Tíminn - 04.11.1962, Qupperneq 8

TANNLÆKNIR sést hér nota nýja sjónvarpstökuvél, sem endurvarp-
ar mjög stækkaðri mynd á sjónvarpsskerm. Myndin er tekin meS
mjórri framlengingarlinsu, og er taeklS bæSi notaS vlð sjúkdóms-
greiningar, tannaðgerðir og auk þess við kennslu. í snúrunni, sem
tekur myndirnar, eru 10.000 glertrefjar, sem grípa Ijósið og flytja
það i vélina, sem síðan endurvarpar myndinni, sem stækkuð er 35
sinnum. Síðan má svo taka Ijósmyndir af myndinn! á skerminum til
sfðari afnota.
RAFEtNDATÆKI, sem notar sjónvarpstökuvél og gegnlýsingartæki
tll að taka myndir af líffærum, þannig að geislalæknirinn getl fylgzt
með sjúklingnum án þess að verða fyrir nokkurri geislun, enda yrði
hann naumast langlifur, ef hann yrði daglega fyrir einhverju magni
af geislun. Hægt er að snúa rannsóknarborðinu á alla vegu, þannig
að unnt er að rannsaka líffærin úr öllum áttum.
Sjónvarpið er nú orðið
mikilvægur þáttur á sviði
lækninga í Bandaríkjun-
um. Með aðstoð þess hafa
miklar framfarir átt sér
stað á undanförnum árum,
og nota læknar nú sjórj-
varpið sér til aðstoðar við
lækningar sínar, allt frá
tannlækningum til al-
mennra sjúkdómsgxein-
inga og rannsókna.
Þegar röntgenmyndir
eða gegnumlýsingar eru
notaðar við sjúkdómsgrein
ingar, nota læknar sjón-
varp til að sýna starfsemi
hjartans, lungnanna eða
annarra líffæra, sem erf-
itt er að komast að. Kvik-
myndirnar eru síðan varð
veittar og endursýndar,
þegar frekari rannsókna
er þörf. Sjónvarpsmyndir
þessar má stækka, hvenær
sem þess gerist þörf. til ná
kvæmari rannókna. Má
geta nærri, að hve miklu
gagni þessar „lifandi mynd
ir“ koma við sjúkdóms-
rannsóknir eða við lækna-
nám.
Við uppskurði er sjón-
varpis hið mesta barfa-
þlng. Aðstoðar- og hjúkr-
unarfólk læknisins, getur,
fylgzt nákvæmlega með öll
um aðgerðum læknistns og
orðið honum að betra liði,
og aðrir læknar og nem-
endur geta „unnið með“
skurðlækninum samtímis
Við geislalækningar er
sjónvarpið beinlínis orðið
nauðsynlegur liður nú á
dögum. Læknirinn getur
nú unnið við þessar lækn-
lngar sínar í annarri stofu
með aðstoð sjónvarpsins.
óhindraður af geislunlnni.
Enn sem komið er hefur
sjónvarpið verið notað að-
allega sem skemmtl- og
fréttatæki hjá hinum
ýmsu þjóðum heims. En í
framtlðinni eru bundnar
við það miklar vonir á
sviði heilbrigðismála.
SJÓNVARP
LÆKNIR meö „sjónvarpssjá" á höfðinu rannsakar hér á myndinni
nef á sjúklingi, og kemur myndin fram á sjónvarpsskermi, sem ekki
sést hér. Tækið, sem er samansett úr lítilii sjónvarpsmyndavél, hring-
sjárlinsu, spegli og prisma, er notað til að sjónvarpa myndum af
kverkum og nefkoki til frekari rannsóknar. Þegar Ijósið skín á svæð-
ið, sem rannsaka skal, safnar sjónvarpstökuvélin myndinni með
spegli og hringsjárlinsu. Læknirinn getur hæglega beint myndavéi-
inni á það svæði, sem til rannsóknar er. Hægt er að sjónvarpa mynd-
unum í fleiri en eitt móttökutæki, þannig að bæði læknir og lækna-
nemar geti fyigzt með því, sem fram fer.
