Franskir dagar - 01.07.2016, Blaðsíða 10

Franskir dagar Les jours français
10
Upphafið 1966
Sunnudaginn 1. maí 1966 var haldinn stofn-
fundur björgunarsveitar á Fáskrúðsfirði í fé-
lagsheimilinu Skrúði, að atbeina félagskvenna í
Slysavarnadeildinni Hafdísi á Fáskrúðsfirði sem
höfðu undirbúið stofnun sveitarinnar í samráði
við Friðrik Jóhannesson og Þórólf Friðgeirsson.
Þeir höfðu verið í sambandi við Hannes Þ. Haf-
stein, erindreka sem sá um þjálfun björgunar-
sveita fyrir Slysavarnafélag Íslands og varð síðar
framkvæmdastjóri þess.
Á fundinn mættu 27 menn, þeir yngstu 18 ára og
sá elsti 54 ára, sem tilbúnir voru að gerast stofnfé-
lagar í björgunarsveit fyrir samfélagið. Þeir voru:
Albert Kemp (29 ára),
Baldvin Guðjónsson (31 árs),
Björgvin Ottósson (29 ára),
Egill Guðlaugsson (34 ára),
Einar Jónsson (31 árs),
Friðrik Jóhannesson (39 ára),
Geir Helgason (33 ára),
Guðlaugur Guðjónsson (51 árs),
Guðni Kr. Sörensen (27 ára),
Gunnþór Guðjónsson (42 ára),
Hans Aðalsteinsson (30 ára),
Jóhannes Jóhannesson (22 ára),
Jóhannes Sigurðsson (23 ára),
(Sigurður) Kristmann Aronsson (25 ára),
Oddur Sigurðsson (44 ára),
Ólafur Bergþórsson (30 ára),
Ragnar Þ. Jónasson (54 ára),
Reynir Guðjónsson (30 ára),
Skafti Þóroddsson (43 ára),
Skúli M. Óskarsson (18 ára),
Sigurður Arnþórsson (23 ára),
Sigurjón Hjálmarsson (23 ára),
Þorleifur K. Kristmundsson (41 árs),
Þórður Pálmason (21 árs),
Þórormur Óskarsson (18 ára),
Þórólfur Friðgeirsson (31 árs)
Ægir Kristinsson (23 ára)

Þórólfur stjórnaði þessum fundi og var rætt um
tilgang björgunarsveitarinnar, þann búnað sem
hún þyrfti að eiga og kunna á, auk þess sem
upplýst var að Hannes Þ. Hafstein kæmi austur
á Fáskrúðsfjörð síðar, til að fara betur yfir málin
og kenna mönnum.
Þá var ákveðið að hin nýstofnaða björgunarsveit
yrði nefnd Björgunarsveit SVFÍ í Fáskrúðsfirði,
og yrði ein af björgunarsveitum Slysavarnafélags
Íslands. Einnig var kjörin stjórn fyrir björgunar-
sveitina á þessum fundi og hana skipuðu Friðrik
Jóhannesson, formaður, Einar Jónsson, gjaldkeri
og Ólafur Bergþórsson, ritari.
Fyrsti aðalfundurinn
Þriðjudaginn 23. maí 1967 var síðan haldinn að-
alfundur Björgunarsveitar SVFÍ í Fáskrúðsfirði, í
félagsheimilinu Skrúði, þar sem stjórn Slysavarna-
deildarinnar Hafdísar og fulltrúi Slysavarnafélags
Íslands, Hannes Þ. Hafstein voru meðal annars
viðstödd. Ólafur Bergþórsson setti þann fund
og upplýsti um þá vinnu sem farið hafði fram
við stofnun björgunarsveitarinnar með aðstoð
Hannesar. Hannes tók til máls og lýsti ánægju
sinni með hina nýju björgunarsveit og bauð hana
velkomna í raðir Slysavarnafélags Íslands.
Á fundinum voru svo ýmis mál rædd, meðal
annars reglur fyrir björgunarsveitina, fjarskipta-
mál, leitarskipulag og almennt hlutverk björg-
unarsveita.
Sigrún Sigurðardóttir, formaður Slysavarna-
deildarinnar Hafdísar, rakti aðdragandann að
stofnun björgunarsveitarinnar og óskaði henni
farsældar í störfum sínum, auk þess sem hún færði
björgunarsveitinni fjárstyrk að upphæð 20.000 kr.
frá Slysavarnadeildinni Hafdísi.
Fyrsta stjórn björgunarsveitarinnar var svo endur-
kjörin á fundinum.
