Tímarit lögfræðinga - 01.03.2004, Qupperneq 105

vegar ekki vel að þeirri skilgreiningu hugtaksins áhætta sem sett var fram hér
að framan. Mætti því hugsanlega skipa slíkum takmörkunum í sérstakan flokk.
3.9.2 Andlag vátryggingar
Skilmálaákvæði sem tilgreina andlag vátryggingarinnar, þ.e. þá hagsmuni
sem tryggðir eru, falla utan gildissviðs ófrávíkjanlegra reglna VSL.IXS Slík til-
greining kæmi alla jafna fram í vátryggingarskírteini viðkomandi tryggingar,
t.d. að húftryggð væri bifreið með nánar tilgreindu skráningamúmeri eða að
slysatryggður væri einstaklingurinn N.N. Slík ákvæði valda sjaldnast nokkrum
vandkvæðum í framkvæmd. Hins vegar getur tilgreiningin verið orðuð þannig
að háð sé ytri aðstæðum hvaða munir eða menn falli undir gildissvið vátrygg-
ingar þannig að hópur vátryggðra og það sem vátryggt er breytist frá einum
tíma til annars. Sem dæmi má nefna algengt ákvæði í fjölskyldutryggingu þar
sem segir að vátryggðir séu „vátryggingartaki og fjölskylda hans sem hafa sam-
eiginlegt lögheimili á íslandi, sameiginlegt heimilishald og búa á sama stað“.189
Þá getur verið kveðið á um að innbústrygging nái til „innbús, almenns og sér-
greinds, sem eru í eigu hinna vátryggðu“.190 I þeim tilvikum verður að meta út
frá aðstæðum, öðrum ákvæðum skilmálanna og venju hvort ákvæðið verður
talið fela í sér tilgreiningu vátryggingarandlags. Þannig yrði alla jafna að telja í
síðara dæminu hér að ofan, að seldi vátryggður einstaklingur mun, sem vá-
tryggingin náði til, næði vátryggingin ekki til munarins eftir eigendaskiptin.191
Þó getur eftir atvikum verið rétt að telja að tilgreining á eigendum vátryggðra
muna eða á staðsetningu þeirra feli í sér lýsingu áhættunnar með þeim réttar-
áhrifum sem kveðið er á um í 45.-50. gr. VSL ef breyting verður á eigendahópn-
um eða staðsetningunni, eða 4.-10. gr. laganna um rangar upplýsingar við
samningsgerð.192 Sem dæmi má hugsa sér að vátryggt sé nánar tilgreint mál-
verk. í slíku tilfelli breytti engu þó að málverkið yrði fyrir skemmdum annars
staðar en á þeim stað sem tilgreindur væri í skilmálum. því að ljóst væri að um
sama málverk væri að ræða. Tilgreining staðsetningar málverksins gæti þannig
eftir atvikum verið talin fela í sér lýsingu áhættunnar, en sú áhætta gæti aukist
við breytta staðsetningu munarins. Hér væri því eðlilegt að beita reglum VSL
um aukna áhættu eða jafnvel reglum laganna um rangar upplýsingar við samn-
188 Schmidt, (1943), bls. 91, 159-160 og 190; Drachmann Bentzon og Christensen, (1952), bls.
58 og 281, Hellner, (1955), bls. 13 og 49 og (1965), bls. 82; Lðken, bls. 34 og Selmer, bls. 170
og 196.
189 Tilvitnunin er úr skilmálum fjölskyldutryggingar hjá íslensku vátryggingafélagi.
190 Tilvitnunin er úr skilmálum fjölskyldutryggingar hjá íslensku vátryggingafélagi.
191 Drachmann Bentzon og Christensen, (1952), bls. 322. Hér er m.ö.o. átt við að 2. mgr. 54. gr.
VSL verði ekki beitt í þessu tilfelli, en samkvæmt henni myndi vátryggingin gilda áfram á hinum
selda mun eftir eigendaskiptin. Þá yrðu eigendaskiptin ekki metin út frá reglum VSL um aukna
áhættu.
192 Drachmann Bentzon og Christensen, (1952), bls. 60-61 og Hellner, (1955), bls. 43.
99