Orð og tunga - 01.06.2014, Qupperneq 11

Formáli ritstjóra
IX
language. Concepts and corpus designsfor German and beyond, er eftir þá
Stephan Elspafí og Konstantin Niehaus frá háskólanum í Salzburg.
Þar fjalla þeir um málstöðlun á víðáttumiklum málsvæðum með
fleiri en eitt kjarnasvæði eins og t.d. því þýska sem nær til fleiri en
eins ríkis og margra málsvæða. Þeir gera grein fyrir gerð málheilda
sem endurspegla slíka svæðisskiptingu og byggjast á fjölbreytilegum
textum. Dæmi þeirra sýna að í samanburði við málsöfn sem einungis
fela í sér formlega ritmálstexta, ekki síst bókmenntaverk, birta þessar
málheildir nokkuð aðra mynd af málstöðlun.
Auk þemagreinanna eru í heftinu þrjá greinar um ýmis efni. Sú
fyrsta þeirra, Islenska eða enska í íslensku háskólastarfi eftir þá Ara Pál
Kristinsson og Harald Bernharðsson, er reyndar ekki alls ótengd
greinunum í fyrri hlutanum því hún fjallar líka um málstefnu. Mun-
urinn er sá að hér er hugað að stöðu málsins í samfélaginu og gagn-
vart öðrum málum sem þar eru notuð fremur en búningi þess. Höf-
undarnir gera grein fyrir athugun sinni á málstefnu íslenskra háskóla
með sérstöku tilliti til sambúðar íslensku og ensku og á því hvaða
mál eru notuð í raun á ýmsum sviðum háskólastarfsins, einkum sem
kennslumál á ólíkum stigum námsins, þ.á m. í doktorsritgerðum, og
í skrifum háskólakennara. I grein sinni, Beygingarlýsing íslensks nú-
tímamáls: Regluverk eða beygingardæmi, fjallar Kristín Bjarnadóttir um
uppbyggingu og einkenni beygingarlýsingarinnar og gerir grein fyrir
margvíslegum vandamálum samfara gerð slíks málsafns. Um leið er
vikið að ýmsum einkennum beygingarkerfisins í íslensku nútíma-
máli og möguleikum sem gagnasafnið býr yfir til rannsókna á því.
Síðasta greinin í heftinu fjallar um örnefnið Þveit og er eftir Jónínu
Hafsteinsdóttur. Þveit er sem kunnugt er stöðuvatn í Nesjum í Horna-
firði og ekki er vitað til þess að örnefnið finnist annars staðar á íslandi.
Samsvarandi heiti er aftur á móti algengt víða annars staðar á Norð-
urlöndum. I greininni rekur Jónína uppruna, aldur og útbreiðslu
þessa nafnliðar í Norður- og Vestur-Evrópu og setur fram tilgátu um
tilurð nafnsins á Islandi.
Aftan við greinarnar eru ritfregnir. Þar er fjallað í stuttu máli um
ýmis áhugaverð rit á sviði tímaritsins, einkum rit sem komu út á
síðasta ári eða skömmu fyrr. Flestar lýsingarnar eru skrifaðar af rit-
stjóra en Hallgrímur J. Amundason gerir grein fyrir nýlegum ritum
um nafnfræði. Loks eru sagðar fréttir af ráðstefnum. Þar eru bæði
lýsingar á nýliðnum ráðstefnum og tilkynningar um ráðstefnur sem
haldnar verða á þessu ári og því næsta.
Greinar sem birtast í tímaritinu eru ritrýndar sem þýðir að auk