Tíminn - 29.03.1962, Blaðsíða 6

ÉTTIR
ÍiiiÍÍMÍM

Þráðbundii sjónvarp
Sausnín
í gær kom til umræðu í sam-
einuðu þingi tillaga Framsóknar
manná um sjónvarpsmál. Karl
Kristjínsson fyrsti flm. fylgdi
henni úr hlaði. Utanrikisráðherra
tók til máls og sagði enn sem
fyrr, að hið nýja leyfi um stækk-
un sjónvarpsstöðvar varnarliðsins,
sem hann hefur veitt. og niður-
felling allra s'kilyrða, sem sett
voru áður fyrir rekst.rinúm um
að takmarka sjónvarpssviðið við
Keflavíkurflugvöll, væri ek'kert
frábrugðið því leyfi, sem dr.
Kristinn Guðmundsson veitti til
bráðabirgða og bundið var alger-
um skilyrðum.
Karl Kristjánsson sagði, að
fimmföldun sendiorku sjó'nvarps-
stöðvar varnarliðsins og hömlu-
laus og skilyrðislaus útsending,
myndi þýða, að sjónvarpið næði
til mikifs meirihluta þjóðarinnar
Engin ástæða er hins vegar að
ibanna varnarliðinu sjónvarps-
rekstur, ef það er algerlega
bundið við dvalarsvæði þess. enda
var það sett að skilyrði 1954 og
þá var talið kleift að fullnægja
því s'kilvrði. Tæknilegar framfar
ir gera enn betur kleift en bá
var að fullnægja þessu skilyrð'i.
Með þráðbundnu siónvarpi, sem
ryður sér mjög til rúms, er ó-
umdeilanlega hægt að takmarka
sjónvarpssviðið algerlega við
varnarliðssvæðið. — f>ó að þráð-
bundjð sjónvarp verði dýrara en
lausbeizlað getum við ekki ltáið
slíkt hafa áhrif á afs-töðu okkar.
Það er þýlegt að claka til veena
kostnaðarsnursmálsins. Fvrir okk
ur íslendinga er meira í húfi en
til peninga verði metið. —
Hér er um þann alvarlega
B88SSHRS^jljgg?BB^r|!Trg5EB3SjT'
’rX3SHHBHi
verbnað að ræða að opna ísl.
menningarhelgi fyrir erlendu
varnarliðssjónvarpi. Hinn geysi-
lega áhrifamátt sjónvarps er
barnaskapur eða annað verra að
draga í efa. Menningarhelgi lít-
illar þjóðar, s'em þannig er opn
uð inn í barnaherbergið og þar
með inn að hiartarótum þjóðar-
innar veitir ekki lengi sjálfsvörn.
Þjóðtungan, þjóðarmetnaðurinn,
s'jálfstæðisviljinn og heimahugur
inn eru sett í hættu.
Ríkisstjórninni hefur orðtð á
yfirsjón og hún á að reyna að
bæta úr henni og fá stækkunar-
leyfið eftirgefig eða afturkalla
það. Um þetta er tillaga Fram-
sóknarmanna og ég trúi ekki
öðru en leyfishafinn. Bandaríkja
stjórn taki kröfuna til greina, ef
Alþingi samþykkir hana.
í útvarpsumræðunum 28. f.m.
gerði ég grein fyrir því hver aðal
skilyrðin hefðu veri.g og las upp
í því sambandi meginmál bréfs
frá valdhöfum íslenzkum 26 nóv.
1954, þar sem grundvöllur sjón-
varpleyfisins, fyrir núverandi
stöð, var lagður.
Þetta er svo sögulega þýðing-
armikifl grundvöllur, að ég vil
leyfa mér að lesá hann einnig
upp að þessu sinni. Skilyrðin
voru:
1. Að nothæfni sjónvarpssend-
ingar verði ekki náð í neinni
íslenzkri byggð (Icelandic
comúnity). Þetta s'kal prófa
af fulltrúum ríkisstjórnarinn-
ar með góðum sjónvarpstækj-
um. sem varnarlið'ið lætur í té.
Gæði sjónvarpsins skulu
dæmd af íslenzkum fulltrúum
2. Ef hægt er að ná nothæfri
sjónvarpssendingu í íslenzkri
byggð o,g varnarliðið getur ó-
mögulega eytt slíku nothæfu
sjónvarpi, skal eigi starfrækja
stöðina.
3. Allur kostnaður greiðist af
varnarlið'inu,
Þetta voru grundvaílarskilmál-
arnir, sem ég vitnaði til. •
Nú skeði það í nefndum út-
varpsumræðum að háttv. 4 þm.
