Fréttablaðið - 06.10.2010, Blaðsíða 27

MARKAÐURINN 9MIÐVIKUDAGUR 6. OKTÓBER 2010
„Það gefur auga leið að í hrun-
inu fóru fjölmörg góð fyrirtæki
illa. Þau eru í tímabundnum erfið-
leikum, lentu inni í bönkunum og
bjóðast nú til kaups. Við ætlum að
nýta þetta tækifæri,“ segir Finn-
bogi Jónsson, framkvæmdastjóri
Framtakssjóðs Íslands. Sextán
lífeyrissjóðir stofnuðu sjóðinn í
desember í fyrra.
Finnbogi hefur lýst því yfir að
með sjóðnum eygi lífeyrissjóð-
irnir tækifæri til að endur heimta
hluta þeirrar glötuðu ávöxtunar
sem hvarf í hruninu. „Ég trúi því
að þessar fjárfestingar skili góðri
ávöxtun,“ segir hann. Markmiðið
er að minnsta kosti fimmtán pró-
senta ársávöxtun. „Ég yrði ekki
ánægður með minna.“
LOKAÐUR SJÓÐUR
Framtakssjóðurinn er byggður
á erlendri fyrirmynd einka-
framtakssjóða (e. private equity
funds). Sjóðirnir safna fjár-
festum í ákveðinn tíma áður
en þeim er lokað. Stefnt er á að
loka dyrum Framtakssjóðsins á
fyrstu mánuðum næsta árs.
Gert er ráð fyrir að fjárfest-
ingum Framtakssjóðsins verði
lokið fyrir árslok 2013. Stefnt er
að því að hann eigi eignir í fjög-
ur til sjö ár en selji þær síðan eða
skrái á hlutabréfamarkað.
GRÍÐARLEG KAUPGETA
Stefnt er að því að Framtaks-
sjóðurinn ráði yfir sextíu millj-
örðum króna. Samkvæmt reglum
Framtakssjóðsins er lágmarks-
fjárfesting hans tvö hundruð
milljónir króna en hámarks-
fjárfesting í einu verkefni nemi
fimmtán prósentum af stærð
hans. Fari sjóðurinn í sextíu
milljarða getur hann varið níu
milljörðum að hámarki í kaup á
einu fyrirtæki.
SKOÐA ÖLL TÆKIFÆRI
Einu kaup sem Framtaks sjóðurinn
hefur lokið er þrjátíu prósenta
hlutur í Icelandair Group. Áreið-
anleikakönnun stendur enn yfir á
eignarhaldsfélaginu Vestia, sem
sjóðurinn kaupir af Landsbank-
anum fyrir 19,5 milljarða króna.
Búist er við að henni ljúki í lok
mánaðar. Hljóti einhver fyrir-
tækjanna ekki náð fyrir augum
Framtakssjóðsins verða þau send
aftur til föðurhúsa.
Eins og sést á meðfylgjandi
töflu snerta eignir Framtaks-
sjóðsins flesta atvinnugeira
nema helst fjármálageirann.
Finnbogi segir alla möguleika í
skoðun. „Ég hef frekar séð fyrir
mér að lífeyrissjóðirnir muni
sjálfir fjárfesta beint í bönkun-
um. Mér þykir það líklegast, en
það er ekkert útilokað að Fram-
takssjóðurinn yrði meðfjárfest-
ir í slíku ef áhugaverð tækifæri
gefast,“ segir hann.
GAGNRÝNI SVARAÐ
Framtakssjóðurinn hefur sætt
gagnrýni fyrir fjárfestingar
sínar, ekki síst í fyrirtækjum sem
eiga í samkeppni við önnur.
Finnbogi segir fjárfestingar
Framtakssjóðsins ekkert frá-
brugðnar fjárfestingum erlendra
lífeyrissjóða. Hann nefnir kaup
danskra sjóða á bankanum FIH
af skilanefnd Kaupþings.
