Tíminn - 17.06.1951, Page 3

AUKABLAÐ
TÍMINN, snnnadaginn 17. júni 1951
3
Gubmundur Ingi Kristjánsson:
FRÁSÖG U ÞÁTTU R
Ú R INFLÚENZUNNI 1951
Inílúenzan var komin í lega var þa3 satt. Utiverkin:
sveitina. Hún kom beint frá 8 í fjósi, þar af 5 kýr miólk-
Reykjavik og sneiddi hjá andi, 3 hross og 81 fcindur.
kauptúninu. Þess vegna v'ar HirSingin var að vísu að
þetta meiri háttar inflúenza
og fór bæði virðulega og
skörulega. Hún lét halda fyr- :
ir sig tvo útbreiðslufundi í
sveitinni; fyrst hreppsnefnd-
arfund, þar sem helztu menn
sveitarinnar tóku við henni
og fluttu heim til sin, og síð-
an búnaðarfélagsfund, þar
sem allir bændur áttu þess
kost að veita henni viðtöku.
Eftir þann íund var vald
hennar orðið mikið i sveit-
inni.
Á nokkrum heímiluxn, eins
og t. tí. hjá oddvitanum, mátti
kalla að allir lægju rúmfast-
ir í einu, en nágranndrnir
lögðu fram sitt liðsinnl til
þess að nauðsynlegustu störf-
um yrði komið af.»Sumir urðu
betur úti, og á nokkra bæi
kom veikin alls ekki, enda
reyndu einstök heimili að
verjast henni.
Einn af þeim bændum, sem
tóku veikina á búnaðarfélags-
fundi, var nágranni minn,
miðaldra maður, og mátti
hann þó illa við því. Sjálfur
var hann veill fyrir, gigtveik-
ur og illa heill fyrir brjósti, og
heimilisfólkið fátt. Það var
auk hans dóttir hans, sem
var 24 ára, telpa úr Reykja-
vík, 7 ára .gömul, og bróðir
bonda, rúmlega fertugur, fá-
viti, rúmfastur og ósjáif-
bjarga. Telpan hafði dvalið
þarna nokkur sumur og bætti
nú þessum vetri við.
Fimmtudaginn næstan eft-
ir búnaðarfélagsfundinn kom
ég í eldhúsið til þeirra. Bóndi
var þá orðinn kvefaður og
bar öll merki þess, að hann
væri með sótthita. Það lagð-
ist illa í hann allt saman, og
hann sagöi, að þetta væri bölv
uð pest.
Daginn eftir hringdi ég til
að fá fréttir. Stúlkan kom í
símann. Ég spurði tiðinda og
fyrst og fremst um heilsufar
bónda. „Hann er nú dálitið
lasinn,“ sagði hún. Ég sagði
sem svo, að hann væri þó víst
á fótum og færi til útiverk-
anna. „Ónei, hann er nú 1
rúminu,“ sagði hún. Ég
spurði, hvort hún hefði feng-
ið nokkra mannhjálp. Ekki
var bað. „Það er allt í lagi,
meðan við Unnur erum báð-
ar á fótum.“ „Já,“ sagði ég.
„Unnur er náttúrlega með í
öllu.“ „Hún vill að mirtnsta
kosti vera það. Hún sagði í
morgun: „Nú er mikið að gera
hjá okkur í dag.“ Og svo fór
hún að tala um, hvernig yrði
farið að, þegar þyrfti að flytja
mjólkina út að sjónum. „Á ég
þá að fara?“ spurði hún. Hún
var ekki ánægð með það svar,
að það gæti hún ekki. „Ég get
þó að minnsta kosti stýrt hest
inum,“ sagði hún.“
Að símtalinu loknu stóð ég
eftir með orð Unnar litlu í
huganum: „— — mikið að
gera hjá okkur í dag.“ Vissu-
mörgu leyti þægileg: Votheys
gryíjur innbyggðar í þurr-
heyshlöðu, brynningartæki í
fjósinu fyrir mióikurktrnar,
en aftur á móti þurfti að taka
alit úr flórnum út um öyrnar
og út í haug. Fjárhúsin voru
þrjú; eitt við hliðina á fjós-
inu, cg þa-r var vatnsleiðsla,
en tvö við aðrá hiöðu nokkuð
írá. Þangað varð að flytia
vatnið, bera eða dragn. Hest-
húsið stóð eitt sér cg varð að
llytja þangað fóður og vatn.
