Vesturland - 01.01.1972, Blaðsíða 15

sxmt) nfc&JFlRZXXH 83&OFSaiES»SXnX}(R
15
EnÉrminniiig frá liðnu simri
Eítir Bjak
Teikningar eftir
Halldór Péíursson,
listmálara
„Það, sem ég hefi skrifað,
það hefi ég skrifað, „er haft
eftir þeim herra Pílatusi, og
hanii sló hvergi af.
Alkunna er aftur hitt um
þa, sem mest bollaleggja og
ráðgera um það, sem þeir
ætli að gera, að þar lendir
flest í undandrætti, en eftir
standa lofthallir. Framkvæmd
ir verða slitur ein ef þá nokk-
ur.
Ég er af síðari sortinni, og
gildir um mig að „Atli (ætli)
hefur margan svikið.“
í fljótræði lofaði ég að
hripa eitthvað fyrir „Vestur-
land“, en hefi reyndar fátt
að segja, og þannig í svip-
inn settur, að ég get ekki
stolið frá öðrum að vanda,
cg hvað nú? Prjóna af fingr
um fram? — En þá er það að
ég kann ekki að prjóna.
Ég á litla endurminning
frá síðastliðnu sumri, og held
ur en ekki þá skal hún látin
flakka.
Svo er mál með vexti, að
ég átti nauðsynjaerindi inn í
ísafjarðardjúp, og dvaldi
þar nokkra daga á ónefndum
bæ við gott yfirlæti. En get-
ið skal þess hér, að mér var
sýnd óverðskulduð vinsemd
hvarvetna við Djúp, allt frá
Ögri til Unaðsdals, og kom
ég víða við.
Meðan ég stóð við á áður-
nefndum bæ, bar svo til á
öðrum bæ í sama hreppi, að
kýr gerðust óværar. Naut var
að vísu þar, en mér var sagt
að það væri „viðrini", hvað
sem það merkir. Nema grað-
ungur var falaður frá bæn-
um, sem ég dvaldi á, til þess
að sinna nauðsynjaverki.
Sjálfsagt þótti af hanni al-
kunnu íslenzku hjálpsemi, sem
hefur haldið lífi í þjóðinni,
þrátt fyrir fátækt, sérvizku
og einþykkni, að lána tarf-
inn og senda á vettvang.
Tuddann skyldi mýla og
teyma, og valdist til farar-
innar stúlkubarn, ég held ekki
17 ára, en stór og harðdug-
leg. Um alllangan veg var
að fara og þótti mér hæpið
að láta telpuna fara eina, þótt
ég viti nú að vel hefði hún
klárað sig af þessu. Ég bauð
mína aðstoð, sem var að vísu
þegin. Einhvernvegin hafði
ég það á tilfinningunni, að
vafamál væri hvort notast
mætti við mig sem lestreka,
jafnvel að gæta þyrfti mín.
Hvað um það, ég fékk að
slæðast í förina.
Morgunn einn lögðum við
úr hlaði, og fór fremst ung-
frúin á brúnskjóttum hesti,
þessu næst múlbundinn tarfur
inn, og loks ég, laus á ljós-
skjóttri hryssu, sæmilegasta
hrossi. Hún átti til að tölta
ef rétt var að farið, og svo
oft um hryssur (líka tvífætt-
ar), en þetta kostar rétta
ásetu og taumhald, og eru
þær þá ljúfar í hvívetna.
Að vopni hafði ég kaðalspotta
með hnút á enda, og þóttist
allvel hervæddur.
Skemmst er að segja að
ferðin gekk vel. Raunar
fannst aðalgripnum, nautinu,
fullgreitt farið stundum, en
þess var að vænta, því tarf-
urinn hafði gengið með heima
kúm um sumarið og lítið
trimmað. Uxinn vildi stund-
um tregðast við teymingu,
velti vöngum og gerðist þá
rangskreiður í götunni og
skeiðaði út í móa eða torfær-
ur. Ekki kom þetta að sök,
og fararskjóti og keyrissveinn
réðu yfirleitt förinni.