„Þeir sem halda þessu fram
eru í raun að segja að lífeyris-
sjóðirnir eigi ekki að fjárfesta í
íslenskum fyrirtækjum. Ég er al-
gerlega ósammála þessu sjónar-
miði. Satt best að segja veit ég
ekki hvernig íslenskt atvinnulíf
og lífsskilyrði á Íslandi mundu
þróast ef lífeyrissjóðirnir okkar
myndu algerlega neita að koma að
fjárfestingum í nýsköpun, þróun
og endur reisn íslensks atvinnu-
lífsins,“ segir hann og bendir á
að lífeyris sjóðir um heim allan
fjárfesti í atvinnufyrirtækjum
sem eigi í samkeppni.
ERLENDIR FJÁRFESTAR
Erlendir fjárfestar hafa sýnt
áhuga á því að kaupa hlut í Fram-
takssjóðnum. Finnbogi segir það
koma vel til greina. „Það væri að
mínu mati mjög jákvætt fyrir
okkur að fá áhættufé inn í landið
með þeim hætti. Það liggur fyrir
að lífeyrissjóðirnir munu alltaf
eiga meirihluta hlutafjár í Fram-
takssjóðnum, en ég myndi taka
því fagnandi ef erlendir aðilar
vildu fjárfesta í sjóðnum,“ segir
hann. Málið er í skoðun og engin
niðurstaða komin í það.
F J Á R F E S T I N G A R A U Ð A R 1
Fyrirtæki Atvinnugrein Eignarhlutur
Tal Upplýsingatækni/fjarskipti 95%
Yggdrasill Verslun/heilsa 100%
Vera líf Verslun/heilsa 100%
Maður lifandi Verslun/heilsa 80%+
Bio vörur Verslun/heilsa 80%+
ELM Design Fataiðnaður/hönnun 38,5%
Gagnavarslan Upplýsingatækni 22%
Securitas Öryggisfyrirtæki 20%
F J Á R F E S T I N G A R F R A M T A K S S J Ó Ð S Í S L A N D S
Fyrirtæki / eign Atvinnugeiri Eignarhlutur
Icelandair Group Flugrekstur/samgöngur 30%
Kaupverð 3,0 milljarðar kr.
Áreiðanleikakönnun stendur enn yfir
Vestia
- Icelandic Group Sjávarútvegur 100%
- Húsasmiðjan Byggingariðnaður 100%
- Plastprent Iðnaður 100%
- Teymi Upplýsingatækni 62%
- Vodafone
- EJS
- Skýrr
- HugurAx
Kaupverð 19,5 milljarðar króna
Heildarverðmæti eigna Framtakssjóðsins (auk Vestia): 22,5 milljarðar króna
Nokkrir af helstu líf-
eyrissjóðum landsins
settu, ásamt öðrum,
fjármagn í stýringu
í fagfjárfestingar-
sjóðnum Auði 1 hjá
Auði Capital á vordögum 2008.
Sjóðurinn hefur yfir að ráða 3,2
milljörðum króna og hefur hann
til þessa varið tæplega helmingi
fjárhæðarinnar ýmist til kaupa á
fyrirtækjum í heild sinni eða stór-
um hlut í þeim. Í fjárfestingar-
stefnu sjóðsins kemur fram að
miðað sé við að fyrirtækin hafi
þriggja til fimm ára rekstrar-
sögu, mikla vaxtarmöguleika og
séu ýmist í eigu eða undir stjórn
kvenna.
Sjóðurinn keypti á vordögum
2008 þrjátíu prósenta hlut í ELM
Design, sem hannar og framleiðir
tískufatnað fyrir kvenfólk. Hann
fór sér hægt í kringum hrunið
en hefur verið á fleygiferð síðan,
er nú stór á sviði
innflutnings og
sölu á lífrænum
vörum, á fjar-
skiptafyrirtæki,
hlut í upplýsinga-
tæknifyrirtækjum og öryggisfyr-
irtæki. Segja má að óbeint styðji
fyrirtækin hvert við annað.
