Tíðindablaðið - 05.07.1974, Blaðsíða 9

Fríløtan
TÍÐINDABLAÐIÐ fríggjadagin 5. juli 1974 Síða 9
Til Miðalhavið við Siggert II
. Alhambra - ein
dreymaverð
Rita Myklebust skrivar - 3. partur.
Ein hvíld við einurn kaffikrússi
9
9
Sum frálíður finna vit ikki
meir av áhuga á Málaga.
Vit binda bátin væl og fara
við bussi inn í landið. Vit
ætla okkum til Granada
við Alhambra - í fomum
døgum var hetta borg hjá
mauriskum kongum, og nú
á døgum fult av ymiskum
mentunarminnum. Sólin
rísur árla, og hetta gerst
ein avbera góð ferð
gjøgnum eitt skiftandi
landslag. Aftan fyri slætt-
lendi og smáar olivinlundir
síggjast fjøllini daga móti
loftinum. Vit síggja seyð
og geitir á beitj, og smáir
bólkar av kál^kaðum set-
húsum eru allan vegin, har
vit koyra. y /
Tá vit hava koyrt í
triggjar tímar, standa vit
at enda við Alhambra.
Stórir skansaveggir røkka
allan vegin kring eitt fjall.
Óteljandi torn peika upp
frá múrunum. Hiðani hava
vit gott útsýni yvir alt
Granada og lendið uttan-
um. Vit siggja stórar
skógir. Aftanfyri hómast
teir kavaklæddu tindamir
á Sierra Nevada - og
eystanfyri gapa sigoynar-
holir ímóti okkum sum
myrk hol í fjøllunum.
Landslagið
Eftir mauraratíðina fall
Alhambra í hendur teirra
Kristnu. Nakað broyttist
tað tá, sumt varð tikið
niður og annað bygt upp.
Ein Santa Mariu-kirkja
varð bygd í staðin fyri ta
kongaligu moskeina, og
Karl V bygdi her sína
stóru renæssanceborg. Alt
hetta hevur gjørt, at
plássið er blivið ein saman-
seting av tveimum ólikum
heimum: tí arabiska og tí
kristna.
Gøtumar em prýddar
við hestaskógva-portrum,
og allastaðni em frálíkir
urtagarðar. I støðum em
smáar, fýrakantaðar viða-
lundir. Generalife kallast
tann vakrasta. Hon liggur
nakað ovarlaga í fjallinum.
Har em urtagarðar við
frakt, cypressum, liljum
og rósum. Vit verða
hugtikin av tí góða
sambandinum millum ark-
itektar og náttúm. í
borgini venda fleiri vind-
eygu út móti landslagnum.
Lættar súlugongir leiða
okkum hinvegin út til
smá, hugnalig tún við
springvøtnum og hyljum.
Borgin
innan
Úteftir virkar Alhambra
javnt og sterkt. Har
finnast enntá restir av
málaðum steinum og
nøkur árit. Men mest hug-
tikin vórðu vit inni á
borgini. Tað finst ongin
endi á, hvussu nógv borgin
er skrýdd. Bæði loft,
veggir og gólv em prýdd.
Og á bróstunum em út-
skorin vísdómsorð á arab-
iskum. Eitt av teimum
ljóðar: Virðing skal vísast
honum, sum sigur náðirík
orð. Ella hetta, sum
stendur yvir bogagongdini
til eitt av teimum
kongaligu rúmunum: Kom
innar við friði, tala við
kunnleika, ver sparin í
orðum og far í friði.
Men sjálvt um alt er so
nógv prýtt, virkar tað ikki
ørkymlandi. Tvørturimóti
er tað merkt av einum
hægri friði og klárleika.
Vit halda tað muhammed-
anska vera yndisligt.
Súlumar em smidligar við
vakurt prýddum høvdum.
Á borgini hjá Karl V.
finna vit nú eitt fomminn-
issavn og eitt listasavn.
Sjálvur bygningurin er
gjørdur við teimum klass-
isku sum fyrimynd. Báðar
fasadurnar hava stórar
dyr, sum líkjast romersk-
um sigursbogum.
Eitt annað frá kristnari
tíð er tann gitni Leyvu-
garðurin. Navnið kemur
frá einum springvatni mitt
í garðinum. Tólv leyvur
bera einum stómm kari -
allar við eyðsýndari arka-
iskari útsjónd.
Hesin munurin á tveim-
um bygningssniðum, sum
sæst í Alhambra, styrkir
bert heildina. Skapini fylla
hvørt annað út.
Hetta hugtakandi
landslagið og romantisku
bygningarnir hava gjøgn-
um øldir sett ferð á
hugflogið hjá fólki. Ein
hópur av sagnum er
knýttur at Alhambra - tað
er ein dreymaverð fyri seg.
Kongarnir búðu ógvuliga
einsamallir her, og tað
hevur helst verið orsøkin
til sagnirnar. Mest verður
sagt frá kongasonum og
kongadøtmm, sum verða
innilæst í tornum fyri at
verða vard móti heiminum
uttanum. Og stríðið mill-
um tær báðar trúaráskoð-
anirnar, sum her andaðu
lið um hð, er eisini eitt
evni, sum ofta er við.
Sagrtir og
ævintýr
Ævintýrlig er søgnin um
tann mauriska kongssonin
Ahmed, kærleikspílagrím-
in. Hann situr innilæstur
og hevur bert samband við
læraran. Endamálið er at
verja hann ímóti kærleik-
ans býttleika. Men alt
gongur sum oftast væl
móti endanum. Kongsson-
urin lærir seg fuglamál.
Nú kemur hann at hoyra
um kærleika og eina vakra
kristna kongsdóttir, ið
situr innistongd eins og
hann. Fuglarnir fáa sam-
band teirra millum. Ah-
med yrkir, og kongsdóttir-
in sendir ein skreytlut við
einari mynd av sær.
Hjartað á kongssoninum
fer skjótt at banka, og
hann rýkur út í verðina at
leita eftir gentuni. Hann
má vinna á mongum
tmpulleikum og nýta ikki
sørt av gandi, áðrenn hann
finnur hana. Tey fara bæði
til heimland hansara á
einum flúgvandi teppi.
Maurarakongurin er júst
tá deyður, Ahmed fær
sjálvur valdið, og tann
vakra kongsdóttirin gerst
sultaninda. Semja fæst nú
millum arabarastatin og
tann kristna statin.
Fleiri tom í Alhambra
em kallað upp eftir slíkum
søgnum. Nevnast kann
Torre de las Infantas,
Kongsdøtratornið, har ein
harðrendur mauriskur
kongur læsti sínar tríggjar
døtur inni. Kristnir fúrsta-
synir hjálptu trimum av
teimum út, men tann
triðja var so rædd og
drálaði so leingi, at hon
slapp ikki til rýmingar við
hinum. Hon endaði lív sítt
í tominum á ungum aldri,
einsamøll og eydnuleys.
Ongastaðni finst í dag
eitt so stásiligt útlendskt-
evropeiskt miðaldarstað
sum Alhambra. Og vit em