Ljóðormur - 01.07.1988, Qupperneq 43

Eysteinn Þorvaldsson: 41
Eysteinn Þorvaldsson:
Að gegnumlýsa flókinn veruleika
Ljóð Hannesar Sigfússonar um
vandamál skáldskapar
Nýtt inntak krefst nyrra forma. Á þá leið mælti Bertolt
Brecht 1944 í grein1 þar sem hann varar við aðskilnaði
forms og inntaks í listaverki. í þessum fleygu orðum birtist
sá vandi sem íslensku formbreytingarskáldin hlutu að takast
á við um miðbik aldarinnar. Hvemig skyldi túlka hið nýja
inntak heimsins, ný sannindi mannlífs í gjörbreyttri veröld?
Gamla ljóðformið og ljóðmál þess virtust ekki duga lengur.
Hver vom þau nýju form sem hæfðu? Hannes Sigfússon var
eitt þeirra ungu skálda sem leitaði nýrra tjáningarleiða og
hann átti í strangri innri baráttu í þessum efnum. Sú barátta
var m.a. háð með sjálfum vopnum ljóðlistarinnar og verður
það vopnabúr kannað nokkm nánar hér á eftir. I endurminn-
ingabókum Hannesar er líka margan fróðleik að finna um
þessi átök sem skáldið háði með sjálfu sér í þeirri viðleitni
að ná samhæfingu nýs inntaks og nýrra forma, finna aðferð-
ir „til að gegnumlýsa flókinn vemleika og skapa lifandi
skáldskap" eins og hann orðar það sjálfur (sjá bls. 48 hér að
aftan).
Hannes Sigfússon kennir endurminningabækur sínar við
fómmann og flökkulíf2 og vill með því minna á hversu óeir-
inn hann var og kannski auðnulítill ungur maður. Hann
greinir þar frá öllu af stakri hreinskilni, m.a. því hvemig
staðfestuleysi hamlaði einnig skáldskapariðkun hans í æsku,
en frá unglingsaldri hafði hann einsett sér að verða rithöf-
undur. Haustið 1950 kom Hannes til Stafangurs í Noregi og
eirði þar um hríð. Hann var í skáldlegum hugleiðingum eins
og oft áður og nú gafst honum nokkurt næði til yrkinga.
Hann var 28 ára gamall og hálft annað ár var liðið frá því að
fyrsta bók hans, Dymbilvaka, kom út. Ljóðin í þeirri bók
féllu í dropatali niður á pappírinn á vökunóttum er Hannes
var við vitavörslu suður á Reykjanesi. Þar „hafði orð kvikn-
að af orði af sjálfu sér og magnast í bál“3 og mætti ætla að
1 Bertold Brecht:, Formalismus und neue Fomien".
2 Flökkulíf, 1981 og Framhaldslíffórumanns, 1985. Bókaútgáfan
Iðunn.
3 1985, bls 58.