SunnudagsMogginn - 13.06.2010, Blaðsíða 32

32 13. júní 2010
Þ
egar fólk flyst búferlum milli
landa fylgja því óumflýjanlega
miklar breytingar af ýmsum
toga. Það þarf að setja sig inn í
nýtt samfélag, siði, tungumál og aðstæður
og í sumum tilfellum spilar veðurfarið inn
í. Það er hins vegar æði misjafnt hvernig
fólki gengur að fóta sig í nýju samfélagi;
að skilja þennan nýja heim, enda mis-
jafnar aðstæður sem valda flutningi fólks.
Samkvæmt tölum Hagstofu Íslands frá í
mars eru útlendingar búsettir hér á landi
35.121. Þar af teljast flóttamenn 352. Sam-
kvæmt upplýsingum frá Rauða krossi Ís-
lands hafa 512 flóttamenn komið til lands-
ins frá árinu 1956 þegar 56 Ungverjar
komu til landsins á aðfangadagsmorgun
eftir að uppreisn hafði brotist út í heima-
landi þeirra.
Árið 2005 komu 24 konur og börn frá
Kólumbíu gegnum Ekvador og Kosta Ríka
til Íslands sem flóttamenn, en í Kólumbíu
hefur borgarastyrjöld geisað linnulítið í
hátt á fimmta áratug. Þetta fólk kom
hingað á vegum samtakanna Women at
Risk. Árið 2007 kom annar hópur þaðan,
30 konur með börn. Allt er þetta fólk enn
búsett hér á landi og samkvæmt tölum
Hagstofu telur kólumbíska samfélagið nú
154 manns.
Ástin breytti öllum plönum
Maria Helena Sarabia var skiptinemi frá
Kólumbíu í Þýskalandi þegar hún kynnt-
ist ungum Íslendingi á vegum sömu
skiptinemasamtaka. Hún kom ung og ást-
fangin til Íslands fyrir 20 árum án þess að
vita kannski mikið um land og þjóð. Í dag
er hún dagmóðir í vesturbæ Reykjavíkur,
gift Gunnlaugi Karlssyni, Íslendingnum
sem hún hitti í Þýskalandi, þau eiga sam-
an þrjú börn og hún er meiri Íslendingur
en margir innfæddir.
Hvernig stóð á að þú komst hingað?
„Ég var skiptinemi í Þýskalandi fyrir
rúmum 20 árum. Maðurinn minn var á
vegum sömu samtaka og þannig breyttust
öll mín plön. Ég kom til hans, ung og ást-
fangin og hélt að þetta yrði lítið mál. Á
þeim tíma var lítið af útlendingum hér,
sérstaklega dökku fólki. Og svo varð þetta
mikið mál eins og hann var búinn að segja
mér en ég þrjóskaðist við og sagði bara:
„Nei, nei, nei.“ Íslendingar virtust
hræddir við að tala vitlausa ensku og töl-
uðu bara ekkert við mig, þannig að það
myndaðist oft óþægileg stemning. Fólk
treysti sér ekki til að tala við mig fyrir
framan aðra. En ef það var einn á móti
einum … Æði! Og eldra fólkið bjargaði
mér, það var svo óhrætt að tala við mig ís-
lensku þótt ég skildi ekki neitt og var svo
elskulegt og áhugasamt. Eldra fólkið vill
Að skilja
þennan
nýja heim
Það er hægara sagt en gert að rífa fjölskyldu sína
upp með rótum og koma sér fyrir í nýju sam-
félagi. Íslendingar hafa meðal annars tekið við
flóttamönnum frá Kólumbíu og hér er rýnt í
hvernig til hefur tekist.
Nanna Gunnarsdóttir
María Helena dagmóðir er í einni af stuðnings-
fjölskyldunum sem gefið hafa góða raun. Hér
er hún í góðum félagsskap í garðinum á Sól-
vallagötu.
’
Þetta er það besta
sem er í boði. Flótta-
fólk í Evrópu fær ekki
svona góðar móttökur, það
situr bara eitt í sínu hús-
næði og bíður eftir papp-
írum. Það aðlagast ekki
svona. Allar þessar fjöl-
skyldur eru enn í tengslum
við vinafjölskyldurnar sín-
ar.
Maria Helena dagmóðir er í einni af
stuðningsfjölskyldunum sem gefið
hafa góða raun. ́Hér er hún í góðum
félagsskap í garðinum á Sólvallagötu.
A
tli Viðar Thorstensen verk-
efnastjóri hefur með málefni
flóttamanna að gera hjá
Rauða krossi Íslands og þar á
bæ eru menn í heildina ánægðir með
hvernig til hefur tekist með aðlögun
flóttafólks.
,,Kólumbísku flóttamennirnir komu í
tvennu lagi, 2005 og 2007, og líkt og
með aðra flóttamenn sem hingað hafa
komið og við höfum aðstoðað, held ég
að hægt sé að segja að þetta hafi í heild-
ina gengið vel.
Fólkið hefur almennt verið ánægt
með þann stuðning sem það hefur feng-
ið, aðstoð við íslenskunám og þann
stuðning sem til dæmisReykjavíkurborg
í þessu tilfelli hefur veitt,“ segir Atli.
Að rjúfa einangrunina
Að sögn Atla eru það stuðningsfjöl-
skyldurnar sem eru burðarás verkefn-
isins og án þeirra væri vafamál að verk-
efnið gengi jafn vel og raun ber vitni.
„Við sem vinnum við þetta erum
náttúrlega bara starfsmenn, í vinnunni
frá 8-16, og það er alveg sama hvort við
erum sálfræðingar, félagsráðgjafar eða
hvað, þetta er samt vinnan okkar.
En stuðningsfjölskyldurnar gefa
ótrúlega mikið af sér í sjálfboðastarfi og
það má ekki gleyma því að þetta fólk
gefur sinn tíma til bláókunnugra, það
gefur hjarta sitt og sál og við teljum
verkefnið standa og falla með þeim.“
Módelið varð til í kringum 1980 og
hefur verið notað við móttöku allra
flóttamannahópa hér á landi síðan.
Markmiðið var að rjúfa félagslega ein-
angrun innflytjenda og hefur það vakið
nokkra athygli erlendis og m.a. verið
kynnt fyrir Flóttamannastofnun SÞ.
„Á Norðurlöndunum má segja að Ís-
land standi sig best,“ segir Atli og bætir
því við að margir telji að íslenska kerfið
virki svona vel vegna þess að hér hefur
atvinnuleysi verið lítið, efnahagsástand
gott gegnum tíðina og flóttamanna-
streymi inn í landið mjög lítið.
Kreppan erfið
Að sögn Atla er mikil áhersla lögð á það að
flóttamennirnir fari í skóla og mennti sig
svo þeir festist ekki í láglaunastörfum hér-
lendis, og hefur sá þáttur gengið allvel.
Hins vegar er ekkert launungarmál að
framfærsla er þeim þung í skauti eins og
öðrum Íslendingum eftir að kreppan skall á.
„Þau hafa ekki úr miklu að moða og hafa
verið að reyna að senda einhverja peninga
heim til heimalandsins, finnst þeim bera
skylda til þess þótt þau eigi raunverulega
engan afgang, og skera þá frekar niður við
sig. En þessir aurar sem þau reyna að senda
Stuðningsfjölskyldur hjarta og sál verkefnisins