Svanir - 01.05.1939, Síða 99

89
an og notaðar í kaðla og eins voru næfrarnir eða birkibörk-
urinn notaður í skó, eins og allir kannast við. Börkurinn
er vatnsheldur og því nota þær þjóðir, sem mikið hafa af
birki, börkinn af því enn þann dag í dag, til þess að þekja
með hús sín. Úr viðnum má vinna ágæta tjöru og viðarkol.
Bjarkarviðurinn er sérstaklega fallegur í öll húsgögn eða
yfirleitt í það, sem innan húss er. Og ekkert er upplagðara
í vendi á óþekka krakka en bjarkarlim. Af björkinni, birk-
inu eða svartviðnum, eins og það er sumstaðar kallað,
eru til þrjár tegundir. Tvær af þeim þekkið þið öll, en
það er fjalldrapinn, allur kræklóttur, sem sjaldan verður
hærri en 1—1,5 m. og fjallabjörkin, sem nú getur talizt
sá eini skógarviður, sem hér vex. Hún verður allt að 20
m. að hæð. Ekki er að marka, þótt ekki sé hún svo stór hér
venjulega, því að hér verða skógarnir fyrir átroðningi og
illri meðferð bæði af manna og dýra hálfu.
Flestir fallegustu skógarnir hér á landi búa við slæm
náttúruskilyrði, miðað við það, sem þau annars eru hér
á landi, en að þrifizt getur fallegur skógur nú, við vond
skilyrði, eins og t. d. Þórsmerkurskógur, sem er nær uppi
við Eyjafjallajökul, virðist einkennilegt; en við nánari at-
hugun finnur maður fljótt ástæðuna. En hún er sú, að þar
er skógurinn friðaður að miklu leyti.
Ekkert tré þurrkar jarðveginn sem björkin, t. d. hefir
verið mælt, að upp frá einni björk gufuðu yfir 300 1. á
einum sólardegi.
Því myndast oft mýrar með dauða skóganna þar, sem
áður voru þurrar lendur.
Önnur tré þola mikinn þurrk, t. d. furan. Þessi tré hjálpa
til að halda jarðveginum hæfilega rökum.
Á seinni árum hefir verið varið allmiklu fé til korn-
ræktartilrauna. Þetta er að vísu ekki nema sjálfsagt að
reyna. En mín trú er sú, að fyrst verðum við að fá skóg-
ana, eigi kornræktin að verða nokkuð föst og árviss grein
í íslenzkum landbúnaði. Þetta er líka reynsla Norðmanna,
en það er sú þjóð, sem við helzt gætum sótt reynslu til,
vegna líkra staðhátta.