LUNGUN á lítilli stúlku rannsökuð í nýju sjúkdómsgreiningartæki,
sem tekur röntgenmyndir og sjónvarpar þelm á sjónvarpsskerm til
nánari rannsóknar. Höfundur þessa nýja tækis, sem nefnist Telavex,
er Bertram R. Girdani (á myndinni) læknir vlð barnaspítalann í Pitts-
burg í Pennsylvaniu í Bandaríkjunum. Tæki þetta tekur myndir
með röntgengeislum og endurvarpar þeim, stækkuðum 1500 sinnum.
Tæki þetta verndar bæði lækni og sjúkling gegn of mikilll geislun,
auk þess hefur það þann kost, að myndin sést vel í dagsbirtu og er
mun skýrarl en myndir, sem teknar hafa verið með öðrum sambæri-
legum tækjum. Hægt er að sýna Televex-myndina á mörgum sjón-
varpsskermum í senn, auk þess sem hægt er að taka bæði Ijósmynd-
ir og kvikmyndir til síðari rannsókna.
Friðrik Olafsson skrifar um skák:
LETTMETE
Allir hafa gaman af stuttum
skákum og snjöllum og í þættin-
um í dag skulum við venda okkar
kvæði í kross og athuga hvað
ólympíuskákmótið í Varna hefur
upp á að bjóða í þeim efnum.
Verður þá fyrst á vegi okkar skák,
sem tefld var á 4. borði í viður-
eign V-Þýzkalands og Hollands i
A-riðli aðalkeppninnar. Hvítu
mönnunum stýrir hinn ungi og
efnilegi ÞjóðVerji, Morlok, en and
síæðingur hans er einn reyndasti
skákmaður Hollendinga, Kramer.
Hvítt: Morlok
Svart: Kramer
Spánski leikurinn
1. e4, e5 2. Rf3, Rc6 3. Bb5, a6
4. Ba4, d6 5. d4 (Fyrir sóknar-
skákmenn er þessi leikur ákjósan-
legur hér. Hinir varkárari velja
áframhaldið 5. c3.) 5. —, b5 6.
Bb3, Rxd4 ). Rxd4, exd4 8. c3
(Þessi peðsfórn er lykilleikurinn í
stöðunni. Taki hvítur hins vegar
peðið á d4, fellur hann í gildru,
sem kallast „Örkin hans Nóa“:
8. Dxd4, c5 9 Dd5, Be6 10. Dc6t,
Bd7 11. Dd5. c4 og hvíti biskupinn
á b3 fellur.j 8 —, d3 (Svarti geðj-
ast ekki að stöðunni, sem kemur
upp eftir 8. —, dxc3 9. Rxc3 (Hvít
ur gæti tekið hér jafntefli með
þrátefli; 9. Dd5, Be6 10. Dc6t,
Bd7 11. D5. en það hefur áreiðan-
lega ekki vakað fyrir Morlok að
gera neitt slíkt.) Hann afræður!
því að láta peðið af hendi aftur
til að tefja fyrir liðskipan hvíts.)
9. a4! (Sterkur leikur, sem setur
svart í mikinn vanda.) 9. —,Bd7 !
(Eftir 9. —, bxa4 10. Bxa4t, Bd7,
11. Dxd3 yrði erfitt fyrir svart að .
verja a-peðið áföllum.) 10. axb5, |
axb5?? (Svartur býst einungis við
uppskiptum a a8 og er því algjör-;
lega óviðbúinr næsta leiks hvíts. I
11. Dh5í (Nú vofir yfir hvort
tveggja í senn 12. Dxf7 mát og
Dd5 og svartur fær við ekkert ráð
ið, því að hann á þess ekki kost
að leika 11 —, Rh6. Hánn grípur
því eins og drukknandi maður í
ríðasta hálmstráið.) 11. —, d2f 12.
Bxd2! (Hvítui er vel á verði og
gerir út um síðustu von svarts.
Hefði hann drepið með riddaran-
um, átti svarfur þess kost að leika
12. —, Rh6., 12. —, g6 13. Dd5 og
svartur gafst upp.
o-0-o
í næstu skák er það hinn gamli
skákjöfur Najdorf, sem yfirspilar
Nauðsynlegt var 10. —, Bxb5.) Framhald á bls 13
ÍTÍMIN N, sunnudaginn 4. nóvember 1962j