Tíminn - 11.02.1960, Blaðsíða 9

T f MI N N» fiinmíudaginn 11. febrúar 1960.
9
Við jötu gimbranna
Gjafamaðurinn stendur vi., jöt-
una og horfir á gimbrarnar, sem
raða sér á garðann og taka gjöf-
inni með fögnuði góðrar lystar,
enda er heyið grænt og ilmandi.
Þetta eru sællegar gimbrar með
rúgkraga og hornahlaupið á þeim,
sem hyrndar eru, sýnir líka að
þær hafa fóðrazt vel. Nú grípa
þær hverja tugguna af annarri.
Lítil stúlka stendur hjá gjafa-
manninum — níu ára gömul. Fyrir
fáum dögum kom 'jafnaldra henn-
ar í heimsókn og auðvitað fór hún
með henni í fjárhúsin. Og nú rifjar
heimasætan unga upp aðdáunar-
orð vinkonu sinnar um þessi ær-
efni, sem hér eru að ljúka fyrsta
vetri sínum.
Síðan verður ungu stúlkunni að
orði:
,,Mér finnst alltaf gaman þegar
einhver kemur, sem þykir vænt
um kindurnar og sér að þær eru
fallegar".
Hún veit það sjálf, að kindurn-
ar eru fallegar, en hún er líka orð-
in .svo lífsreynd að hún veit að
það er ekki öllum gefið að sjá
fegurð sauðkindarinnar. Um það
þýðir ekki að tala. Það er víst ekk
ert við því að gera þegar menn
vantar auga fyrir þeirri fegurð.
En gaman er þegar þeir koma,
sem sjá að kindurnar eru fallegar.
Hún veit það líka, þessi unga
stúlka, að það er samband milli
þess að sjá fegurð kindanna og
þykja vænt um þær. Það er held-
ur ekki öllum gefið að þykja vænt
um fé. Um það þýðir heldur ekki
að sakast. Fólk er nú einu sinni
misjafnlega skemmtilegt. Það get-
ur víst ekki að því gert.
Með næmleika barnsins hefur
hún skynjað að það er ljúft að
una sálufélagi með þeim, sem eiga
sömu hugðarmál. Þess vegna þykja
henni þeir skemmtilegir, sem bera
gleði fjármannsins í hjartanu.
Hitt er henn ekki Ijóst sjálfri,
þessari ungu, lífsglöðu stúlku,
hvílíkur hamingjuvísir býr henni
í brjósti, þar sem er þessi fögnuð-
ur yfir fénu. Af þeirri rót getur
henni siðar sprottið mikil og sæl
lífsfylling, sem bregða mætti glöð-
um bjarma yfir ótal marga erfiða
daga og jafnvel snúa striti lífsins
og basli í heillandi skemmtilegt
ævintýri. En hver örlög sem ann-
ars bíða hennar er það víst, að
fjármannsgleðin í brjósti hennar
hefur yljað og auðgað' bernsku
árin og á sinn þátt i þeim ljóma
minninganna, sem jafnan skai frá
þeim stafa og fylgja henni til
hinztu stundar, hvert sem leið
hennar liggur.
H. Kr.
Hvar er kvikmyndaeftirlitið?
„Óvenjuleg og ofsa tauga-
æsandi, ný, amerísk hryllings-
mynd. Taugaveikluðu fólki er
ekki aðeins ráðlegt að koma
ekki, heldur s'tranglega bann-
að‘“
„Óhemju spennandi og hrol'l
vekjandi ný, ensk-amerísk lit
mynd, einhver ægilegasta hroll
vekja eem tekin hefur verið,
gerð eftir hinni frægu sögu
Bram Stoker. Myndin hefur
alls staðar hlotið metaðsókn.
Myndin er alls ekki fyrir
veiklað eða myrkfælið fólk“.
Ofanrifað er tekið úr aug-
lýsingum kvikmyndahúsa Rvík
ur fyrir fáum dögum.
Eg ver?j að segja, að mér
hnykkti við er ég las þessar
auglýsingar, og ýmsar hugsan-
ir komu fram. T. d. ef efni
mynda þeirra, sem svo kröftug
lega voru auglýstar, er eins
hryillilegt og þar er lýst, er þá
bókstaflega leyfilegt að sýna
þær? Eg, og vafalaust margir
fleiri, hef talið að til væri hér
svokallað kvikmyndaeftirlit,
(Framhald á 13. síðþ).
-----------------------N
Þeir, sem löndin erfa
, Þessar litlu systur fremst á myndinni eiga heima í Kamerún í Afríku. í skól-
anum þeirra eru bæSi frönsk og afrikönsk börn. Eins og í svo mörgum lönd-
um er mikill skortur á skólahúsnæði og kennslukröftum í Kamerún, og enn
eru elcki nema tiltötulega fá börn. sem geta notið þar'- skólagöngu, en þó fer
.»;nfr
tala þeirra sívaxandi. — Þessi lífsglöðu, litlu börn eiga framtíð sína og ham-
ingju undir því, að sigrazt verði á hin u villimannlega kynþáttahatri, sem nú
ber einna mest á í Suður-Afríku. Menn ingarmálastofnun Sameinuðu þjóðanna
(UNESCO) hefur látið kynþáttavandamálið mjög til sín taka, og það svo, að
Suður-Afríka sagði sig úr UNESCO árið 1956. Ljósm: UNESCO
V_____________________________________________________________
unnar, en hugsa og breyta
eins og engin kirkja væri
til — nema við jarðarfarir,
fermingar og stórhátíðir.
Kirkjunnar menn eru all-
ir, sem skírðir eru og ekki
segja sig úr kirkjunni. En
presturinn hefur sérstöðu
að því leyti, að hann er hirð
ir ákveðinnar hjarðar. Sé
hann góður hirðir, þá fer
ekki hjá því, að honum sé
umhugað að hjörðin kom-
ist í gott haglendi, en standi
ekki í svelti og vanþrífist.
