Peningamál - 01.12.2005, Qupperneq 17

ÞRÓUN OG HORFUR
Í EFNAHAGS- OG PENINGAMÁLUM
P
E
N
I
N
G
A
M
Á
L

2
0
0
5
•
4
17
60% frá fyrra ári að frádregnum áhrifum gengis- og vísitölubreytinga.
Hins vegar hefur dregið nokkuð úr vexti peningamagns og sparifjár
(M3), en þar er fyrst og fremst um grunnáhrif að ræða. Í september
fyrir ári jókst M3 mikið og tengist það væntanlega því að bankarnir
tóku að veita íbúðalán af miklum krafti á þeim tíma, en aukin útlán
auka innlán í bankakerfinu tímabundið.
Fjármálaleg skilyrði bæði heimila og fyrirtækja hafa orðið
aðhaldssamari frá septembermánuði
Hækkun stýrivaxta er nú í auknum mæli farin að skila sér í aðhalds-
samari fjárhagslegum skilyrðum. Vextir óverðtryggðra skammtímalána
hækka í takt við stýrivexti Seðlabankans. Að vísu felur mikil út áfa
erlendra aðila á skuldabréfum í íslenskum krónum það í sér að fyr ir-
tækjum gefst nú kostur á krónulánum á lægri vöxtum en ella. Hins
veg ar hef ur hækkun gengis krónunnar ásamt hækkun vaxta á lánum
í erl endum gjaldmiðlum gert erlenda lántöku töluvert óhagstæðari
en áður. Að auki dregur hið háa gengi úr hagnaði margra fyrirtækja.
Þetta er þó aðeins byrjunin á ferli sem mun væntanlega leiða til mun
að haldssamari fjármálaskilyrða á næstu mánuðum en verið hafa fram
til þessa.
Heimilin hafa hingað til lítið fundið fyrir aðhaldssemi pen inga -
stefn unnar því að óverðtryggð lán vega ekki mjög þungt í heild ar skuld-
um einstaklinga. Hærri vextir á yfirdráttarlánum og greiðslukortaskuld-
um fela þó ótvírætt í sér töluvert aðhald. Hækkun vaxta íbúðalána
mun hins vegar skipta sköpum. Jafnframt hefur greini lega dregið úr
út lánavilja bankanna á þessu sviði, enda verður að telja fullveðsettar
íbúðir ótrygg veð þegar íbúðaverð er jafn hátt og það hefur verið á
höfuðborgarsvæðinu að undanförnu.
0
5
10
15
20
25
30
2004200320022001
Innlánsstofnanir, Íbúðalánasjóður og lífeyrissjóðir
Lánakerfið
2005
Breyting frá sama tímabili á fyrra ári (%)
Mynd III-9
Vöxtur útlána janúar 2001- september 20051
1. Útlán lánakerfis í lok hvers ársfjórðungs, útlán innlánsstofnana,
Íbúðalánasjóðs og lífeyrissjóða í lok hvers mánaðar.
Heimild: Seðlabanki Íslands.