Tímarit iðnaðarmanna - 01.02.1942, Blaðsíða 14

Tímarit iðnaðarmanna XV. 1. 1912
Kaup járniðnaðarmanna í Danmörku.
Landssambandið hefir í fórum sínum „Statis-
tik for Sammenslutningen af Arbeidsgivere
indenfor Jern- og Metalindustrien i Danmark'4,
sem „Statistik Avdeling av Dansk Arbeidsgiver-
forening“ gaf út yfir október-kvartal 1938. í
þessu yfirliti má greinilega sjá fjölda hinna
ýmsu starfsmanna hjá öllum fyrirtækjum, setn
eru í Sambandinu, og einnig, hve mikið þeir
fengu greitt til jafnaðar um klukkustund.
í yfirlitinu eru járn- og vélsmiðir greindir í
24 flokka. 9118 vinna í Kaupmannahöfn Iijá
496 fyrirtækjum og 8602 utan Kaupmannahafn-
ar Jijá 524 fyrirtækjum. Iljá þessum 24 flokk-
um var lágmarkskaupið í Kaupmannahöfn frá
99,1 til 149,5 d. au„ en að meðaltali 118,3 d. au.
Aftur fengu fl. í reyndinni greitt að meðaltali
139,6 d. au. lægst og 223,7 d. au. liæst um klst.,
en 186 d. au. til jafnaðar um klst. 57,2% af
vinnunni var framkvæmd í ákvæðisvinnu og
höfðu menn j)á 201,1 eyri til jafnaðar um klst.,
en 116 au. til jafnaðar fyrir tímavinnuna.
aðarmenn gera kaupskrúfu. Það er vitað, að
hinir þjóðstjórnarflokkarnir verða tregir til að
fallast á hana. Þetta verður óvinsælt lijá iðn-
aðarmönnum. Blöðin geta ekki komið út, ef
prentarar gera verkfall. Kommúnistar stvðja
verkfallið af öllum mætti og auka fylgi sitt. Nú
gerum við herbragð: Við förum úr rikisstjórn-
inni og tökum að okkur málstað iðnaðarmanna,
sem allir verða fokreiðir við Framsóknarflokk-
inn og Sjálfstæðisflokkinn. Þá kjósa þeir með
okkur. Og svo gerum við meira: Við semjum
við prentarana um prentun á AIj)ýðublaðinu.
Þeir bljóta að sjá sér hag í að styðja útkomu
blaðs, sem berst fyrir kröfum jæirra. Þá fáum
við ekki aðeins fylgi iðnaðarmannanna alveg
upp í hendurnar, heldur verður Alj)ýðid)laðið
jafnframt eina blaðið, sem kemur út fram að
bæ j ar s t j órnarkosningu nu m.
Það væru skrítin álög, ef j)etta reyndist ekki
sigursælt Iierbragð.
Hver er svo árangurinn?
Alj)ýðublaðið var að visu eina blaðið, sem
Utan Kaupmannahafnar eru kaupgreiðslur
nokkru lægri. Þar er lágmarkskaupið fyrir
lægsta flokkinn 95,3 d. au„ en þann hæsta 135,5
d. au. og að meðaltali 112,9 au. En meðaltíma-
kaupið, sem greitt hefir verið, er 156,1 d. au.
51,9% er unnið í ákvæðisvinnu og þá meðal-
tímakaupið 172,6 d. au„ en tímakaupsvinna
greidd með 138,3 d. au. að meðaltali.
Fljótséð er, að meðallágmarkskaup járniðn-
aðarmannanna dönsku hefir verið svipað og
hér, þegar gengismunurinn er reiknaður. En
fyrir stríðið (í apr. 1939) kostaði dönsk króna
120,5 au. íslenzka. í ísl. kr. hefði ])á meðallág-
markstímakaupið verið í Kaupmannahöfn 142,5
ísl. au„ en utan Kaupmannahafnar 120 ísl. au.
En meðalkaupið, sem greill var í Kaupmanna-
höfn, hefir verið 224,2 ísl. au.
Nokkru sama gegnir um aðrar greinir iðn-
aðarmanna, sem unnið hafa hjá áðurnefndu at-
vinnurekendasambandi.
Flokkúr sá, sem ýmsir málmiðnaðarmenn eru
kon) úl með reglulegum hætti meðan vinna lá
niðri í prentsmiðjum. En kosningum var frest-
að i Reykjavík. Það var fyrsta vonin, sem brást.
Svo var settur gerðardómur í kaupgjaldsmál-
um. Alj)ýðublaðið hamaðist gegn honum og
reyndi eins og fyrri daginn að tala ögn hærra
og digurbarkalegar en kommúnistaf.
En j)að kom fyrir ekki. Iðnaðarmennirnir
sáu, að taflstaðan var ekki nógu góð og gerðu
því jafntefli".
Sko! Það er rétt eins og slyngur veðufræð-
ingur væri að spá um veðrið. Lægðir og hita-
stig eru mæld og vfirveguð, en útkoman vafa-
söm, eins og stundum reynist jafnvel lijá Jóni
okkar Eyþórssyni. Og hvílíkt jafntefli:
Járniðnaðarmennirnir, sem voru fjölmenn-
asli hópur iðnaðarmanna sem deildu, fengu að
minnsta kosti eins góð kjör og ef samningar
hefðu verið gerðir, þegar stjórnarvöldin stöðv-
uðu samninga um áramótin. Og aðrar iðngrein-
ir semja frjálst og fritt og virðast ánægðar.