Tíminn - 14.02.1961, Blaðsíða 7

TÍMINN, IvriðjudagLnn 14. febrúar 1961.
TRETTIIRI
Framleiðsluaukning landbúnaðarvara þarf að tvöfald-
ast, ef fullnægja á hinni ört vaxandi neyzluþörf
Frumvarp þeirra Björns
Björnssonar og Gísla Guð-
mundssonar um heftingu
sandfoks og græðslu lands var
til fyrstu umræðu í neðri d. í
gær. Urðu umræður all lang-
ar um málið og töluðu auk
Björns Björnssonar, er fram-
sögu hafði fyrir málinu, þeir,
Ingólfur Jónsson, landbúnað-
arráðherra, Gísli Guðmunds-
son og Gísli Jónsson.
Björn Fr. Björnsson mælti
fyrir frumvarpinu. Frumvarp
ið er að meginefni samhljóða
frumvarpi, er samið var af
nefnd þeirri, er Hermann Jónj
asson, þáver. landbúnrh. skip
aði 1957. Nefnd þessi vann vel
og skilaði frá sér tillögum í
frumv.-formi. Frumv. nefndar
innar flutti Steingr. Steinþórs
son á Alþingi 1958. Það varð
ekki útrætt. Frumvarp land-
búnaðarnefndar nd., sem var
all frábrugðið var heldur ekki
útrætt. Frumvarp það, sem
Björn flutti ásamt Gísla Guð
mundssyni á síðasta Alþingi
var vísað til landbúnaðar-
nefndar nd. Þá ákvað landb.-
ráðherra að kveðja sand-
græðslunefndina saman að
nýju og endurskoða málið.
Þessari endurskoðun nefndar
innar lauk fyrir ári síðan eða
í febrúar 1960 og sendi nefnd
in ríkisstjórninni málið. Þar
eð landbúnrh. hefur eigi lagt
málið fyrir Alþingi töldum
við rétt að flytja frumvarp
okkar frá í fyrra að nýju með
þeim breytingum, sem sand-
græðslunefndin hafði lagt til.
Með þeim breytingum er
græðslustarfið fært enn nokk
uð út og farnar nýjar leiðir
til fjáröflunar, en um þær
hafa verið skaptar skoðanir.
Björn rakti nokkuð sögu
orfoks og uppblásturs í land
inu og sagði m.a.:
„Rétt er að athuga lítillega
hvers vegna rétt er að heyja
þessa sókn í þágu gróðurs og
landsnytja.
í framtíöinni hljóta gras-
Ef stöðnun hefði verið í íslenzkum land-
búnaði síðastliðin 10 ár, þyrfti nú að
flytja inn landbúnaðarvörur, sem nema
helmingi núverandi framleiðslu
Dagskrá
Alfiingis
Dagskrá efri deildar Alþingis
þriðjudaginn 14. febrúar 1961 ki. 1,30
miðdegís:
1. Samkomudagur reglulegs Alþingis
1961, frv. — 1. umræða.
2. Héraðsfangelsi, frv. — 3. umr.
3. Ábúðarlög, frv. — 1. umræða.
4. Svei’tarstjórnarlög, frv. — 2. umr.
Dagskrá neðri deildar Alþingis
þriðjudaginn 14. febrúar 1961
kl. 1,30 miðdegis.
1. Hefting sandfoks og græðsla lands,
frv. — Frh. 1. umræðu (Atkv.gr.)
2. Alþjóðleg framfarastofnun, frv.
2. umræða.
3. Fæðingarorlof, frv. — 2. umr.
4. Loðdýrarækt, frv. — 2. umræða.
5. Almannatryggingar, frv. — 1. umr.
6. Sóknargjöld, frv. — 1. umr.
rækt og búfjárrækt að verða
máttarstoðir ísl. landbúnaðar.
Alveg sérstaklega hlýtur sauð
fjárbúskapur að draga til sín
athygli sem ein höfuðgrein
búfjárræktar. Er þá einnig
haft auga á sauðfjárafurðum
sem útflutningsvarningi. Þeg
ar virtur er hlutur landbún-
aðarins í heildarframleiðslu
þjóðarinnar kemur í ljós, að
hann hefur verið árið 1957
13.8% og líku hlutfalli verið
haldið um nokkurt skeið. Þrátt
fyrir hina öru þróun í öðrum
atvinnugreinum þjóðarinnar
hefur bændum tekizt í krafti
umbóta og aukinnar tækni að
halda sínum hlut í heildar- j
framleiðslunni, og tekizt þaðj
betur en starfsbræðrum þeirra
hjá mörguip nágrannaþjóð-J
um. Hugsum okkur það að
kyrrstaða hefði verið að
mestu í starfi bændanna sl. |
10 ár. Þá lætur nærri, að því
er fróðustu menn telja, að
flytja hefði þurft inn nær
helming af þeim neyzluvör-
um, sem af landbúnaði fást.