Þetta var úti við, og þegar
inn kom: elóhússtörí cg
sjúklingar.
Það var cóndinn í Tröð, slit
inn maður á siötugsaltíri, sem
varð til þess að bjóða henni
aðstoð. Hann gerði þao undir
eins þennan föstuöag, og síð-
an kc-m hann á hverjum öegi
og var þar tíma fyrir hádegið.
Hánn drö vatnið í húsin, náði
votheyinu og var boðinn og
búinn til að rétta henni frek-
ari hjálparhönd. Ekki kom
hann í bæinn, því að hann
vildi ekki seilast eftir inflú-
enzunní. Hann hafði að visu
verið á búnaðarfélagsfundi
og sloppið þar, en inflúenzan
er duttlungafull og ekki vert
að treysta henni.
Svo var bað ljósavélin. Þeg-
ar að því kom að setja hana í
gang á föstudagskvöldiö, var
ftúlkan ekki viss um að vera
f9er úm það. Hún hringdi þá
til búíræðingsins fyrir hand-
an ána og hann kom undir
eins, sétti í gang og kenndi
henni það, sem á skorti. Eft-
ir það sá hún um vélina, en
þegar eitthvað bar út af, var
búfræðingurinn reiðubúinn
að kcma og færa allt í lag
með þekkingu sinni og leikni.
Á laugardaginn lagðist
Unnur. Þá var bæði hún og
bóndi með mikinn hita og
ýmiss konar vanlíðan.
Þégar ég spúrði frétta sim-
leiðis á sunnudaginn, sagði
stúlkan mér, að líðanin hefði
verið fremur slæm um nótt-
ina. Bóhdi hafði þjáðst af
taugakrampa, en Unnur var
með háan hita, bólgnar kverk
ar og óróleg. „Það hefir víst
verið löng rió'tt hjá þeim,“
sagði hún. Ég efaðist ekki um
það. En ég skildi líka, þótt
þaö væri ekki sagt, að þessi
nótt hafði ekki verið henní
sjálfri óslitin hvild eftir erf-
iði dágsins.
Djúpbáturinn kemur þris-
var sinnum í hverjum hálf-
um mánuði og sækir mjólk-
ina, sem bændur selja til ísa-
fjarðar, og flytur þá jafn-
framt mjólk til Súgandafjarö
ar og Flateyrar. Þá flytja
bændur mjólkina ti1 sjávar á
sleðum og siðan á bát fram í
Djúpbátinn. Á mánudaginn
var mjólkurdagur. Unnur var
nú rúmföst, svo að við tókum
mjólkina þar á okkar sleða,
ég cg bóndasonurinn í Tröð.
I Guðmundur In-gi Kristjánsscn
ÞegaT stúlkan stendur við
sleðann og gsngur frá brús-
ununi, spyr, ég hana eftir
heilsufarinu. „Það er einum
sjúklingnum fleira,“ segir
hún. Eg llt á hana. Nei, það
er varia hún. „Er nú Beggi las
inn?“ spyr ég. Já, nú er hann
meo kvef og hita. En Unni líð-
ur betur.
Veðrið er allhvasst og kulda
legt, ékki tíimmviðri, en kóf í
Öalnum og renningur. Þegar
kemur út á Engiö, er veður
miklu betra, og við sjóinn er
hægviðri og bárulítið. Drag-
færið er ágætt og ferðin geng
ur því prýöilega. Það er ekki
fyrr en að því kemur að skila
tómu brúsunum stúlkunnar,
að við erum aftur komnir í
skaírenning og kuldagjóst.
Hún kemur niður á flötina.
„Ég gleymdi að biðja ykkur
að færa mér meðul, ef þau
kæmu yfir með bátnum,“ seg-
ir hún. Meöulin hafa auðvit-
að komið jafnt fyrir því.