Vesturlands, Benedikt Gröndal,
sagði, ag ég hefði lesið upp úr
skökku bréfi. Hann sagði að leyfis
bréfið hefði ekki verið gefið út
fyrr en 7. marz 1955 og vitnaði
í bréf frá þeim degi, án þess að
lesa það. Nótan eða bréfið frá
7. marz 1955. sem háttv. þing-
maður vitnaði til, var framhalds-
bréf. Það hlj’óðaði á þessa leið:
1. Skírskotað er til ýmissa um-
ræðna, er átt hafa sér stað
milli fulltrúa íslenzka utanrík
isráðuneytisins og varnarlið's-
iv — Jgsi 0
2. Varnarliði íslands^ef fiér með
í bili og þa^gað til annað verð
ur því tilkynnt. veitt hei.mild
til að framkvæma tilraun sjón
varpssendingar á bandinu 180
—186 He/s með því skilyrði,
ag sjónkraftshámark til sjón-
varpsnets fari ekki yfir 50
vött, og að sterkustu, eða
maximun geisli, verði beint að
radarstöðinni, þ.e.a.s, 345 gráð
ur.
Af bréfi þessu, ef athugað er
og báðir liðir þess teknir með
svo sem skylt eT að sjálfsögðu,

hagnýt
ari gerð útihúsa
Gunnar Guðbjartsson hafði
í gær í samelnuðu þingi fram-
sögu fyrir tillögu er hann fly*
ur um byggingarnannsóknir
Kveður tillaga Gunnars á um
ag Alþingi skori á ríkisstjórn
ina að láta nú þegar koma ti!
framkvæmda ákvæði 77.—79
gr. laga um Iandnám ræktun
og byggingar í sveitum varð
andi rannsóknir um ódvrar og
hagkvæmari gerð útihúsa í
sveitum, þar sem hægt yrði að
koma við meiri vinnutækni við
bústörf. f greinargerð segir
m.a.:
Á síðustu árum hefur byge
ingarkostnaður farið ört hækk
andi. Þar haf.a mestu valdi?
tvær nýiega gerðar breytinga’
á skráðu gengi íslenzkra:
krónu.
Segja má, að afieiðing þess
ara verðhækkana sé stórfelid
ur samdráttur byiggingarfram
kvæmd,a í sveitum landsins. —
Bændur eiga lítið fé tll að
leggja f nauðsynlegar fram
kvæmdir á þessu sviði !áns
fé er líka mjög takmarkað ti’
bessara hluta, og afurðaverð á
framleiðsluvörum bænda er
ekki svo hátt, að það geti stað
ið undir kostnaði við þessa-
dýru framkvrrndir, þó eðr
meira iánsfé fengist en veri?
hefur.
Kornið hafa fram hugmynd
ir um nýjar gerðir húsia, seæ
í senn yrðu ódýrari í stofn
kostnaði og gæfu möguieika ti!
hagnýtingar aukinnar vinnu
tækni við bústörf og yrðu þ?
með' til afkastaaukningar bænd
um og þjóðarbúinu öllu tn
hags.
sézt greinilega, hve valdhafarnir
fóru á þeim tíma varlega.
Hér er ekki verið að flana fyrir
varalaust að neinu eins og í apríl
1961, þegar stækkunarleyfið er
veitt.
Grundvöllur samninga er lagð-
ur með bréfi 26. nóv. 1954. Svo
liðu 3 mánuðir, þá, 7. marz 1955
er leyft að hefjast handa með til-
raun. Viku áður hafði ríkisstjórn
in skipað sem tæknilegan fulltrúa
ríkisins, þáverandi yfirverkfræð-
ing póst- og síma, Gunnl. Briem,
núverandi póst- og símamálastj.
Allt er þetta með glöggum ein-
kennum þess að fullur vilji var
þá til þess að fara varlega, —i og
glopra ekki úr höndum sér fjör-
eggi-
Ekki munu hafa fyrsta kastið
komið fram kvartanir yfir sjón-
varpinu. Dr. Kristinn Guðmunds-
son, sem var á þessum tíma utan
ríkisráðherra, hætti störfum 1956.
Siðan hefur háttv. núverandi utan
ríkisráðherra farið samfleytt með
völdin í þessum málum. Honum
var svo vel í hendur búið, sem ég
hefi lýst og lesið upp. Talið er að
varnarliðið hafi þegar fram í sótti
brotið samningana og .sjónvarpið
náð til íslenzkra byggðá. En hæst-
virtur ráðherra hefur ekki tekið
í taumana og stöðvað tilraunafram
lcvæmdina, sem hann hefuir þó
haft aðstöðu til, með einfaldri tib
kynningu, sbr. bréfið frá 7. marz
1955.
