Tíminn - 23.04.1960, Page 13

j**fl im .
13
Þátitakendurnir leggja af sfað í Víðavangshlaupið. Ljósm.: G. E.
Kristleifur sigraöi með miklum
yfirburðum í Víðavangshlaupi Í.R.
Var um 350 m á undan næsta manni í mark.
Skarphéðmn sigraði í þriggja manna sveit-
um »g nemendur Samvinnuskólains í fimm
manna sveitum
Sjaldan eða aldrei hefur sig-
urvegari haft eins mikla yfir-
burði í Viðavangshlaupi ÍR og
Kristleifur Guðbjörnsson, KR,
nú á sumardaginn fyrsta.
Hann tók forustuna í hlaup-
inu þegar í byrjun — og jók
bilið stöðugt allt hlaupið, sem
var rúmir 3.2 km. Hann kom
í mark um 350 m, á undan
næsta manni. Héraðssamband-
ið Skarphéðinn sigraði í
þriggja manna sveitum, en
Samvinnuskólinn í fimm
manna sveitum.
— Það var erfitt að hlaupa í
dag, sagði Kristleifur eftir hlaup
ið. Kulclinn dró mjög úr árangri,1
og vindurinn var á móti mest
alla leiðina. Hins vegar var svæð
ið, sein hlaupið var um, ekki erf-
itt og skurðurinn og girðingin
töfðu keppendur lítið. Ég er nú í
mjög góðri æfingu — hef aldrei
æft eins vel og í vetur, og von 1
Sigurvegararnir í þriggja manna sveitakeppni, sveit Héraðssambandsins
Skarphéðins Fremstur er Guðjón Gestsson, þá Hafsteinn Sveinsson og
Jón Guðlaugsson. — Ljósm.: Guðjón Einarsson.
ast til að ná góðum árangri í
sumar, þegar á hlaupabrautirnar
kemur, sagði þessi 21 árs yfir-
burðasigurvegari að lokum.
Tryggði Skarphéðni sigur
Tveir næstu menn á eftir Krist-
leifi í hlaupinu voru Hafsteinn
Sveinsson og Jón Guðlaugsson frá
Héraðssambandi Skarphéðins, en í
fjórða sæti Már Hallgrímsson úr
Samvinnuskólanum. Fimmti var
KR-ingurinn Reynir Þorsteinsson
— en nokkru á eftir honum börð-
ust Agnar Leví, KR og Guðjón
Gestsson, Skarphéðni.
Agnar var á undan, þegar kom
ið var í Hljómskálagarðinn, en
um 30 m. frá marki komst Guð-
jón upp að hlið hans og hófst
nú æðisgengin barátta milli
þeirra. Guðjóni tókst að verða
aðeins á undan í mark og tryggði
Skarphéðn'i því sigur í þriggja
manna sveitakeppninni með 11
stigum gegn 13 stigum KR.
Hefði Agnar orðið á untlan —
sem lengi vel leit út fyrir —
hefðu sveitirnar orðið jafnar
með 12 stig hvor.
AÁikill áhugi
Hörður Haraldsson kom með
nemendum Samvinnuskólans —
en hann æfði þá fyrir hiaupið.
Samvinnuskólinn átti flesta þátt-
takendur, sex að tölu, og var eina
sveitin, sem hafði fimm manna
.sveit á að s-kipa.
— Ahugi fyrir íþróttum er mjög
mikill hjá Samvinnuskólariemend-
um, sagði Hörður eftir hlaupið.
Margir leggja stund á frjálsar
íþróttir — en knattspyrnan er þó
sú fþróttagreinin, sem mestan á
hug skólanemenda.
Og þeir, sem 'heima sátu að Bif-
röst, höfðu mikinn áhuga fyrir
árangri sinna manna, því skömmu
eftir að hlaupinu var lokið, var
hringt frá Bifröst til að spyrjast
fyrir um árangurinn.
Fjórtán þátttakendur voru
skráðir í hlaupið, en einn mætti
ekki til leiks. Röð keppenda var
þessi:
1. Kristleifur Guðbjörnsson, KR,
10:28.9
2. Hafsteinn Sveinsson, HSK,
11:15.4
3. Jón Guðlaugsson, HSK,
11:17.6 ^
4. Már Hallgrímsson, Sarnsk.
11:25.0
5. Reynir Þorsteinsson, KR,
11:28.0
Jónas Kristjánsson
(FramhaC. af 8. síðu)
byrgja biurminn áður en bamið
dytti ofan i hann.
