Organistablaðið - 01.11.1974, Blaðsíða 17

Sr. Sigurður Kristjánsson:
UM KIRKJUORGANLEIKARA OG SÖNG
Isafjarðarklrkja 1 100 ár 1863—1963 heitir iitil bók, sem sóknarpresturinn á
lsaiirðl, sr. Sigurður Kristjánsson próíastur tók saman, í tileínl aí því að
ihundrað ár voru liðin írá þvi að klrkja sú, sem nú stendur á Isafirði — áður
nefnd Eyrarkirkja var orðln 100 ára. 1 (þessari litlu toók er mikill fróðleikur
■samankominn. Eftirfarandi grein er úr 'kaílanuim ,,Um kirkjuorganleikara og
■söng í Isafjarðarkirkju", og er birtur hér með leyfi höfundar.
Eins og öllum mun 'vera kunnugt, tíðkaðist 'það ekki fyrr en á
seinustu öld iiér á landi, að ihljóðfæri væru notuð við guðslþjónustur
■og aðrar athafnir í kirkju til að leiða sönginn og létta undir með
honum. Og viíst má telja, að þær kirkjur liafi verið færri, sem eign-
uðust hlljóðfæri fyrr en eftir aldamót, en nú mun vart þytkja hlýða,
að syngja við kirkjulegar athafnir án hljóðfæris.
Meðan engin hijóðfæri voru í kirkjunum mun söngurinn háfa
verið almennur, og nálega hver maður söng, sem til þess var fær,
en með tilkomu hljóðfœranna mun hinn almenni söngur hafa lagst
niður smátt og smátt, meðal annars af því, að hentara þótti, að söng-
fólkið hópaði sig saman umlivcrfis hljóðfærið, en til þess hafa verið
hvattir af organleikaranum fyrst og fremst þeir, sem mestum söng-
hæfileikum voru 'búnir, en hinir aðrir dregið sig í hlé og með því
hafi hinn almenni söngur lagst niður. Kröfur urðu þá jafnframt
meiri um listrænan söng og margraddaðan og mynduðust þannig
söngsveitir, sem æfðu sig sérstaklega undir hverja kirkjuatliöfn, sem
svo leiddi til þess, að söngfólk var sérstaklega ráðið, einkanlega í
þéttbýlinu, þar sem söngkraftar voru mestir og kirkjuathafnir tið-
astar. Kom þá sem af sjálfu sér að greiða fyrir sönginn, eins organ-
leikaranum, þegar starfið var orðið tímafrekt, eins ti'l þess að hafa
ætíð fastráðið fólk, sem liægt var að leita til án fyrirvara, en þurfti
ekki að semja við í hvert sinn.
ORGANISTABLAÐIÐ. Útgefandi: Félag íslcnzkra organleikara.
Ritnefnd: Gústaif Jóhannesson, Hörpnlundi 8, Garðahreppi, sími 43630, Kristján
Sigtryggson, Alíhólsveg 147, Kópavogi, simi 42558, Páll Halldórsson, DrápuhliS
10, Rvk, sími 17007. - AfgreiðslumaSur: Kristján Sigtryggsson.
ORGANISTA15LAÐIÐ 17