Tíminn - 24.12.1950, Qupperneq 15

JÓLABLAÐ TÍMANS 1950
15
Lorelei-höfðinn í Rín.
um“. Þegar fljótaskipið nálgaðist staðinn
þar sem Lorelei átti að hafa setið á klettinum
og greitt sitt gulna hár, var uppi fótur og
fit á skipinu. Allir köÁnuðust við söguna og
vildu sjá þennan stað. Ég varð fyrir vonbrigð-
um, bjóst við að sjá þarna klett í fljótinu
eins og segir í þjóðsögunni, en þar var að-
eins höfði, sem gengur fram í fljótið og heit-
ir hann Lorelei-höfði. Þar var ekkert minnis-
merki, aðeins einn fáni, sem blakti þar á
stöng.
III.
Köln er höfuðborg Rínarlanda. Fyrir stríð
hafði hún yfir 1 millj. íbúa. Borgin á yfir
2.000 ára gamla sögu að baki sér. Hún var
byggð á blómatímum rómversku keisaranna,
þá náði Rómaveldi alla leið að Rín. Bygging-
ar borgarinnar bera þess líka ljósan vott, að
hún er byggð á krossgötum, þar sem rómversk
og germönsk menning og list hafa mætzt.
Meginhluti borgarinnar liggur á vesturbakka
fljótsins, en að austanverðu er nýrri hlut-
inn. Fjórar stórbrýr voru yfir fljótið. Allar
voru þær sprengdar í loft upp af nazistum á
undanhaldinu í síðasta stríði. Tvær af þeim
er þegar búið að byggja upp aftur og er lengd
þeirra um 400—500 metrar. Önnur brúin er
járnbrautarbrú, þar sem tvær lestir geta
farið framhjá hvor annari. Auk þess er breið
bílabraut og gangbraut. Þessar nýju brýr eru
steyptar og ná hvergi glæsileik þeirra gömlu,
sem voru stálbrýr með miklu útflúri og há-
um grindverkum í fögrum bogum.
Köln varð fyrir mestri eyðileggingu af
öllum þýzkum borgum. Talið er, að um 80%
af henni sé í rúst eftir stríðið. En einu húsi
hlífðu Bandamenn í miðri borginni, það var
Dómkirkjan fræga, sem er ein fegursta og
stærsta kirkja í heimi. Hún er byggð í got-
neskum stíl. Byggingin var hafin árið 1248 og
stóð til ársins 1322. Eftir það var unnið að
breytingum og fegrun hennar allt til ársins
1880, og er þá talið, að kirkjubyggingunni sé
að fullu lokið, eða eftir rúm 600 ár.
Mikill ferðamannastraumur liggur til Köln
Tiimar Dómkirkjunnar í Kiiln, rústir sjást jyrir framan.
árlega til að skoða kirkjuna. Þúsundir eru
þar á sveimi í kirkjunni daglega. Bak við há-
altarið er gullskrín eitt mikið, helgað vitr-
ingunum úr Austurlöndum.
í kirkjunni er mikið af líkneskjum og
myndum úr sögu kristninnar. Ef gefa ætti
tæmandi lýsingu af Dómkirkjunni í Köln,
væri það efni í sérstaka blaðagrein. Þess
skal getið, að hæð kirkjuturnanna er 156 m.
Eins og áður er sagt slapp kirkjan við loft-
árásir, og hún bjargaði einnig tveim stór-
byggingum, sem standa rétt við hana, ann-
að er stærsta hótel borgarinnar en hitt er
járnbrautarstöðin. Það tekur hundruð ára
að reisa Köln úr rústum, og aldrei nær hún
sinni fornu fegurð hvað byggingarlist snertir.
IV.
Ruhrhéraðið liggur austan Rínar. Það hefir
löngum verið kallað „púðurtunna Evrópu“.
Það hefir um marga áratugi verið mesta iðn-
aðarsvæði álfunnar, vegna sinna miklu kola-
og járnnáma. Stríðsrekstur Þjóðverja í tveim
síðustu heimsstyrjöldum byggðist að mjög
miklu leyti á þungaiðnaði þessara héraða. Allt
þetta iðnaðarsvæði má heita ein samanhang-
andi stórborg, svo stutt er á milli þeirra.
Stærst er Essen, með yfir 1 millj. íbúa. Þar
voru hinar heimsfrægu Krupps verksmiðjur,
sem nú hafa verið jafnaðar við jörðu. Aðrar
stórborgir eru þar, svo sem Dússeldorf, Duis-
burg, Bochum og Dortmund og margar fleiri.
Þegar járnbrautarlestin brunar í gegnum
þessi héruð, er það líkast og að ferðast gegn-
um gisinn stórskóg. Allt í kring gnæfa við
himin risavaxnir reykháfar verksmiðjanna,
og kolareykurinn fyllir loftið. Þótt sól sé á
lofti, sést hún aðeins í móðu. Kolabyngirnir
eru um allt eins og gamlir eldgýgar. Hinir
stóru stálofnar senda frá sér drunur og stóra
eldblossa, þegar stálgrýtið bráðnar. í Ruhr er
unnið — og unnið vel, — verkamennirnir voru
svartir af kolum og reyk; þar voru margir
vinnulúnir menn á öllum aldri. Líf þessara
manna virðist þrotlaust strit fyrir tilverunni.
Sprengjur Bandamanna virðast ekki hafa
gleymt Ruhrhéraðinu. Allar þessar borgir
voru hræðilega útleiknar. Það virðist næsta
óskiljanlegt, hvar fólkið getur hafzt við í öll-
um þessum rústum. í þessum borgum verða
margar fjölskyldur að láta sér nægja eitt her-
bergi, þótt mannmargar séu, og jafnvel mat-
reiða þar líka. Hitt er þó algengast, að marg-
ir eru saman um eitt eldhús, og geta menn
gert sér í hugarlund, hverskonar ástand það
er.
Úr þessari ferð um Rínarlöndin mætti vit-
anlega margt tína til, því margt bar þar fyr-
ir augu, en einhversstaðar verða takmörkin
að vera. En hver sá, sem ferðast til megin-
landsins, ætti sízt að sleppa því að sjá hin
fögru Rínarlönd.
I RÍKISÚTVARPIÐ |
I Útvarpsauglýsingar berast með hraða 1
| rafmagnsins og mætti hins lifandi §
E 5
1 orðs til nálega allra landsmanna.
I Afgreiðslutímar í Landssímahúsinu 4. I
1 hæð alla virka daga, nema laugar- |
I daga, kl. 9—11 og 13.30—18. Á laugar- |
i dögum kl. 9—11 og 16—18. Á sunnu- |
1 dögum og öðrum helgidögum kl. 10— 1
1 11 og 17—13.
Sími 1095.
Skrín vitringanna úr Austurlöndum, — heilögu konunganna þriggja, — við altari dómkirkjunnar í
Köln. Vitringarnir voru löngum góðir til áheita í kaþólskum löndum og sér í lagi reyndust þeir ung-
um stúlkum greiðviknir með að lofa þeim að sjá mannscfnið sitt í draumi, ef rétt var að þeim farið
með þar til gerðu bænarmáli og viðeigandi þóknun. Oruggast var þó að borða sérstakar pönnukökur
um kvöldið áður en gengið var til svefns og átti að hafa í þœr eina skeið af hveiti, eina af salti og
eina af vatni. — Þetta skrín í Köln er gjört af skiru gulli.
RÍKISÚTV ARPIÐ.
iliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiniiiiiiiiiiitiiiiim