Þjóðmál - 01.09.2011, Blaðsíða 10

8 Þjóðmál HAUST 2011
Hinir ógnvekjandi atburðir í Noregi 22 . júlí hafa vakið umræður um þró un
vestrænna lýðræðisþjóðfélaga og fjöl menn-
ingu . Umræðurnar eru tímabærar hér á landi
eins og annars staðar . Hvort sem okkur lík ar
betur eða verr hefur íslenskt samfélag breyst
mikið á skömm um tíma vegna þess hve þeim
hefur fjölgað í landinu sem eru af er lendu
bergi brotnir . Því má lýsa íslensku sam félagi
sem fjölmenningarlegu, það rúmi fólk frá
ólíkum menningarheimum . Hitt er síðan
spurning hvort það sé fjölmenningarlegt í
þeim skilningi að sátt sé um að fólk eigi að
njóta sérstakra réttinda vegna menningarlegs
upp runa síns . Sé sá skilningur lagður í hug-
takið fjölmenning breytist inntak þess og
verður hugmyndafræðilegt . Í stað þess að
lýsa staðreynd á hlutlausan og gegnsæjan
hátt felst í hugtakinu krafa um rétt eins
menn ingar hóps gagnvart öðrum . Hlutlaus
skilningur á fjölmenningu jafngildir í raun
lýsingu á fjölhyggju „pluralisma“, að það sé
hverju samfélagi til framdráttar að þar takist
á ólíkar skoðanir og viðhorf þótt menn
sameinist um eina menningarlega grunn-
stoð undir samfélaginu .
Michael Böss, lektor, Ph .d . og for stöðu-
maður Center for Canadiske Studier í Dan-
mörku, reifaði þessi mál nýlega í grein í
danska blaðinu Berlingske Tidende . Hann
lýsti því hve vel Kanadamönnum hefði tekist
að þróa fjölmenningar legt sam félag án þess
að fylgja fjölmenning ar legri hugmyndafræði .
Hann taldi að skýra bæri ummæli Angelu
Merkel, Nicolas Sarkozys og Davids Camer-
ons um fjöl menn ingar samfélagið í þessu ljósi,
þau hefðu ekki lýst „dauða“ þess heldur að
hin fjöl menn ingarlega hugmyndafræði hefði
orðið gjald þrota . Kanadamenn legðu áherslu
á að fjölmenning mætti ekki verða til þess
að ýta frjálslyndum, lýðræðislegum gild um
til hliðar, hollustu við Kanada og sam stöðu
með samborgurum sínum með kanadísk an
borgararétt .
Í Quebec, frönskumælandi fylki Kanada,
hafa stjórnmálamenn, fræðimenn og al-
Af vettvangi stjórnmálanna
_____________
Björn Bjarnason
Þjóðfélagsumrót, stjórn lagaráð,
þrír flokksformenn í kjöri og
einangrun Samfylkingarinnar