Segja má að lífeyrissjóðirnir
hafi elt eigið skott þegar Tal var
boðið til sölu. Framtakssjóður Ís-
lands, sem er í eigu lífeyrissjóða,
bauð í fyrirtækið en varð að lúta
í lægra haldi fyrir Auði 1, sem líf-
eyrissjóðir eiga hlut í. Framtaks-
sjóðurinn tók sömuleiðis þátt í
fyrri hluta tilboðsferlis Securit-
as þegar félagið var boðið til sölu.
Sjóðurinn dró sig úr því.
Auður Capital er bundið trúnaði
um bæði hvaða lífeyrissjóðir settu
fé í stýringu í Auði 1 árið 2008 og
hversu stóra hlutdeild þeira eiga
í sjóðnum.
Auður Capital ávaxt-
ar pund lífeyrissjóða
ÚR VERSLUN YGGDRASILS Lífeyrissjóðir eru stórir innflytjendur á lífrænum matvælum í
gegnum fagfjárfestingarsjóð Auðar Capital. MARKAÐURINN/HEIÐA
H L U T H A F A R
F R A M T A K S S J Ó Ð S I N S
Lífeyrissjóður Eignahlutur
Lífeyrissjóður verzlunarmanna 19,9%
Gildi Lífeyrissjóður 18,8%
Lífeyrissjóður starfsmanna ríkisins
13,3%
Sameinaði lífeyrissjóðurinn 10,0%
Stafir lífeyrissjóður 10,0%
Söfnunarsjóður lífeyrisréttinda 8,0%
Lífeyrissjóður starfsmanna sveitar-
félaga 5,0%
Festa lífeyrissjóður 3,3%
Lífeyrissjóður Vestmannaeyja 2,7%
Almenni lífeyrissjóðurinn 2,0%
Lífeyrissjóður Vestfirðinga 2,0%
Lífeyrissjóður bankamanna 1,6%
Eftirlaunasjóður FÍA 1,4%
Lífeyrissjóður verkfræðinga 1,0%
Lífeyrissjóður Rangæinga 0,7%
Íslenski lífeyrissjóðurinn 0,2%
3,2milljarðarkróna
FINNBOGI JÓNSSON „Til greina
kemur að selja erlendum aðilum hlut í
Framtakssjóðnum,“ segir framkvæmdastjóri
hans. Hann blæs á gagnrýni á fjárfestingar
sjóðsins. MARKAÐURINN/GVA
60milljarðarkróna
E I G N A S A F N F R U M T A K S *
Fyrirtæki Atvinnugrein Upphæð (í milljónum)
Median - rafræn miðlun Upplýsingatækni 80
Meniga Upplýsingatækni/veflausnir í fjármálum 90
Gogogic Upplýsingatækni/tölvuleikjagerð 150
Andersen & Lauth Fataðiðnaður/hönnun 200
Handpoint Upplýsingatækni 100
AGR - Aðgerðagreining Upplýsingatækni/birgðakerfi og söluspár 112
Trackwell Upplýsingatækni/hugbúnaður fyrir forðastýringu 100
Samtals: 832
* Eignarhlutur Frumtaks í fyrirtækjum sem sjóðurinn fjárfestir í ákvarðast ekki fyrr
en við sérstakt uppgjör kaupsamnings, sem í flestum tilfellum er 24 til 36 mánuðum
eftir fjárfestingu. Sá tímarammi er ekki liðinn að fullu.
Framtakssjóðurinn eygir von um að
ná aftur hluta af tapi lífeyrissjóðanna
Lífeyrissjóðir um alla heim eru að fjárfesta í fyrirtækjum sem eiga í sam-
keppni, segir Finnbogi Jónsson, framkvæmdastjóri Framtakssjóðsins.