Fréttablaðið - 06.10.2010, Blaðsíða 2

2 6. október 2010 MIÐVIKUDAGUR
ANDLÁT Ættingjar Andrésar
Tómas sonar, sem fannst látinn
í Kleifarvatni í fyrradag, vilja
koma á framfæri innilegum
þökkum til lögreglu, björgunar-
sveita og allra þeirra sem tóku
þátt í leitinni með einum eða
öðrum hætti.
Í þakkarskeyti segja ætt-
ingjarnir að þeir hafi gengið í
gegnum erfiðan tíma, sérstak-
lega vegna óvissunnar um afdrif
Andrésar. Það hafi því verið
mjög styrkjandi og gott að vita af
svo mörgu góðu fólki sem lagði
sig fram af einlægni og fórnfýsi
til að hann mætti finnast og
óvissunni yrði létt af.
Andlát Andrésar Tómassonar:
Þakka björgun-
arsveitarfólki
FÉLAGSMÁL Almennt er ekki rétt
að börn séu höfð með á mótmæli,
að mati umboðsmanns barna. „Þó
að það sé brýnt
að þjálfa börn
í lýðræðislegri
þátttöku voru
aðstæður þetta
kvöld ekki við
hæfi barna,“
segir í tilkynn-
ingu frá emb-
ættinu.
Í því sam-
bandi bendir
umboðsmaður
á að aldrei beri að nota börn til að
koma skoðunum annarra á fram-
færi. Þá sé mikilvægt að valda
börnum ekki óþarfa áhyggjum,
eyru þeirra séu viðkvæm fyrir
hávaða og ómögulegt sé að vita
hvenær friðsamleg mótmæli
breytist í hættulegar aðstæður.
Börn læri sömuleiðis það sem
fyrir þeim sé haft og skemmd-
arverk og ofbeldi séu ekki væn-
leg leið til að kenna börnum góð
samskpti. - sh
Umboðsmaður barna ályktar:
Hlífa á börnum
við mótmælum
IÐNAÐUR Nýsköpunarfyrirtækið
Orkey á Akureyri mun nú í
október hefja framleiðslu á
vistvænu eldsneyti, lífdísil,
sem er að mestu unnið úr
úrgangssteikingar olíu og
dýrafitu, en einnig úr öðrum
úrgangi.
Stefnt er að framleiðslu á
300 tonnum af lífdísil á fyrsta
starfsárinu og er áætlað að fyrst
um sinn muni starfsemi Orkeyj-
ar skapa 2-3 ársverk auk nokk-
urra afleiddra starfa.
Fyrirtækið Orkey ehf. var
stofnað í febrúar árið 2007 og
hefur síðan þá kannað ýmsa
möguleika á framleiðslu líf-
dísils.
Tilgangur Orkeyjar er að
stuðla að sjálfbærri framleiðslu
og notkun endurnýjanlegra
orkugjafa. - shá
Framleiða vistvænt eldsneyti:
Búa til eldsneyti
úr steikingarolíu
UNGVERJALAND, AP Neyðarástandi
var lýst yfir í þremur sveitar-
félögum í Ungverjalandi í gær
eftir að rauð og þunnfljótandi
báxítmenguð eiturleðja flæddi um
stórt svæði úr álverksmiðju.
Leðjan, sem er úrgangsafurð
álverksmiðjunnar Ajkai Timfold-
gyar, varð að minnsta kosti fjórum
mönnum að bana, en sex að auki
var saknað síðdegis í gær. Á annað
hundrað manns þurftu á læknis-
meðferð að halda. Hundruð manna
þurftu að forða sér að heiman og
bjarga þurfti um hundrað manns
undan eiturleðjunni, sem flæddi
um allt. Í leðjunni eru efni sem
brenna sig í gegnum föt og veldur
alvarlegum brunasárum.
Síðdegis í gær höfðu um milljón
rúmmetrar af leðjunni flætt út úr
verksmiðjunni, sem er í bænum
Ajkai suðvestur af höfuðborg-
inni Búdapest, og breiðst út um
fjörutíu ferkílómetra svæði. Á því
svæði eru þrjú þorp, en hætta er á
að leðjan fari víðar og jafnvel út í
fljótin Dóná og Raba.
Unnið var að því í gær að dæla
fleiri hundruð tonnum af gifsi út í
ána Marcal til að stöðva flæði leðj-
unnar. - gb
Eiturmengun úr álveri í Ungverjalandi kostar fjóra lífið og ógnar stóru svæði:
Leðjan flæddi yfir þrjú þorp
ÍBÚI KANNAR ÁSTANDIÐ Þunnfljótandi
leðjan brennir sig í gegnum föt.