Er auðvelt að geta sér til hver
áhrif slík þróun mála hefði
haft á gjaldeyrisaðstöðu þjóð
arinnar.
Þjóðinni fjölgar ört og er
líkleg meðalfólksaukning 2%
á ári. Samkvæmt því ætti
fólksfjöldinn að vera árið
2000 um 400 þúsund. Fram-
leiðsluaukningin þarf að
minnsta kosti að tvöfaldast
til þess að halda í horfið.
Mjólkandi kúm þarf að fjölga
væntanlega um 41500 og þó
öliu meira. Kjötframleiðslan
þarf einnig að tvöfaldast.
í þessu sambandi má geta
þess, að eitt af höfuð áhyggju
efnum hagvísindanna á al-
þjóðavettvangi er að veruleg
hætta sé á að matvælafram-
leiðsla í heiminum aukist ekki
á komandi tímum í réttu hlut
falli við hina öru fjölgun
mann kynsins.
Nú, en auðsætt er að án
sérstakra róttækra ráðstaf-
ana til aukningar á beitar-
gróðri og stórkostlegu átaki í
ræktunarmálum almennt verð j
ur eigi unnt að auka svo á j
bústofninn að fullnægja getii
markaðsþörf er stundir líða,
hvað þá framleiðslu afurða til
sölu erlendis.
Það frv., sem hér er til um-
ræðu, stefnir markviss*: að því
að halda áfram í enn ríkara
mæli heftingu sandfoks,
græðslu sanda, mela og aura
í heimalöndum og á afréttum
og eflingu gróðurs á vangrónu
landi í þeim tilgangi að auka
beitarland búfjár og um leið
að létta á haglendi því, sem
fyrir er. Þetta verkefni er
svo víðfeðmt, að ekki þykir
annað koma til álita en gerð
verði sérstök framkvæmda-
áætlun sem nái yfir 10 ára
skeið og séu færustu sérfræð
ingar til kvaddir.
Tii þess að standa straum
af stórfelldum kostnaði, sem
af framkvæmd frumvarpsins
verður, ef að lögum verður,
verður að afla fjár fram yfir
hið fasta framlag rikissjóðs1
til Sandgræðslunnar á fjár-'
lögum ár hvert. Hlutur ríkis-
sjóðs verður þar stærstur sem
eðlilegt er, enda hafi hið opin
bera forystuna. Hafa ýmsar
leiðir komið til greina og hef
ur sitt sýnzt hverjum eins og
gengur. í frv. er lagt til að
sérstakt aukagjald verði lagt
á allt áfengi, sem Áfengisverzl
un ríkisins selur^ kr. 5.00 á
hvern lítra. Þá er ennfr. lagt
til að fé það sem rikissjóður
kann að innheimta í tollgjöld
um af innfl. á fóðurvörum
renni óskipt til Sandgræðsl-
unnar. Það má vel vera að
við nánari athugun þættu aðr
ar leiðir hentari. En aðalat-
riðið er það, að nægilegs fjár-
magns verði aflað tii þess aö
standast nauðsynlegan kostn
að við framkvæmdirnar.
Treystum við háttv. landbún
aðarnefnd, sem málið fær til
meðferðar til þess að koma sér,
ásamt um færa leið í þessu
efni, ef ákvæði frv. þykja
ekki hentug að þessu leyti.
En engan veginn má málið
stranda á þessu skeri, það er
of mikið í húfi.“
/
Ingólfur Jónsson, landbúnrh.
taldi það óvenjulegt og óvið-
ðigandá vinnubrögð að fá
frv. lánað hjá einum nefndar
manna í sandgræðslunefnd-
inni og flytja það síðan án
leyfis hans og vitundar. Sagði
ráðh. að málið væri enn í at/
hugun hjá ríkisstjórninni og
þetta frumvarp flýtti á eng-
an hátt fyrir málinu. Það
þyrfti aö semja um fjáröfl-
unarleiðir í ríkisstjórninni.
Ennfremur sagði ráöh., að
hann væri sannfærður um að
kveða þyrfti sandgræöslu-
nefndina saman í þriðja sinn.