Að sjálfsögðu verður að hafa
í huga að tarfurinn vissi ekki
hvað í vændum var með svip-
uðum hætti og þeir tvífætl-
ingar, sem steðja á skógar-
lundasamkomur og popphús.
Þegar komið var á leiðar-
enda voru kýr þar í túni, og
nautinu þegar sleppt. Ég
hafði vart heilsað heima-
rakka, hvað þá mannfólki,
þegar tarfurinn hafði tekið
til starfa, og sýndist vel tak-
ast og vel þegið.
Að þegnum beina í bæ og
í túni, héldum við jungfrúin
og ég, heimleiðis, og fórum
greitt en ekki geyst. Með-
fram vegi eru fornar ver-
stöðvar og sagnauðugar, en
ekki man ég að segja þær.
Nú er þar til að taka, að
hests varð vant fyrir höfð-
ingja sem í krafti embættis
þurfti að skoða land og vatn,
og vorum við hjúin, ungfrúin
og ég, enn send af örkinni.
Hrossið fundum við, en síð-
an sneri stúlkan úr leið og
fór um háls fremur greiðfær-
an að austan og á vesturbrún.
Þarna var ég með öllu ókunn-
ur, en þegar ég sá síðar hvar
við höfðum farið, þá furðaði
mig hálft í hvoru að ég skyldi
vera í heilu lagi.
1 áratugi hafði ég ekki
haft af hestum að segja, en
vissi að þeir voru lappaliprir
og kjarkgóðir. Hinu átti ég
ekki von á að þeir gætu hag-
að sér eins og geitur í hömr-
um, en hér eftir trúi ég að
íslenzkur hestur, ókvalinn og
sjálfráður geti svo til farið
hvaða leið, sem hann vill. Og
jó hefur íslenzki hesturinn
ekki átt góða daga frá önd-
verðu, öðru nær.
Skemmst er frá að segja
að stundum vissi ég ekki fyrr
en ég var með fætur fram um
eyru á hestinum, en höfuð við
tagl, og stundum varð að
teyma og eiga von á því að
hrossið hryndi yfir mann þá
og þegar. Gott ef ekki varð
að þumlunga skepnunni fram
af smáklöpp, sem ekki festi
hóf á. (Það liggur við að ég
fari hér að ræða um íslenzka
hestinn og hæfileika hans, en
svo hefur nýlega verið gert,
og mönnum að skiljast að
hross þarf líka aðhlynningar,
og er gott, en vonum seinna).
Eftir förina með tarfinn
vakna ég um miðja nótt og
myrka, og þykir sem ég hafi
verið klofinn í herðar upp
en ekki niður, eins og annars
var tízka fornkappa. Hér að
auki þótti mér sem ég hefði
verið laminn lurkum hér og
hvar og allstaðar. Mér fór
sem Páli forðum, að ég varð
á „nálum öldungis, um mitt
sálartetur." (Nema ég sé
sálarlaus)? Þar sem ég þótt-
ist klofinn upp að herðum en
ekki í herðar niður, þá gat
ég eftir atvikum hugsað dá-
lítið.
Mér varð það reyndar fyrst
fyrir að reka upp hlátur mik-
inn. Ég sá sjálfan mig ljós-
lega húkandi á merhryssi með
kaðalspotta í hendi, og sá að
ég hafði „týnt andlitinu" eins
og þeir ku segja í Kína, virðu
leikinn hafði rokið út í veð-
ur og vind. Ég mun sem sé
talinn í hópi menntamanna,
jafnvel verið embættismaður,
eg hér hafði ég farið gálaus-
lega að ráði mínu. Að minnsta
kosti hjá þeim stéttarbræðr-
um mínum, sem eru svo gler-
fínir að skera má smjör með
buxnabrotunum, en litli fing-
ur skal standa lárétt frá bolla