Morgunblaðið - 09.03.2011, Blaðsíða 31

FRÉTTIR 31Erlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 9. MARS 2011
verið á vakt í borginni og er litið á hátíðina nú
sem generalprufu fyrir HM í Brasilíu 2014 og
Ólympíuleikana í Ríó
2016.
pyrna. 800 þúsund gestir
til Ríó í tilefni af hátíðinni og
a, sem eru sex milljónir. 50
menn munu hafa
Reuters
ð í Sambadrome
Bandaríska geimferjan Discovery
hefur flutt vélmennið Robonaut 2 í
Alþjóðlegu geimstöðina og gert er
ráð fyrir því að geimfarar taki vél-
mennið upp úr flutningakassanum
fyrir lok mánaðarins. Robonaut 2
er fyrsta vélmennið sem sent hefur
verið út í geiminn.
Geimfararnir hafa flutt kassann í
rannsóknarstofu geimstöðvarinnar
þar sem vélmennið verður sett sam-
an. Gert er ráð fyrir því að vél-
mennið verði í rannsóknarstofunni
í um það bil ár meðan gerðar verð-
ar ýmsar tilraunir á því í þyngdar-
aflsleysinu og það látið annast ýmis
einföld verkefni.
Stefnt er að því að síðar verði
hægt að nota slík vélmenni til að
inna af hendi erfiðari verkefni, að-
stoða geimfara í geimgöngum eða
sjá um viðhald ein síns liðs. Emb-
ættismenn NASA segja að vélmenn-
ið verði e.t.v. sett fyrir utan geim-
stöðina eftir nokkur ár. „Segja má
að þetta sé lítið skref fyrir vél-
menni, en risastökk fyrir vélmenna-
kynið,“ sagði Rob Ambrose, sem
stjórnar verkefninu. bogi@mbl.is
Aflbreyti-
búnaður
VERKEFNI
Á HJÓLUM EÐA FÓTUM
Hæð:
1,01 m
(frá mitti
að höfði)
Axlar-
breidd:
0,78 m
Vélmennið er ekki með fætur enn sem
komið er en hægt verður að bæta þeim við
síðar ef það telst nauðsynlegt til að
vélmennið geti innt verkefnin af hendi.
1997 - Fyrsta
geimvélmennið þróað.
Markmiðið var að smíða
vélmenni með tvær
hendur til að aðstoða
geimfara við ákveðin
verkefni
2006 - Gerðar nokkrar
tilraunir á vélmenninu,
fyrirtækið GM lét í ljósi
áhuga á að taka þátt í
verkefninu
2007 - GM og NASA
undirrituðu samning
um samstarf við þróun
R2
2010 - Vélmennið kynnt
í febrúar
ÞRÓUN Verður í fyrstu í
rannsóknarstofu
geimstöðvarinnar
þar sem gerðar
verða ýmsar tilraunir
Getur ýmist innt
verkefnin af hendi sjálft
eða fjarstýrt
Þyngd: 150 kg
Nemar: 350+
Örgjörvar:
38 PowerPC
örgjörvar
Hraði:
Allt að 2,1 m á sek.
GEIMVÉLMENNIÐ ROBONAUT 2
Geimferðastofnun Bandaríkjanna, NASA, hefur sent fyrsta vélmennið út í geiminn. Vélmennið
nefnist Robonaut 2, eða R2, og var flutt í Alþjóðlegu geimstöðina, ISS, með það að markmiði
að kanna hvaða áhrif þyngdaraflsleysi og geimgeislar hafa á vélmennið og störf þess
Verkfræðingar NASA stefna að því
að hægt verði að nota vélmennið
til verkefna við aðstæður sem geta
verið erfiðar eða hættulegar fyrir
geimfara
Þegar fram líða stundir væri
hugsanlega hægt að nota
vélmennin í ferðum til halastjarna,
smástjarna, tunglsins og Mars
Vélmennið er aðallega úr áli, stáli
og nikkelhúðuðum kolefnistrefjum
Fjögurra hjóla vagnSegway Tveir fætur
(í þróun)
Armur
Heimild: NASA, GM Teikning: Chris Inton
Hægt er að flytja hverja einingu
vélmennisins fyrir sig út í
geiminn og geimfarar geta sett
þær saman
Fjórar mynda-
vélar eru í höfði
vélmennisins sem
sér myndir í
þrívídd
Innrauð myndavél
til að skynja
fjarlægð hluta
Er með fima fingur
með snertingar-
nema og hver
þeirra getur haldið
2,3 kílóum
Tölvubúnaður
vélmennisins
er í búknum
Fyrsta geimvél-
menni NASA
 Robonaut 2 á að aðstoða geimfara
Muhammad Yunus, sem árið 2006
fékk friðarverðlaun Nóbels, ætlar enn
að áfrýja ákvörðun seðlabanka
Bangladess um að reka hann úr eigin
banka. Brottrekstur hans úr Gra-
meen-bankanum var staðfestur á
millidómstigi í gær.
