Tíminn - 12.10.1961, Side 7

T f M I N N, fimintudaginn 12. október 1961.
7
í gær var lagt fram á Al*
þingi frumvarp um breyting á
lögum um síldarútvegsnefnd,
útflutning á síld, hagnýtingu
markaða o. fl. Flutningsmenn
frumvarpsins eru þeir Ey-
steinn Jónsson og Halldór Ás-
grímsson, Frumvarpið er svo-
hljóðandi:
Á eftir 11. gr. laganna komi ný
grein, svohljóðandi:
Ákvæði þesara laiga skulu taka
til stórsíldar, saltsUdar í tunnur
(outsíldar), sykursaltaðrar í tunn
ur og kryddsaltaðrar í tunnur.
Ráðherra setur með reglugerð eða
auglýsmgu nánari ákvæði um,
hvað teljast skuli stórsáld samkv.
lögum þessum.
Verkun og sala allrar annarrar
síldar svo og stórsáldar, sem pökk
uð er eða verkug á annan hátt
en greinir í 1. imálegr., skai vera
frjáis.
Ákvæði 2. gr. lagarana um heirn
ild til þess að leggja á alit að 2%
gjald í sérstakan sjóð, sfeulu taka
til allrar útfluttrar síldar.
2. gr.
Lög þessi öðlast þegar gödi.
í greinargerð' með frumvarpinu
segir:
Fáir munu draga í efa núorðið,
að löggjöfin frá 1934 uim ákipu-
lag á verkun og sölu saltsíidar
hafi komið að stórfeMu gagni.
Áður en þau lög komu til, fór
venjulega svo, þegar síldveiði varð
sæmileg, að allt of mikið var salt
að af síld og hver bauð svo verðið
niðúr í feapp við annan. Af þessu
var geigvænlegt tjóin fyrir ein-
staklingana og þjóðarbúið. Sid-
veiðin nýttist því alls ekki.
Síðan farið var að hafa fasta
stjórn á þessutn málum, hefur
verið komig í veg fyrir undirboð
og þar af leiðandi verðfall og mikl
trm verðlmætom verið bjaigað með
því móti.
Þróunin hefur orðið sú, að
einkasala hefur verið upp tekin
á allri sfld. Þetta var á sinum tíma
gert af ríkri nauðisyn til að ráða
bót á því upplausnarástandi, secn
ríkti. Eigi að síður virðist flm.
þessa frumvarps nú brýna nauð
syn bera til að endurskoða þetta
skipulag og breyta því nokkuð.
Verkun og sala á smærri
síld veríi gefin frjáls
Það er skoðun flm., að sfldar-
einkasala geti náð beztum árangri
Dagskrá alþingis
DAGSKRÁ
sameinaSs Alþingls
1. Kosning í fastanefndir
a. fjárveitinganefnd,
b. utanríkismálanefnd,
c. allsherja'rnefnd.
2. Kosning þingfararkaupsnefndar.
DAGSKRÁ
efri deildar
Kosning í fastanefndir:
1. Fjárhagsnefnd,
2. samgöngumál'anefnd,
3. landbúnaðarnefnd,
4. sjávarútvegsnefnd,
5. iðnaðarnefnd,
6. heilbrigðis- og félagsmálanefnd,
7. menntamálanefnd,
8 allsherjarnefnd.
DAGSKRÁ
neðri deildar
Kosning í fastanefndir:
1 Fjárhagsnefnd,
2. samgöngumálanefnd,
3 landbúnaðarnefnd,
4 sjávarútvegsnefnd,
5 iðnaðarnefnd,
6. heilbrigðis- og félagsmálanefnd.
7. allsherjarnefnd.
Anka þarf frelsi tii
að verka og selja síld
Frumvarp fjeirra Eysteins Jónssonar
og Halldórs Asgrímssonar
vig sölu á tiltölulega fáum tegund
um sfldar, einkum þegar um er
að ræða stóra sölusamninga. Það
er því tillaga flm., að áfram skuli
gilda ákvæði síldarútvegsnefndar-
laganna um hinar helztu teguud-
ir síldar, sem framleidd er til
sölu í tunnum (þar með talin
síldarflök) og yfirleitt er seld í
stórsölum. Á hinn bóginn leggja
fim. til, að verkun og sala 'á allri
smærri síld sé gefin frjáls og
sömuleiðis verkun og sala á allri
stórsfld, sem verkuð er eða útflutt
öðruvísi en söltuð í tunnur.
