Birtingur - 01.06.1962, Blaðsíða 20

15.—17. Tvœr píslarsögumyndir frá miðbiki 14. aldar
(AM 241a fol.). A hinni fyrri er sýnt þar sem Kristur
er leiddur fyrir Pílatus. Ekki veit ég hvort það er að
þakka umburðarlyndi teiknarans við mannlegan
breyskleika eða einfaldlega glópsku hans á helg
fræði, að hann setur geislabaug á Pílatus. Hvort sem
heldur er, mun það vera algjört einsdæmi. I síðari
myndinni er sýnd graflagning Krists. Hún einkennist
af þögulli rósemd, láréttar línur og bljúgar skálínur
tala þöglu máli helgrar sorgar. Til þess að sýna
mismun tvenns konar aldarfars, hef ég sett mynd úr
Teiknibókinni fyrir neðan, sem sýnir sama
atburð, en er nærri öldinni yngri. Þar er Kristur
orðinn aukaatriði; þeir sem eru að leggja hann í gröf
spjalla og pata, vísast um skepnuhöld og veðurfar,
— og materíalisminn er orðinn svo mikill, að Jósef
frá Arimaþeu tekur ekki undir höfuð Krists, heldur
grípur í gjörð geislabaugsins og lyftir því þannig!
Trúarlotning 14. aldar er hér í algerri upplausn.
18. Paxspjald úr rostungstönn frá Breiðabólstaðarkirkju i
Fljótshlíð. Slík paxspjöld lét prestur ganga milli kirkju-
gesta og kysstu þeir á spjaldið friðarkossinn um leið og
presturinn sagði Pax tecum. Þótt hinar fjórar myndir —
boðunin, fæðing Krists, krossburðurinn og upprisan —
sé felldar inn í rómanskan þríboga, sýnist gripur þessi
mun yngri og sennilegast frá ofanverðri 14. öld. Athyglis-
vert er það, að í þeim þremur myndum sem tákna
fagnaðaratburði, notfærir listamaðurinn sér hábogann,
þ. e. miðbogann, og lætur myndina ganga upp í hann,
en í hinni einu sem tengd er píslarsögunni, krossburð-
inum, myndar hann skákross í fletinum, þannig að
hábogmn verður tómur. Þótt hér sé unnið í erfiðan efni-
við, er myndskipun hvers flatar frábærlega af hendi leyst.