Lögmannablaðið - 01.12.2005, Blaðsíða 38

Í ÞESSARI GREIN ætla ég að kynna
svokallað skandinavískt módel í sátta-
miðlun, eins og það er sett fram af
dr.jur. Vibeke Vindelöv. Í bók hennar
Konfliktmægling Mediation Retsmægl-
ing1 skilgreinir hún sáttamiðlun, setur
fram kenningar og meginreglur sem
hafa áhrif á sáttaferlið og niðurstöðu
þess. Ennfremur ræðir hún um mikil-
vægi formfestu og sveigjanleika og
setur fram sex þrep sáttamiðlunar.
Grein þessi er lausleg þýðing á fimmta
kafla bókarinnar og vona ég að áhuga-
samir lögmenn hafi not fyrir hana.
Skilgreining á sáttamiðlun
Sáttamiðlun er aðferð til lausnar
ágreiningi, sem aðilar taka sjálfviljugir
þátt í með hjálp eins eða fleiri óháðra og
hlutlausra sáttamanna. Aðilar komast
sjálfir að samkomulagi um lausn ágrein-
ings sem þeir meta viðunandi fyrir báða
aðila í gegnum skipulagt og mótað ferli.
Sáttamaður á engan þátt í úrlausn máls-
ins.
Aðilar velja sjálfir að taka þátt í sátta-
umleitun óháðs sáttamanns, hvort þeir
vilji ljúka málinu með samkomulagi og
hvers efnis það samkomulag á að vera.
Það að aðilar taka sjálfviljugir þátt í
sáttaferlinu felur í sér að þeir geta
hvenær sem er, allt þar til samkomulag
liggur fyrir, hætt þátttöku.
Sáttamiðlun fer fram í algjörum
trúnaði. Með trúnaði er ekki einungis
átt við þagnarskyldu sáttamanns um
það sem fram kemur í sáttaferlinu,
heldur einnig þagnarskyldu aðila og
skuldbindingu þeirra að ræða ekki um
ágreiningsefnið við utanaðkomandi,
nema samkomulag sé um annað þeirra
í milli. Andrúmsloft trúnaðar á að
skapa trúnaðartraust milli aðila svo þeir
geti rætt óheft um væntingar sínar og
tilslakanir.
Sáttamaður skal vera óhlutdrægur
og koma fram við málsaðila af virðingu
og jafnræði. Sáttamaður skal vera hlut-
laus og málefnalegur og geta hindrað
að hans eigin skoðanir hafi áhrif á lausn
málsins og þannig tryggja að niður-
staða deiluaðila sé þeirra eigin.
Skilgreiningin kveður skýrt á um að
aðilarnir sjálfir eigi að geta fundið lausn
38 < LÖGMANNABLAÐIÐ – 4 / 2005
Sáttamiðlun í hnotskurn
Ingibjörg Bjarnardóttir hdl.