Náttúrufræðingurinn - 1938, Blaðsíða 38

164 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
llllllll..
F uglan ýjun gar.
1. Engjasvín (Crex crex (L.)).
28. sept. síðastliðinn fannst einn fugl þessarar tegundar dauður
í Vestmannaeyjum, og var hann sendur mér af Þorsteini Einars-
syni kennara. Samkvæmt upplýsingum frá Þorsteini, hafði veriö
hvassviðri af suðaustan seinni hluta dagsins áður og fram á nótt.
Þegar fuglinn var fleginn, kom í ljós, að höfuðkúpan var brot-
in rétt fyrir ofan nefrótina, svo að efri skolturinn var laus við
kúpuna. Þykir mér líklegast, að hann hafi komið um nóttina, og
stefnt á ljósin í bænum, en rekið sig á, á fluginu, og rotast, enda
fannst hann í miðbænum. Þetta var fullorðinn kvenfugl. Þyngd
og mál hans voru þessi: Þyngd 101 g, lengd alls fuglsins 258 mm,
vænglengd 141 mm, stéllengd 50.2 mm, neflengd 21.7 mm, ristar-
lengd 35.5 mm, miðtáarlengd (með kló) 36.8 mm, kló 5.4 mm. I
maganum var aðeins ógreinanleg fæða og smásteinar.
Engjasvínið er nýr fugl fyrir Island, því það hefir hvorki sézt
né náðzt hér áður, svo vitað sé. Það tilheyrir vatnahænsnaættinni
(Rallidae) og er því skylt keldusvíninu, blesöndinni og sefhæn-
unni, en telst þó til sérstakrar ættkvíslar (Crex). Það er frekar
lítill fugl, svipað að stærð og keldusvín, og að mörgu leyti líkt
því í vexti. Nefið er þó miklu styttra en um leið hærra en á keldu-
svíninu, og fær engjasvínið við það allt annan svip. Vegna þess,
að lýsing á því er ekki til á íslenzku, þykir mér rétt að birta hana
hér.
Karl- og kvenfugl í sumarbúningi: Á miðju
enni og hvirfli og skiptast á gulbrúnar og brúnsvartar langrákir,
höfuð á hliðum blágrátt, taumur (rák frá efra skolti að auga),
fjaðrirnar í kringum augað og rák aftur frá því, ljósgulbrún. Að
ofan (einnig á stéli) er fuglinn annars brúnsvartur með breiðum
gulbrúnum, framan til á fjöðrunum öskugráum, fjaðrajöðrum.
Handflugfjaðrir dökkmóbrúnar, innfanirnar dekkri og brúnni en
útfanirnar, armflugfjaðrirnar rauðari, þær innstu eins á lit og
bakið, yfirvængþökur dökkrauðbrúnar, innan til oft með meira
eða minna greinilegum gráhvítum þverflikrum. Á kverk og á fram-
anverðum hálsi ofan til er fuglinn gráhvítur með rauðgulleitum
blæ, aðrir hlutar framanverðs háls og hálshliðar öskugráar eða
blágráar með gulbrúnleitum blæ. Á miðri bringu, kviði og undir-