Ég segi: „Ætti ég að líta
snöggvast inn og heilsa bónd-
anum?“ Hún svarar því:
„Hann bað mig þess í morg-
un að láta engan koma til sín,
því að hann gæti ekki talað
við neinn. „Þá er bezt að
sleppa því,“ segi ég og spyr,
hvort líðan hans sé ekki ó-
breytt. „Það held ég,“ segir
hún, „en hann hefir ekki tal-
að við mig síðan um hádegi.
Það er eitthvert svefnmók yf-
ir þeim.“ „Það er gott, meðan
svo er,“ segi ég, og hún svar-
ar: „Fegin verð ég, meðan
þau hafa ekki hátt.“ Svo
kveðjum við og förum, en hún
gengur heim að dyrunum með
meðulin, hnarreist og ein.
Dagarnir líða til fimmtu-
dags. Heilsufarið er nú orðið
betra, hitinn lítill, en magn-
leysi og brjóstþyngsli. Á
fimmtudaginn er stormur og
snjókoma, vetrarbyl-ur.
Þessa daga heíi ég nokkr-
um sinnum talað við húsfreyj
una í Tröð í síma. Hún hefir
áhyggjur af stúlkunni, óttast
að hún ofbjóði sér, veit sem
er, að hún hefir of mikið að
gera. Ég hefi yfirleitt lítið
gaman af því að hringja og
tala í sima að þarflausu, en á
þessum fimmtudegi er eitt-
hvað, sem dregur mig að sím-
anum. Von bráðar er ég kom-
inn í viðræður við konuna í
Tröð. Hún segir mér undir
eins, að nú sé bóndi hennar
veikur, ekki af inflúenzu,
heldur af gigt og svefnleysi,
og geti nú ekki fariö sína dag-
legu hjálparferð. Ég segist þá
geta farið í staðinn, en hún
segir: „Það er nú svo langt
hjá þér.“ „Ekki hefir það allt-
af þótt langt,“ svara ég, enda
er það varla meira en 20 min-
útna gangur. Hún segir mér,
að stúlkan hafi að vísu hringt
I í því skyni að segja, að ekki
þyrfti að koma til hennar í
;dag, fyrst veðrið væri svona
jVont. Það myndi vera nóg
vatn í fjárhúsunum. En kon-
an tekur það fram, að samt
|sé nauðsynlegt að fara, ef það
geti orðið til einhvers léttis.
|„Og nú er veðriö vont,“ segir
‘hún með áherzlu.
Ég fer. Ég er ánægður yfir
því að hafa hringt. Það hefði
verið óbærileg háðung, ef eng
inn hefði hlaupið í- skarðið
fyrir þennan hjálparmann,
manninn á sjötugsaldri.
Það er mikil snjókoma og
jstormur í fangið, en lítið frost.
Ég fer á skíðum. Ég nálgast
áfangastaðinn, geng inn á
túnið og skyggnist heim á
milli húsanna. Það er einhver
á leið til bæjarins, álútur og
með byrði á baki. Ég er kom-
inn svo nærri, að ég þykist
þess fullvíss, að það er hún,
en enginn aðkomumaður.
Hún hverfur inn í bæinn.
Rétt á eftir stíg ég af skíð-
unum og drep á dyr. Hún kem
ur til dyranna. Hún er í svört
um buxum og rennblautum
vinnustakk, andlitið er vott,
en hún er rjóð og brosandi.
Ég segist vera kominn sem
varamaður, en hún segist
hafa verið búin að tala um,
að það þyrfti engin ómök að
hafa í dag. Ég lýsi þeirri von
!minni, að fá þó eitthvað að
gera, og það veitist mér. Hún
hefir brugðið sér í bæinn með
kolapoka, á eftir að moka fjós
ið og eitthvað fleira. Ég fer
því ekki alveg erindisleýsu,
, þó að ég láti að vilja hennar
j með það, að fara ekki með
jvatn í fjárhúsin.

Þessi mynd et frá kappsiglingamóti við Eyrarfrískum norðankalda og fjöldi manns fylgist
[ sund. Hásigidar snekkjur skríða um sundið í af áhuga með siglingunni úr landi. —