Yunus hefur hlotið lof um allan
heim fyrir að eiga frumkvæði að því að
veita bændum og fátækum íbúum í
dreifbýli smálán. Í liðinni viku var
hann rekinn úr starfi fyrir aldurs sakir
og var því mótmælt á götum úti í
Bangladess. Lögum samkvæmt skulu
yfirmenn í bönkum setjast í helgan
stein sextugir. Yunus er sjötugur. Ár-
ið 1999 var hann skipaður bankastjóri
fyrir lífstíð. Seðlabankinn segir að
ekki hafi verið sótt um leyfi fyrir þeirri
skipan og því sé Yunus að brjóta lög.
Yunus mætti til vinnu í bankann að
venju í gær og kvaðst mundu áfrýja
málinu til hæstaréttar. Rógsherferð
hefur staðið yfir á hendur Yunus í fjöl-
miðlum í Bangladess. Eftir að hann
var gagnrýndur í norskri heimildar-
mynd, sem sýnd var í desember, sagði
Sheikh Hasina að hann „sygi blóðið úr
hinum fátæku“. Áhrif Yunus í bank-
anum munu standa í stjórnvöldum.
Sjálfur sagði hann á mánudag að
stjórnvöld vildu setja „sinn eigin
mann yfir bankann, einhvern pólitísk-
an“.
Ríkið á fjórðungshlut í bankanum.
Þar vinna 24 þúsund manns og átta
milljónir manna hafa fengið lán hjá
honum án tryggingar. kbl@mbl.is
Bankastjóri öreiganna
áfrýjar brottrekstri
 Togast á um áhrif í smálánabanka nóbelsverðlaunahafa
Átta milljón lánþegar
» Grameen-bankinn var stofn-
aður 1983 og hefur fjöldi
banka verið stofnaður að hans
fyrirmynd um allan heim.
» Ríkið á fjórðung í bankanum
og átta milljónir manna hafa
fengið þar lán án tryggingar
styrjöldina árið 1991 og einnig yfir
Bosníu þegar stríð geisaði þar 1994-
95.
Uppreisnarmenn hafna
tillögu um milligöngu
Uppreisnarmenn í austurhluta
Líbíu sögðust í gær hafa hafnað til-
boði lögfræðinga frá Trípolí um að
hafa milligöngu um viðræður við
Muammar Gaddafi og stjórn hans.
„Hann sendi engan til okkar,“
sagði leiðtogi bráðabirgðaráðs upp-
reisnarmanna, Mustafa Abdel Jalil,
fyrrverandi dómsmálaráðherra
landsins. „Menn buðu sig fram sem
milligöngumenn til að binda enda á
blóðsúthellingarnar. Við viljum auð-
vitað að blóðbaðinu ljúki en fyrst
verður Gaddafi að segja af sér, svo
þarf hann að fara burt og við lög-
sækjum hann ekki.“
Talsmaður bráðabirgðaráðsins
sagði síðar að ekki kæmi til greina að
hefja samningaviðræður við Gaddafi
eða veita honum friðhelgi frá ákæru
ef hann færi í útlegð.
Fréttastofan Reuters hafði eftir
embættismanni í utanríkisráðuneyti
Líbíu að fréttir um að Gaddafi hefði
boðist til að láta af völdum væru „al-
gjör þvættingur“.
Netið í símanum á
0 kr. fyrir viðskiptavini
Símans í dag.
Magnaðir
miðvikudagar!
Fylgstu með
gangi mála
Skannaðu hérna
Skannaðu hér!
til að sækja
43
B
arcode
Scanner
N
otkun
á
Ís landi, 100
M
B
innan
dagsins. Greidd eru mán.gjöld skv. ve
rðsk
rá.
eiro og létu votviðri sér í léttu rúmi liggja
Skannaðu hérna
til að sækja
41
B
arcode
Scanner
Sjáðu
myndband