Orð og tunga - 01.06.2014, Síða 126

114
Orð og tungn
ir grunnnám (staðnám) í öllum deildum skólaárið 2010-2011 voru 53
námskeið. Þar af voru 36 eða 68% sögð kennd á íslensku en 17 á ensku,
eða 32%. Námskeið kennd á ensku voru einkum í viðskiptafræði. I
Kennsluskrá fyrir meistaranám í öllum deildum skólaárið 2010-2011
voru 46 námskeið. Af þeim voru 44 sögð kennd á íslensku.
4.4 Áhrif á náms- og kennsluaðferðir
Athuganir benda til þess að það geti haft merkjanleg áhrif á náms- og
kennsluaðferðir ef enska leysir þjóðtunguna af hólmi sem kennslu-
mál. Flestar rannsóknir benda til þess að það hafi fremur neikvæð
heildaráhrif á námsárangur (sjá Salö 2010:17-19). Hér er þó enn margt
ókannað. Sænskar rannsóknir sýna að nemendur spyrja síður og
svara síður spurningum ef kennt er á ensku í stað sænsku, þeir eiga
erfiðara með að fylgja röksemdafærslu fyrirlesara og halda þræði í
fyrirlestrum, skrifa minna hjá sér af því sem kennarinn segir en ein-
beita sér frekar að því að hlusta. Aðrar breytingar eru m.a. að þeir
lesa námsefnið fremur áður en þeir sækja fyrirlestrana og tala minna
í kennslustundum (Salö 2010:18). Samkvæmt hollenskri rannsókn
leiðir annað kennslutungumál en þjóðtungan til lakari námsárangurs
fyrsta kastið en nemendur virðast ná sér á strik eftir að þeir hafa van-
ist kennslumálinu (s.st.).
Athuganir á stöðu ensku á íslandi hafa m.a. leitt í ljós að um 90% af
námsefni á háskólastigi eru á ensku og að íslenskir háskólakennarar
virðist almennt þeirrar skoðunar að því fylgi lítil eða engin vandamál
(Hafdís Ingvarsdóttir og Birna Arnbjörnsdóttir 2010). Raunar kemur
fram í sömu könnun að langflestir hjálpa þeir íslenskum nemendum
sínum á ýmsan hátt með enska orðaforðann. Þá sýna rannsóknir á
viðhorfum stúdenta (Birna Arnbjörnsdóttir og Hafdís Ingvarsdóttir
2010) að a.m.k. þriðjungur háskólanema á íslandi á í einhverjum erf-
iðleikum með að skilja fræðitexta á ensku en það er breytilegt eftir
námsgreinum. Almennt telja íslenskir stúdentar sig góða í ensku þeg-
ar þeir koma í háskóla en samt sem áður telja þeir að það auki vinnu-
álag þeirra að nota ensku í stað íslensku í náminu og að þeir þurfi
að beita ólíkum aðferðum við að tileinka sér námsefnið (Birna Arn-
björnsdóttir og Hafdís Ingvarsdóttir 2010). í kjölfar mikillar fjölgunar
á námskeiðum á ensku á meginlandi Evrópu, einkum í framhalds-
námi, hafa t.a.m. Þjóðverjar sums staðar verið að prófa sig áfram með
að hafa hluta kennslunnar einnig á þjóðtungunni (House 2008:78).
Vert er að ítreka að rannsóknir í þessu efni eru ekki komnar mjög