Vandamál veraldlei'kans
hlýtur þvi að leggjast þungt
á samvizkusama presta enda
leita þeir ráða til að vinna
bug á meininu.
Ekki er þó ævinlega leitaö
heppilegra úrræða. Það bæt
ir gráu ofan á svart að tala
um lélega kirkjusókn af
prédikunarstól yfir þeim fáu
mönnum, sem koma þó.
Menn gleyma því ekki lang
tímum saman — já, e. t. v.
er slík ámi'nning það eina,
sem menn muna lengi úi
ræðunni. Og það er ekki
æskilegt Hina lélegu kirkju
sókn veröa menn að bera
eins og hvern annan kross
meðan á helgihaldinu stend
ur — en taka hins vegar fyr
ir sem rannsóknarefni þar
fyrir utan.
Þess þer að geta, að ennþá
er kirkjusókn 1 sumum sveit
um furðu góð, og hún virðist
örvast þar, sem barnastarf
er framkvæmt af kirkjunni.
Eins virðast kirkjuvikur vera
svo vel sóttar að undrun
sætir. Þetta sýnir meðal ann
ars, að menn kunna vel að
meta verðmæti kristindóms
og kirkju, þegar þeir vilja
snúa sér að þeim í fullri al
vöru.
Veraldleikinn — secular-
isminn — segir einnig ti'l sín
i mati manna á verðmœtum.
Svo mjög eru veraldleg verð
mæti tekin fram yfir andlear
verðmæti, að helgidagur
safnaðarins er af mörgum
nálega þurrkaður út. Menn
eru hættir að gera sér daga-
mun. Þetta er skaðlegt and
legri og líkamlegrí heilsu
manna og dregur stórlega úr
andlegu frelsi þeirra. Véla
menningin á sinn þátt í því
að þurrka út alla helgidaga
Og þeir eru ekki svo fáir
sem starfa sinna vegna eru
bundnir á helgidögum sem
aðra daga. Sums staðar
erlendis eru 8% verka-
manna eða fleiri þannig
bundnir.
Að sama skapi sem þetta
ástand breiðist út, kemur
fram þörfin á öðrum guðs-
þjónustum en hinum venju-
legu. Erlendis hafa kenni-
menn tekið tillit til þess all
lengi. Og á sunnudögum eru
víða fluttar fjórar guðsþjón
ustur á dag í sömu kiTkj-
unni. Ekki væri þetta gert
nema af því, að reynslan
sýnir, að þörf er á því.
Orsakir ókirkjuleika eða
hálfvelgju manna gagnvart
sinni ei'gin trú eru margar.
Sumar eru uppeldislegar,
margar sósíalar og enn eru
nokkrar hjá kennimönnun-
um sjálfum. Hvað hinar síð
ast töldu orsakir snertir, þá
liggur ekki annað fyrir hjá
oss kennimönnunum en að
gera siálfsprófun og yfirbót
eftir Guðs orði. Viljum vér
sjálfir ekki gera yfirbót,
hvernig getum vér þá vænst
hennar hjá öðrum?
Hvað hinar sósíölu orsakh’
snertir, þá ber að rannsúka
þœr, en hins vegar hefur
kirkjan ekki bolmagn ti'l að
koma í veg fyrir þær. Tökum
t.d. áhrif þess, sem fram er
boðið af skemmtunum síðari
hluta laugardags hér i
Reykjavík og nágrenni. Telji
maður saman það eitt, sem
auglýst var af opinþerum
skemmtunum einn laugar-
dag og einn sunnudag ný-
lega, þá reyndust þær vera
92 (kvikmyndasýningar, leik
sýningar og dansskemmtan
ir). Aðgangur var seldur að
þeim öllum og ástæða til að
ætla, að þær hafi verið fjöl
sóttar, þótt mér sé ókunnugt
um tölu þátttakenda. Auk
þess eru margar skemmtanir
á þessum tíma, sem ekki eru
auglýstar þannig. — Mikið
af skemmtanaefninu er hið
venjulega múgsefjandi
skemmtiefni, sem nú tíðkast
í hinum vestræna heimi. Og
það er þess eðlis, að menn,
sem hafa vanið sig á það,
spyrja ekki eftir neinu öðru.
hvorki almennri menningu
né kirkjulegri. Menn láta
sér nægja það til sálarfæðu
(Ekki var allt skemmtana-
efnið þó af þessari gerö; und
anskildar eru m.a. leiksýn-
ingar sumar og örfáar kvik
myndir.)
Ekki þarf lengur að pré-
dika fyrir mönnum, að það
sé nauðsynlegt að skemmta
sér; margir halda, að það sé
hið eina nauðsynlega, auk
vinnu fyrir daglegu brauði.
Þeir, sem þannig hugsa —
og þeir eru margir — láta
sig kirkju og kristindóm
engu skipta. Þeir eru komn-
ir inn í hringiðu múgmennsk
unnar.
En lágmark þess, sem
kirkjunni ber þó að gera
fyrir þá, er að kirkjan sé
þeim opin og hafi guðsþjón
ustu, þegar þeir loks eru
vaknaðir á sunnudögum. en
það er á kvöldin. Meðan sú
tilraun er ekki gerð, þá er
ennþá mikið eftir.
Hinar uppeldislegu orsak-
ir mætti einnig ræða, en það
yrði hér of langt mál. Hins
vegar er samband milli
þeirra og ofangreindra or-
saka. Þeir, sem sjálfir eru
þrælar undir múgmennsk-
unni, eru ekki fíklegir til að
uppala frjálsa menn.
Jóhann Hannesson.