FRÉTTABLAÐIÐ/AP
REYKJAVÍK Starfsmenn Umhverf-
is sviðs Reykjavíkurborgar fjar-
lægðu í gær nokkra garðbekki
af Austurvelli. Sjö bekkir voru
bornir á bálið á mótmælunum
síðastliðið mánudagskvöld og
því var ákveðið að fjarlægja þá
sem eftir voru tímabundið, til
að fyrirbyggja frekari skemmd-
ir.
Í samtali við Fréttablaðið
sagði talsmaður umhverfissviðs
að kostnaður við hvern bekk,
með uppsetningu, væri 130.000
krónur. Þá námu skemmdir á
grasi um 200.000 krónum. - þj
Fyrirbyggjandi aðgerðir í Reykjavíkurborg vegna yfirvofandi mótmæla:
Bekkjum forðað tímabundið
FLÓTTABEKKIR Starfsmenn borgarinnar fjarlægðu garðbekki af Austurvelli til að þeir
yrðu ekki skemmdir. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
SPURNING DAGSINS
MENNING Ljósmyndir eftir tvo
myndasmiði sem eru í verki Ólafs
Elíassonar, Cars in Rivers, eru
notaðar án heimildar höfundanna.
Þær myndir eru úr albúmi sem
skálaverðir Ferðafélags Íslands í
Langadal í Þórsmörk settu saman.
„Ég gaf Ferðafélaginu eintök
af myndunum mínum í albúmi en
það er ekki þar með sagt að ég hafi
gefið þeim leyfi til að framselja
þær hverjum sem er. Það hlýtur
að vera sá sem fær verkið á endan-
um sem hlýtur að bera ábyrgð á því
að fá leyfin. Aldrei dytti mér í hug
að taka mynd eftir annan mann og
búa til annað verk úr henni og gefa
án þess að spyrja um leyfi,“ segir
Sigurður Ó. Sigurðsson, áhugaljós-
myndari og fyrrverandi skálavörð-
ur, sem tók eina myndanna fyrir
um tíu árum.
„Við erum með þessar myndir á
heimasíðunni okkar. Ólafur sá þær
þar og fékk þær hjá okkur,“ segir
Páll Guðmundsson, framkvæmda-
stjóri Ferðafélags Íslands.
Páll segist ekki vita hver hafi
tekið umræddar myndir eða eigi
höfundarréttinn að þeim. Ekki
hafi verið reynt að kanna hverjir
myndasmiðirnir væru. „Það hefði
verið langsótt að finna út úr því
hver tók þær,“ segir hann.
Sigurður segir hins vegar að ekk-
ert mál hafi verið að finna mynda-
smiðina. „Ég til dæmis veit hver
tók nánast allar myndirnar í þess-
ari möppum. Mér finnst þetta bara
léleg vinnubrögð,“ segir Sigurður.
Auk myndar Sigurðar er Frétta-
blaðinu kunnugt um að minnsta
kosti fjórar myndir úr Ferðafélags-
albúminu sem eru í verki Ólafs án
þess að leyfi hafi verið gefið. Ekki
náðist í höfund þeirra mynda.
Cars in Rivers byggir á 35 ljós-
myndum af bílum í hrakning-
um í íslenskum ám. Oftast sendu
ljósmyndararnir myndirnar inn
sjálfir að áeggjan Ólafs, að sögn
Barkar Arnarsonar hjá I8 galleríi
sem vann að verkefninu með Ólafi.
Börkur segir einkennilegt að ein-
hverjir telji að myndir þeirra séu
notaðar í óleyfi.
„Það er náttúrlega mjög óheppi-
legt ef félög hafa sent okkur
myndir sem þau hafa ekki rétt á
að láta okkur hafa. Það var öllum
gert mjög skýrt til hvers myndirn-
ar voru ætlaðar og að Ólafur hygð-
ist gefa Listasafni Íslands verkið,“
segir Börkur og hvetur viðkom-
andi ljósmyndara til að hafa sam-
band.
„Allir þeir sem eiga mynd í verk-
inu fá signerað verk frá Ólafi eins
og um var talað þannig að ég hvet
þetta fólk til að leita til okkar,“
segir Börkur, sem kveður Ólaf
vilja taka það fram að ef viðkom-
andi ljósmyndari sé óáægður með
að hafa mynd sína í verkinu sé ekk-
ert mál að fjarlægja hana.
„Ef Ólafur er að biðja mig um
leyfi fyrir að nota myndina þá gef
ég það – eins og ég hefði alltaf gert
ef ég hefði bara verið beðinn,“
svarar Sigurður Ó. Sigurðsson.
gar@frettabladid.is
Sýnir og gefur myndir
án leyfis höfundanna
Sumar ljósmyndanna í verki Ólafs Elíassonar, Cars in Rivers, sem nú er til sýnis á
Listasafni Íslands og Ólafur færði íslensku þjóðinni að gjöf, eru notaðar án leyfis.