Það virðist einboðið að gera
kröfu til — eins og gert er í þings
ályktunartillögunni, — að varnar-
liðið standi við fyrri samninga. —
Um það er 2. liður tillögunnar
En sjónvarpsmál íslenzku þjóðar
innar verða ekki að fullu leyst
með því, að banna erlendum að-
ilu'm sjónvarpsrekstur í landinu,
nema innilokaðan.
íslendingar geta ekki einangrað
sig í þessum efnum, enda ekki
æskilegt.
Útvarpstækninni hraðfleygir
fram. Líkur benda til, að gervi-
hnettir helli bráðum sjónvarpi yfir
lönd og álfur. íslendingar verða
KARL KRISTJÁNSSON.
svo fljótt sem þeir með góðu móti
geta, að koma sér upp sjónvarpi,
sem þeir ráði sjálfir yfir og reki
sem menningartæki.
Það sjónvarp þarf að ná til allr-
ar þjóðarinnár, ef unnt er.
Sjónvarp íslendinga á að vera
þjónustutæki íslenzka þjóðlífsins
og íslenzkrar menningar.
Um það sjónvarp á að leiða
hið bezta, sem völ er á erlendis
frá, inn í okkar menningarhelgi,
til að auðga hana.
ÖIl ráð um það sjónvarp eiga að
vera í okkar höndum.
Þetta er einn þáttur sjálfstæðis-
baráttunnar.
Landhelgi ver sig ekki sjálf. —
Menningarhelgi gerir það ekki
heldur.
Þingstörf í gær
Fundur var í sameinuðu
þingi í gær. Ingólfur Jónsson
svaraði fyrirspurn Hannibals
Valdimarssonar um verkfræð-
ingadeilu og Emil Jónsson fyr
irspurn Margrétar Sigurðardótt
ur um fæðingarorlof. Gunnar
Guðbjartsson mælti fyrir -til
lögu um byggingarrannsóknir
og Ingólfur Jónsson ræddi
einnig um það mál. Karl Krist
jánsson hafði framsögu fyrir
tillögu Framsóknarmanna um
sjónvarpsmál og mælti G.f.G.
gegn henni Tillaga um undan
þágur þýzkra togara til veiða
í íslenzkri landhelgi var sam-
þykkt með 31 atkv gegn 25
Teiknistofa landbúnaðarin
Itefur gert teikningai- i sam
ræði við þessar nýju hugmynd
ir.
Þá hefur fyrirtæki sem heit
;r Byggingariðjan ráðagerðiv
uppi um að gera hús með nýju
smiði .sem það telur að stéfri
-ð því marki, senr hér er ræt'
um.
Þessar nýjungar þarf að
reyna. Landbúnaðinum ér lífs
nauðsyn að geta dregið úr
'tofnfjárþörf sinni Á sama
hátt er honunv eins og öðrurn
’tvinnugrernum nauðsvnlest
rð tileinkn sér á þessu svið>
em öðrum alla nýja tækni
sem orðið getur til afkasta
aukningar og framfara.
Vandræðaástand er að skapast í öllu því er Iýtur að verklegum
framkvæmdum í landinu. Þetta kom fram, er Ingólfur Jónsson
svaraði fyrirspurn í gær um verkfræðingadeiluna. Aðeins yfir-
utenn, með verkfræðimenntun, eru enn í þjónustu ríkisins og
verkfræð'ingar fást ekki til að ráða sig í þjónustu ríkisins vegna
þrákelkni ríkisstjórnarinnar að leiðrétta kjör þeirra. -— Er nú
svo komið, ag ríkisstofnanir neyðast til að kaupa þjónustu
verkfræðinga alla sem útselda vinnu á því verði, sem þeir setja
upp og er hærra en það kaup, sem þeir myndu hafa fengið, þótt
gengið hefði verið að öllum kröfum þeirra. — Fjöldi verkfræð-
inga hefur og flutt út eða er á förum vegna þessa upplausnar-
ástands, sem ríkisstjórnin hefur skapað.
Sinfóniutósii@§kar
Tíundu tónleikar Sinfóníuhljóm
sveitarinnar voru haldnir í sam-
komuhúsi Háskólans 22. marz s.l
undir stjórn hr Jindnch Rohan
Viðfangsefnr hljómsveitarinnir
voru að þessu sinni fjölbreytt og
vel samsett. Tónleikarnir hófust
á hinum glæsta Egmont-forleik
Beethovens. Flutningur hljómsveit
arinnar á þessu verki var ágætur
og yfir því andi og reisn Beethov
ens.
Rokoko-tilbrigði fyrir celló og
hljómsveit eftir Tschaikowsky er
ósvikið rómantískt 'flúr-verk síns
(Framhaia á 3. síðu
í m t v iv- finimtudagur 29 marz 1962.