Gísli Guðmundsson taldi
ræðu ráðherrans furðulega. í
frumvarpinu væri ekki farið
fram á framlag úr ríkissjóði,
heldur yrði tekna aflað með
sérstakra skattalagninga á
vissar vörur. Þetta frumvarp
væri að meginefni samhljóða
frumv. því, sem þeir Björn
hefðu flutt í fyrra og ráðh.
hefði þá tekið vel. Sand-
græðslunefndin hefði skilað
áliti fyrir ári síðan og tillög-
ur nefndarinnar munu með-
fram hafa verið gerðar svo
ráðh. gæti fallizt á þær, en
síðan hefði máliö þó legið á
skrifborði ráðherrans í heilt
ár. Ráðh. hefði verið spurður
að því hvort hann myndi
flytja málið á þessu þingi og
honum tilkynnt að frumv.
myndi verða flutt af öðrum,
ef hann gerði það ekki. Það
væri síður en svo ámælisvert,
þótt þingmenn byggðu á áliti
opinberrar nefndar við flutn
ing mála á Alþingi.
Umræður um málið urðu
all-langar, en ekki eru tök á
að reka þær frekár að þessu
sinni.
Ríkisreikningurinn fyrir 1959
var sam|iykktur óendurskoðaður
Ríkisreikningurinn fyrir ár
ið 1959 var til þriðju umræðu
í neðri deild i gær. Var reikn-
ingurinn samþykktur og af-
greiddur frá deildinni. Stjórn
arandstæðingar sátu hjá við
atkvæðagreiðsluna. Var reikn
ingurinn samþykktur með 17
atkvæðum að viðhöfðu nafna
kalli, en 16 greiddu ekki at-
kvæði.
Skúli Guðmundsson kvaddi
sér hljóðs við umræðuna og
sagðist vilja ítreka þá ábend-
ingu, að engin athugasemd
um að endurskoðun væri ekki
lokið hefði borist frá yfir-
skoðunarmönnum við reikn-
inga áranna 1951, ’53, ’54, ’56
og ’57. Jón Pálmason hafði
sagt, að hinni umboðslegu
endurskoðun hefði aldrei ver
ið lokið, er Alþingi hefði sam
þykkt reikningana og ef yfir-
skoðunarmenn hefðu ekki gert
um þetta athugasemdir, þá
hefði þess verið getið í umr.
á Alþingi. Skúli sagðist hafa
yfirfarið umræður um ríkis-
reikningana undanfarin ár, en
ekki fundið staf um þessar at
hugasemdir. Skúli kvaðst einn
ig ekki fást til aö trúa því að
Hinn nýi „fyrirmyndarbúskapuru í fjár-
málum ríkisins undir stjórn Gunnars
i
Thoroddsen
brugöist svo skyldu sinni, að
væri til eftirbreytni. Næstu
fimm árin á eftir gera þeir
enga slíka athugasemd og í
geta þess ekki við Alþingi, ef umræðum hefði ekkert slíkt
endurskoðun hefði ekki verið; komið fram. Nú sæju þeir sér
lokið. Ef svo hefði verið, þá i Wns vegar ekki fært annað en
hefðu athugasemdir yfirskoð
unarmanns komið nokkuð
seint fram.
Jón Pálmason fullyrti, að
hinni umboðslegu endurskoð-
un hefði aldrei verið lokið,
þegar Alþingi hefði samþykkt
reikningana. Auðvitað þyrfti
endurskoðuninni að vera lok-
ið, þegar reikningurinn er
lagður fram, en þetta hefur
nú verið svona og látið við-
gangast. Yfirskoðunarmenn
hefðu ekki talið ástæðu til
að geta á hverju ári um þetta.
Skúli Guðmundsson sagði,
að þetta kæmi sér all undar-
lega fyrir sjónir. Yfirskoðun-
armenn gerðu
við reikninginn fyrir
geta þess, hve endurskoðun
væri skammt komið.
Þorgeir svarar
(Framhald af 3. síðu).
Einhver kunningi Philips
mun hafa spurt hann, hvað
hann hefð í kaup, og sagðist
hann ekkert hafa. Kunning-
inn mun þá hafa bent Philips
á, að hann ætti að fara fram
á kaup. — Þegar Philips þurfti
á peningum að halda fyrir frí
merkjum, þá fékk hann 100
krónur hjá Þorgeiri, og við
yfirskoðunarmenn
hefðu
brottför fékk hann 200 krón-
athugasemd i ur. Segir Þorgeir að sér hafi
1952,1 engin skylda borið til þess
vegna þess að hinni umboðs-; að greiða Philips svo mikið
legu endurskoðun var ekki lok sem enn eyri, enda fremur af
ið. Töldu þeir að úr þyrfti að miskunnsemi gert að hafa
bæta og að athugasemdin1 hann á heimilinu.
}
/