Ferðafélag Íslands heimilaði notkun mynda án samráðs við ljósmyndarana.
CARS IN RIVERS Sigurður Ó. Sigurðsson segist hafa tekið ljósmyndina sem hér er sýnd útdregin og stækkuð úr verkinu sem
Ólafur Elíasson gaf þjóðinni og sýnir hrakninga ökumanna í ýmsum íslenskum vatnsföllum. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
ALÞINGI Oddný G. Harðardóttir,
Samfylkingunni, verður kosin
nýr formaður fjárlaganefndar á
fundi hennar á föstudag, sam-
kvæmt heim-
ildum Frétta-
blaðsins. Eftir
því sem blaðið
kemst næst
hefur kona
aldrei fyrr
gegnt for-
mennsku í
nefndinni.
Fyrri for-
maður, Guð-
bjartur Hannes son, hefur tekið
við embætti heilbrigðis-, félags-
og tryggingamálaráðherra og á
því ekki sæti í þingnefndum.
Sæti Guðbjarts í nefndinni
tekur Björgvin G. Sigurðsson,
fyrrverandi viðskiptaráðherra.
Hann hefur tekið sæti á þingi á
ný eftir leyfi sem hann tók sér í
kjölfar útkomu skýrslu rannsókn-
arnefndar Alþingis. - sh
Breytingar á nefndarskipan:
Oddný stýrir
fjárlaganefnd
fyrst kvenna
ODDNÝ G.
HARÐARDÓTTIR
Margrét, var þjóðin húsmóður-
sjúk á þessum árum?
„Já, í einu löngu, samfelldu hús-
móðursýkiskasti. Það má segja að
það hafi verið þema aldarinnar.“
Margrét Helgadóttir hélt í gær fyrirlestur
um rannsókn sína á gullöld húsmæðra á
Íslandi, frá 1945 til 1965.
MARGRÉT MARÍA
SIGURÐARDÓTTIR
VIÐSKIPTI Skráning danska skart-
gripaframleiðandans Pandora á
hlutabréfamarkað í kauphöllinni
í Kaupmannahöfn gekk vonum
framar í gær og hækkaði gengi
bréfa félagsins um 25 prósent, að
sögn danska dagblaðsins Börsen.
Danski bankinn FIH átti tíu
prósenta hlut í fjárfestingar-
sjóðnum Acel III, sem átti sextíu
prósenta hlut í Pandora. Ákvæði í
sölusamningi skilanefndar Kaup-
þings á FIH á dögunum felur í sér
að hlutur bankans færist til skila-
nefndar og Seðlabanka Íslands.
Útlit er fyrir að verðmæti hlutar-
ins nemi hátt í einum milljarði
danskra króna, jafnvirði tuttugu
milljörðum íslenskra. - jab, fri
Fá aukagreiðslu vegna FIH:
Skráning skilar
milljörðum
SEÐLABANKASTJÓRI Seðlabankinn
gæti fengið tuttugu milljarða vegna
skráningar skartgripafyrirtækis á markað
í Danmörku í gær. FRÉTTABLAÐIÐ/PJETUR
AFRÍKA Hagvöxtur í Afríku er
meiri en í fyrra en pólitísk rétt-
indi Afríkubúa eru minni.
Þetta er niðurstaða Mo Ibrahim
vísitölunnar sem birt er árlega.
Vísitalan greinir ríki Afríku eftir
88 mælikvörðum sem ná allt frá
mælikvarða á spillingu til mæli-
kvarða á menntun íbúa.
Máritíus trónir á toppi vísitöl-
unnar en Sómalía er neðst. Þróun
vísitölunnar bendir til þess að
framfarir hafi orðið í efnahags-
og heilbrigðismálum í álfunni en
að pólitísk réttindi séu skert. - mþl
Bætt lífskjör en minna frelsi:
Pólitísk réttindi
minni en áður
Með snáka innan klæða
Tollgæslan lagði nýverið hald á þrjár
lifandi kóngulær af tarantúluætt og
tvo keisarasporðdreka sem voru í
farangri hjá farþega sem átti leið um
Keflavíkurflugvöll. Í framhaldinu var
gerð líkamsleit á viðkomandi og fund-
ust þá fjórir snákar innan klæða hjá
honum. Lagt var hald á dýrin og farið
með þau samdægurs til förgunar að
Keldum. Innflutningur á skriðdýrum
er bannaður.
LÖGREGLUFRÉTTIR
VEISTU SVARIÐ?