Starfsemi Náttúrulækningafé-
lagsins er nú vel þekkt með þjóð-
inni. Menn verzla í búð þess í
Rvík, dvelja á heilsuhæli þess í
Hveragerði og lesa rit þess, sem
gefin hafa verið út, næstum frá
fyrstu starfsdögum þess. Þó er það
niála sannast, að ekkert af þessu!
þekkir þjóðin nógu vel, og mun
einkum bókaútgáfan hafa farið j
fvrir neðan garð í vitund þjóðar-
innar. En þar liggur geysimikið j
starf efiitr Jónas. Ellefu bækur!
hefur félagið gefið út, og Jónas
annast útgáfuna og ritað formála,
og sumar bækurnar eru samdar af
honum sjálfum, ritgerðasafn. Árið
1946 hóf félagið útgáfu tímarits og
var Jónas ritstjóri þess fram á
þetta ár, og hefur skrifað í það
fiölda greina, og mun á engan hall-
að þótt sagt sé, að Jórias hafi rit-
að allra lækna mest um heilbrigð-
ismál um sina daga. Og bað er trú,
sem vel getur orðið að vissu, að er
stundir líða þyki það merkilegast,
sem hann sagði.
f þessi rúm 20 ár sem Jónasi
entist líf og heilsa til að vinna að
því að lifað sé eftir lögmálum
náttúrunnar, hefur honum orðið
svo vel ágengt, að furðu má valda,
og einkum þegar þess er gætt að
starfstími hans er milli 70 og 90
ára aldurs, og hafa engin dæmi
örnur slík gerzt í fslands sögu.
Jónas var lágur meðalmaður
að vexti, en þrekinn, snar og harð-
ur, sterkur og fylginn sér, þolinn
og skapheill og var ógjarnt að láta
undan síga. Hann var yfirbragðs-
rnikill og harðlegur og bótti sum-
um kalt í tali hans, einkum er
hann fór að brýna hnífana, því
vorkunnsem.i virtist honum ekki
læknisráð. Hins vegar var hann
I mikill tilfinningamaður, trölltrygg-
ur og vinfastur og vildi hvers
r;anns vandræði leysa. Stórhöfð-
inglega veitull og gjöfull þegar svo
bar undir og hin mesta hella á að
byggja til allra úrskurða. Hins
vegar breyttist hann nokkuð í
skapferli á langri ævi. Hugsjónin
um heilbrigt mannlíf tók hann
innfjálgum tökum með háu sið-
ferðilegu mati á athöfnum manna,
j og lífinu yfirleitt. Honum varð
I þetta að djöpum rökum, sem gáfu
I honum innsýn í orsakakeðjur
j mannlegra örlaga. Hann leitaði
i heildar og samræmis og af þeim
rökum leiddi hann svo mjög huga
að ræktunarmálum, þar .sem hann
þóttist sjá undirstöðu allrar gæfu
og héilþrigði hins gæfusama mann
kyns, ef það hugtak mætti verða
að veruleika. Hann harmaði sáran
á hvaða stigi ræktunin og síðan
fóðuröflunin og afurðirnar voru
í landinu, og hann vissi að það
var við gamlan draug að glíma.
Bændurnir voru settir hjá á öll-
um sviðum í iandinu og gátu ekki
sinnt hlutverki sínu fullkomlega.
Kröfur neytendanna voru þeinharð
ar: Komið þið með þetta, sem þið
fáið fyrir ekki neitt upp úr jörð-
inni! Hefði hann lifað enn í 20
ár, hefði hann gerzt postuli hinn-
ar fullkomnu ræktunar, kúltúr-
ræktunar, og þá hefði, eins og
fyrri daginn, orðið merkilegast,
sem hann hefði að segja. Þannig
lauk hann lífi sínu, hinn mikli
afreksmaður, ljúfi spekingur, hug
sjónamaður og mannvinur, og var
hann þó kominn langt frá harða
bóndanum, sem ekki var djúpt á
fyrrum í eðli hans. Hann var 12
ára þegar það gerðist, er nú skal
segja frá með hans eigin orðum:
6. Guðjón Gestsson, HSK,
11:32.0
7. Agnar . Leví, KR,
11:32.2
8. Halldór Jóhannsson, Samsk.
9. Birgir Marínósson, Samsk.
(Framhald á 15. síðu).
„Ég var sendur upp að Skeggstöð-
um í Svartárdal eftir meðölum.