Það þarf ekki lengi að kynnast
síldveiðum, síldarverkun, síldar-
sölu né sfldaroeyzlu í öðrum lönd
um til þess- að sjá, hve geysilega
margbrotin verkúnm og sölustarf
ið þarf að vera til þess að allir
möguleikar nýtist til fulls.
Hráefni'ð illa nýtt
Þegar þess er sto gætt, að nær
ekkert af íslenzkri síld er flutt út
í neytendapakkningum, hvað þá
frekar unnið, þá sést, hve langt
hlýtor ag vera frá því, að allir
möguleikar nýtiisL
Langmest af sfldinni er selt í
tunnum, saltað í ákvæðisvinnu í
sfldarhrotunum. í öðrum löndum
er sfldin svo tekin úr þessum tonn
um, flokkuð nákvæmlega og pökk
uð með ýmsu móti og verkuð á
margvíslegan hátt.
Fullnaðarverkun innan-
lands
Ef vel væri þyrfti mest áf því,
sem nú er unnig við síldina í öðr-
um, löndum, að vinnast hér á
landi: flokfeun og pöfekun með
margvíslegu móti, að ógleymdri
niðurlagningu og niðursuðu, sem
þó er ekki fjallað um í þessu frv.
Á söltonarstöðunum þyrfti fram-
vegis að starfa meira að sfldinni
en gert hefur verið til þessa,
flokka sumt af henni að minnsta
kosti í ró og næði utan mesta
annatímans og pakka henni með
fjölbreyttara móti í neytendaum-
búðir, eftir því sem vig á.
En til þess að svo megi verða,
þurfa þeir, sem verka síld, að fá
frjálsari hendur en nú hefur ver
ið um sinn að dómi flm. Það sýn-
ist eina leiðin til að skapa al-
mennan áhuga fyrir þvi að fá
meiri fjölbreyttni í framleiðsluna.
Menn afla sér tæpast þeirrar þekk
ingar, sem þarf, á neyzluvemjum
og öllum öðrum atriðum, sem til
greina korna, nema þeir hafi
frjálsar hendur til að útvega sér
nauðsynleg sambönd erlendis.
Leysa þarf ný öfl úr
læðingi
Það er ómögulegt ag ætlast til
þess, að örfáir menn á vegum
síldarútflutningsnefndar geti kom
ið því í verk að hafa hér alla milli
göngu, þegar um jafnmikla fjöl-
breytni er að ræða og hér þarf að
koma til greina.
Hér þarf því ag leysa úr læð-
ingi ný öfl, en gæta þess jafn-
framt, að stofna ekki til þeirra
vandræða, sem gerðu síldarútvegn
um mest tjón, áður en sfldarút-
vegsnefndarlögin voru sett.
Þessu marki vflja flm. ná með
því að gefa frjálsa verkun og sölu
á allri síld annarri en stórsfld í
tunnum. Það er skoðun flm., að
með því að gera þessa tilraun sé
allt að vinna, en engu að tapa.
Það er trú okkar og von, að verði
þetta gert, muni af því leiða mjög
aukna fjölbreytni í síldveiðum og
síldarverkun og fjöldi manna muni
beina huga sínum að því að verka
sfld með nýjum hætti og ag sölu
síldar í öðrum löndum.
Þessi mynd var tekin í þingflokksherbergi Framsóknarflokksins í Alþingishúsinu seint í gærdag. Hún sýnir þá
Halldór E. Sigurösson, Ágúst Þorvaldsson, Eystein Jónsson og Jón Skaftason skoða frumvörp og ræSa saman
um þingmál.
Forsetar voru
kjörnir 1 gær
Launakjör kennara
með öllu óviðunandi
Aldur Jóns Pálmasonar fékkst ekki viÖurkennd-
ur fyrr en í neíri deild
Er fundur var settur í Sþ. í gær
lýsti Gísli Jónsson, er gegndi störf-
um aldursforseta, því yfir, að hann
áliti rangt að skipta um aldurs-
forseta. Hann viki ekki fyrir Jóni
Pálmasyni, þótt Jón væri eldri en
hann.
