Bjarmi - 01.03.1997, Blaðsíða 4

Bjarni Randver Sigurvinsson og Sigurgeir Gíslason
spintisminn
talist
kristindómur?
Sagan sýnir, að mannkynið hefur alla tíð velt fyrir sér tilgangi lífsins,
hvaðan það sé komið og hvað um það muni verða. Þó vita allir, að þeir
munu fyrr eða síðar deyja, en hvað um þá verður eru hins vegar skiptar
skoðanir. Þar sem flestir syrgja einhvern tímann á lífsleiðinni látna ættingja
eða aðra ástvini, sem jafnvel dóu fyrir aldur fram, þá hafa ýmsir leitað leiða til
að ná sambandi við þá á ný. Miðlar virðast t.d. hafa verið til frá örófi alda, en
störf þeirra hafa jafnan veríð umdeild og jafnvel fordæmd.
Hvað er spíritismi?
Sú hugmyndafræði kallast jafnan spírit-
ismi, sem gerir ráð fyrir því, að andi
mannsins sé ódauðlegur og haldi áfram
á því sem næst eilífri þroskabraut sinni
eftir líkamsdauðann. Þeir, sem kallast
spíritistar, trúa því, að hægt sé að
komast í samband'við framliðið fólk og
fá frá því skilaboð með ýmsum hætti
svo sem i gegnum miðla, sem falla í
miðilssvefn eða halda sérstaka skyggni-
lýsingarfundi, þar sem þeir greina frá
því, er þeir sjá og heyra. Huglæknar
kallast svo þeir miðlar, sem telja sig
vera í sambandi við framliðna lækna, er
geti greint sjúkdóma fólks og jafnvel
læknað það. Einnig telja ýmsir, að hægt
sé að ná sambandi við framliðna með
ósjálfráðri skrift, andaglasi og anda-
borði.
Margt annað hefur verið ílokkað undir
spíritisma, enda þótt það þurfi ekki endi-
lega að tengjast framliðnum. Skyggni
kallast t.d. sá eiginleiki, þegar menn
greina hluti eða verur, sem aðrir verða
að öllu jöfnu ekki varir við. Með hlut-
skyggni er síðan átt við, að unnt sé að
greina sögu þess hlutar, sem handleik-
inn er, en skylt þessu er sá eiginleiki að
geta lesið úr kristalskúlu, bolla eða spil-
um. Dulheym er það kallað, þegar ein-
hver heyrir raddir, högg eða önnur hljóð,
sem aðrir heyra ekki. Hugsanaílutningur
jafnvel heimshorna á milli er nefndur
Qarhrif og þegar hlutir færast úr stað af
óútskýranlegum orsökum er það nefnt
hreyfifyrirbæri.1 Þetta allt er síðan yfir-
leitt kallað dulræn fyrirbæri, dulspeki
eða dultrú, þ.e. „occultism" á ensku.
Til eru margar greinar af spíritisma og
eru því fylgismenn hans um margt
ósammála. Sumir hafa reynt að aðlaga
spíritismann að trúararfleifð sinni svo
sem kristinni trú, en aðrir hafa hafnað
gömlu rótgrónu trúarbrögðunum og
stofnað sérstaka trúarhópa í staðinn,
þar sem jafnan er leitað leiðsagnar ein-
hverra tiltekinna anda.
Upphaf nútíma spíritisma
Enda þótt þessi dulrænu fyrirbæri hafi
flest verið þekkt frá alda öðli og spírit-
istar geti ekki talist einleitur hópur, þá
rekja þeir flestir upphaf hreyfingarinnar
til heimilis Fox-f)ölskyldunnar í Hydes-
vflle í Bandaríkjunum árið 1848. Nokkru
áður hafði hún fest kaup á húsi, þar
Bjarni Randver Sigurvinsson og Sigurgeir Gíslason.