Skildi hestinn eftir á Löngumýri
og var ferjaður yfir Blöndu og
hljóp svo upp í dalinn. Þegar ég
kom aftur að ánni, var eitthvert
fólk þar fyrir á ferjustaðnum —
mjög fínn maður á flaksandi kápu
og sópaði að honum, ung stúlka
og fylgdarmaður þeirra. Var þetta
Benedikt Sveinsson sýslumaður
og dóttir hans á suðurleið. „Hvern
andskotann ertu að garga strákur“,
sagði Benedikt og byrsti sig. „Nú
ég er að kalla á ferjuna", sagði ég
og setti hendurnar aftur fyrir
munninn. „Ég er búinn að því“,
sagði hann, „og svo held ég að
hvolpur eins og þú ættir nú rétt
að geta synt hérna yfir“. „Syntu
sjálfur“, sagði ég og var hinn hort
ugasti. En dóttir hans, ung og vei
klædd, kom nú og skarst í leik-
inn og spurði: .„Af hverju ertu
svona vondur við drenginn,
pabbi“? „Nú, það er strákurinn,
sem er vondur við mig“, sagði
Benedikt og brosti. En þessi ynd
islega stúlka tók upp hjá sér súkku
laði og gaf mér og allt féll í Ijúfa
löð“. Sennilega hefur Benedikt
grunað að það væri mannsefni í
þessum dreng, undir eins og hann
sá hann.
Þó var það svo, ef eftir var leit-
að, að Jónas taldi ekki þörf á því,
að hringja út víkingaöldina, né
syngja svanasönginn yfir Norður-
landakarlmennskunni, þótt til víð
ari útsýnis bæri um eðli Ufs í
mörgum samböndum og forlög
mannkynsins ættu sína tryggingu
í vísindunum. Það var græna blað
ið, sem Jónas vissi að átti frum-
heimildina á lífinil á þurrlendi
jarðar, og leyndardómur þess,
jafnt og opinberun, varð Jónasi
frjó og mikil heimspeki og síðan
lífsnautn.
Eftir háttum Jónasar og fram-
göngu mátti ætla, að hann væri
fílhraustur maður á hvaða skeiði
ævinnar sem var. En svo var ekki.
Er hann var í þriðja bekk skólans
lá hann milli heims og helju í
taugaveiki margar vikur og líf
hans hékk á bláþræði. Hann kvaðst
aldrei hafa náð sér til fullnustu
og kom í ijós, er hann fór að gegna
erfiðu læknisdæmi, að langferða-
lög á hestum — með hraði —
þoldi hann illa. Kenndi þá verkj-
ar í maga og varð honum erfitt
um ferðalögin af þeim sökum, þótt
eigi léti hann á sig ganga, og um
lifnaðarhætti varð hann að fylgja
viðtektinni og vananum og gladd-
ist við skál og fékk sér tóbakstölu.
Á sextugsaldrinum breytti hann
lifnaðarháttum sínum, smakkaði
aldrei áfengi og hafnaði öllu
tóbaki. Jónas fékk snemma vond-
an grun um þennan sjúkdóm ,sinn,
en honum tókst að halda honum
í skefjum langa ævi, og gerði ráð
fyrir því að hann væri búinn að
yfirvinna hann. Og það var ekki
fyrr en kraftar hans voru þrotn-
ir að öðru leyti í háum aldurdómi
eftir látlaust strit, að þessi sjúk-
dómur, krabbameinið, fékk yfir-
höndina og varð hans banamein.
Það er víst, að ævi Jónasar hefði
orðið styttri án þeirra lifnaðar-
hátta, seim hann rækti í samræmi
við náttúrulækningarnar. Merki
Jónasar mun ekki falla, enda
styðja nú öll ný vísindi kenningar
náttúrulækningamanna. Hins veg-
ar er starfið þrotlaust, stríðið marg
þætt. En í lok þessarar aldar,
kannske fyrr, verður næringar-
fræðin og næringarefnafræðin,
ein merkasta niðurstaða vísind-
anna og búið að skýra inargan
hlut^ í galdri lífsins í leiðinni. Hlut
ur íslendinga á þessu sviði þarf
ekki að liggja eftir, slíkan grund-
völl sem Jónas lagði að þeirra
þátttöku.
Kona Jónasar, Hansína Bene-
diktsdóttir, andaðist 1947. Þau
eignuðust 5 börn og eru 3 dætur
á lífi. Þau ólu einnig upp fóstur-
börn.
Benedikt Gíslason
frá Hofteigi.