Skúli Guðmundsson kvaddi sér
hljóðs og óskaði eftir því, að farið
yrði að réttum lögum og þingsköp-
um og elzti þingmaðurinn tæki við
störfum aldursforseta og ef Gísli
Jónsson viidi ekki víkja úr forseta-
stóli — að hann leitaði þá úr-
skurðar þingsins um málið. Gísli
gerði það ekki og bar Skúli þá
fram tillögu um að Jón Pálmason
tæki við störfum aldursforseta þar
sem hann væri elzti maður þings-
ins. Tillaga Skúla var felld með
31 atkv. gegn 18 Jón Pálmason
greiddi ekki alkvæði. en Gisli
Jónsson sagði nei.
Þá fór fram kjör forseta sam-
einaðs þings Kjörinn var Friðjón
Skarphéðinsson með 32 atkv., Karl
Kristjánsson hlaut 16 og Hanmbal
Valdemarsson 8. 1. varaforseti var 1
kjörinn Sigurður Ágústsson og 2.
varaforseti Birgir Finnsson. Ritar-
ar í Sameinuðu þingi voru kjörnir
Skúli Guðmundsson og Ólafur
Björnsson.
f kjörbréfanefnd voru kjörnir
Einar Ingimundarson,' Alfreð
Gíslason (Keflavík), Eggert G.
Þorsteinsson, Ólafur Jóhannesson
og Alfreð Gíslason, læknir.
Að loknum fundi í Sþ. hófust
deildarfundir. Aldursforsetar Karl
Kristjánsson í ed og Jón Pálma-
son í nd. stýrðu fundum. Forseti
nd. var kjörinn Ragnhildur Helga-
dóttir, 1. varaforseti Benedikt
Gröndal og 2. varaforseti Jónas
Rafnar. í efri deild var Sigurður
Óli Ólafsson kjörinn forseti, 1.
varaforseti Eggert G. Þorsteinsson
og 2. varaforseti Kjartan J. Jó-
hannsson Skrifarar neðri deildar
voru kjörnir þeir Björn Fr. Björns-
son og Pétur Sigurðsson og skrif
arar í efri deild Karl Kristjánsson
og Bjart.mar Guðmundsson.
í dag verður kosið í fastanefndir
1 þingsins.
Samþykktir kennarafundar úr Norfturlands-
kjördæmi vestra.
Fimmtudaginn 28. sept. var
háldinn í Barnaskóla Siglufjarðar
fundur kennara úr Norðurlands-
kjördæmi vestra. Fundarstjóii var
Hlöðver Sigurðsson skólastjóri.
Siglufirði, og fundarritarar Bene-
dikt Sigurðsson og Jóhann Þor-
valdsson. Fundinn sóttu, auk kenn
ara og skólastjóra úr kjördæminu.
námsstjórarnir Stefán Jónsson,
Arnheiður Jónsdóttir, Páll Aðal-
steinsson og Aðalsteinn Eiríksson.
Rædd voru skólamál og skólastarf
almennt og kjaramál kennarastétt-
arinnar. Eftirfarandi ályktanir
voru samþykktar á fundinum:
„Fundur kennara úr Norður-
landskjördspmi vestra, haldinn á
Siglufirði fimmtudáginn 28 sept-
ember 1961, telur launakjör kenn-
ara með öllu óviðunandi og til
vansæmdai fyrir þjóðfélagið.
Fundurinn telur. að það sé
hættulegt fyrir menmngu þjóðar-
innar. ef haldið verður óbreyttri
stefnu í þessu efni Gæti það ekki
leitt til annars en fullkomins vand-
ræðaástands í fræðslu- og uppeld-
ismálum þjóðarinnar.
Telur funduiinn, að kennara-
stéttin verði fljótlega að taka á-
kvörðun um. hvort hún á að starfa
lengur við núverandi skilyrði
Fundurinn telur því. að yfir-
stjórn menntamálanna beri að
taka alvarlega í taumana. áður en
íslenzkir skólar komast í algera
niðurlægingu."
Almennur fundur kennara í
Norðurlandskjördæmi vestra bein-
ir þeim tilmælum til menntamála-
ráðuneytisins. að það hlutist til
um. að kennarar sem settir éru
eða skipaðir í starf. komist strax
á full laun sbr þá réttarbót. sem
sóknarprestar hafa nýlega fengið
og tíðkazt hefur við ráðningu lög-
lærðra fulltrúa við embætti sýslu
manna og bæjarfógeta “
Um kvöldið sátu fulltrúar boð
hæjarstjórnar Siglufjarðar a? Hót
e1 Hvanneyri. Sátu boðið auk
þetrra, bæjarstjóri, forseti bæjar
stjórnar og skólanefndarmenn.