Að sjálfsögðu buðu slysavarnadeildarkonur svo
öllum fundargestum í kaffisamsæti, og eftir kaffið
sýndi Hannes kvikmynd um ferðamennsku.
Fyrstu árin var félögum í sveitina safnað með því
að ganga í hús, og mönnum svo raðað í aðal- eða
varasveit, auk þess sem styrktarfélögum var safnað.
Búnaður var lítill sem enginn, en þó var þá orðinn
til hópur og skipulag um hvernig bregðast skyldi
við ef til dæmis einhvers yrði saknað og hefja
þyrfti leit.
Þó eignaðist björgunarsveitin snemma fluglínu-
tæki, sem er búnaður til að bjarga mönnum úr
strönduðum skipum og bátum, búnaður sem
hefur bjargað lífi vel á þriðja þúsund íslenskra
og erlendra sjómanna allt í kringum landið, fram
á þennan dag. Margar björgunarsveitir höfðu
orðið til í kringum þennan búnað fyrst og fremst.
Fluglínutækin voru á upphafsárunum geymd í
kjallaranum í Skrúði.
Upphafsárin reyndust erfið, og fór svo að starfið
lognaðist nánast útaf.
Endurreisnin
Árið 1970 flutti Bjarni Björnsson, þá 27 ára,
á Fáskrúðsfjörð. Bjarni, sem Fáskrúðsfirðingar
þekkja betur sem Bjarna á Ljósalandi, hafði
aðeins verið í kringum slökkviliðið og lögreglu
í Reykjavík, og þekkti því örlítið til þeirra starfa.
Í kringum Bjarna myndaðist hópur næstu árin,
sem hafði áhuga á því að koma upp sjúkrabifreið
á Fáskrúðsfirði og mannskap til hjálpar.
Þörfin var sannarlega fyrir hendi, bifreiðin sem
ætluð var í þessi verkefni var eina lögreglubif-
reiðin á staðnum, sem oftar en ekki var útæld
og illa farin að innan eftir „góðar“ helgar, auk
þess að vera stundum upptekin í öðrum lög-
reglutengdum verkefnum. Þá var einungis einn
lögreglumaður á staðnum, Geir Helgason, sem
oftast stóð einn í útköllum og sjúkraflutningum.
Einnig varð til hópur sem hélt við þekkingu á
fluglínutækjunum, sótti þau í kjallara Skrúðs
og fann þeim nýjan stað í slökkvistöðinni. Á
haustmánuðum 1974 hélt svo hluti þessa hóps
æfingu með fluglínutæki björgunarsveitarinnar
og í framhaldinu kviknaði áhugi á því að endur-
reisa björgunarsveitina.
Úr varð að fundur var boðaður í félagsheimil-
inu Skrúði þann 9. febrúar 1975 í Björgunar-
sveit SVFÍ í Fáskrúðsfirði, þar sem endurreisn-
arhópurinn kom saman, skipaði nýja stjórn,
og byggði þann grunn sem björgunarsveitin
stendur á í dag.
Á þennan fund mættu:
Albert Kemp, Baldvin Guðjónsson, Bjarni
Björnsson, Björgvin Baldursson, Erlendur Jó-
hannesson, Friðrik Jóhannesson, Geir Helga-
son, Guðni Kristinsson, Helgi Guðlaugsson,
Lars Gunnarsson, Óðinn Traustason, Reynir
Jónsson, Stefán Albertsson, Sævar Sigurðsson
og Þorsteinn Bjarnason.
Í hópnum voru einnig eftirtaldir aðilar, þó þeir
væru ekki á þessum fundi: Einar Stefánsson,
Guðmundur Hallgrímsson, Hörður Garðarsson,
Óskar Gunnarsson og Stefán Jónsson.
Í stjórn voru kjörnir þeir Bjarni, Björgvin og
Erlendur, og þeim falið að koma upp starfhæfri
björgunarsveit svo fljótt sem verða mætti.
Björgunarsveitarmenn, Slysavarnadeildarkonur
og félagar í Fáskrúðsfjarðardeild Rauða kross Ís-
lands tóku svo höndum saman um söfnun fyrir
sjúkrabifreið. Myndarlegir styrkir fengust meðal
annars frá Kaupfélagi Fáskrúðsfjarðar, sveitarfé-
laginu Búðahreppi og Rauða krossi Íslands, sem
setti það skilyrði fyrir sínum styrk að sjúkrabif-
reiðin yrði eign og rekin af Fáskrúðsfjarðardeild
Rauða krossins, sem varð úr.
Texti: Grétar Helgi Geirsson
Myndir: Ýmsir
Björgunarsveitin Geisli 50 ára