng-
an tíma. Án efa má að miklu leyti þakka það kristindóms-
náminu og prestunum, að vér erum ekki lakari en vérerum,
svo mikið „víkingablóð“ sem í oss er. Mikið vantar þóá, að
vér höfum alment tamið oss, að snúa „víkinga-“eðlinu upp í
göfugleik. Það þurfa kennararnir að kenna börnunum, og
verður kennaramentunin að undirbúa ]>á til þess. Væntanlega
gjöra prestarnir líka sitl til. En í ]>ví efni missa þeir því
méra af þýðingu sinni, sem þeim er meira fækkað. Við það
tapast að mestu þau áhril' sem kunningsskapurinn veitir.
Kennarar gætu að líkindum haft mikil og góð áhrif með fyrir-
lestrum, frásðgum um göfuga menn og með lifandi heimfærslu
111 kristindómsins. Þó er dœnii kennarans sjálfs betra en
nokkuð annað, Ogtilþess þarf hann að umgangast börnin, og
helzt að vera iðulegur gestur á heimilum þeirra.
Byrja verður nú með ]>ví, að hinn tilvonandi kennara-
skóli fái ]>að verkefni, að undirbúa kennaraefnin sen> bezt í
þessa átt. Svo kemur árangurinn smám saman. En þá fyrst