Tíminn - 10.11.1962, Blaðsíða 7

Tíminn - 10.11.1962, Blaðsíða 7
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN Framkværadastjóri: Tómas Arnason. Ritstjórar: Þórarinn Þó'rarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson. Auglýs- ingastjóri: Sigurjón Davíðsson Ritstjórnarskrifstofur i Eddu- húsinu Afgreiðsla. auglýsingar og aðrar skrifstofur j Banka- stræti 7. Símar: 18300—18305 - Auglýsingasími: 19523 Af. greiðsiusimi 12323 - Askriftargjald kr. 65.00 á mánuði innan- lands. í lausasölu kr. 4.00 eint — Prentsmiðjan Edda h.f. — Grátt gaman Það verður oftast grátt gaman, þegar ráðherrarnir fara að hæla stjórnarstefnunni, eins og vikið var að hér í blaðinu í gær í tilefni af ræðu Bjarria Benediktssonar á Varðarfundi nýlega, en inntaki hennar lýsti Mbl. með þessari fyrirsögn: „Vel hefur tekizt um framkvæmd stjórnarstefnunnar.“ Þessu til sönnunar skulu birt tvö sýnishorn úr ræðu Bjarna. Á einum stað í ræðuútdrætti Mbl. segir svo: „Almenningur hefur í rauninnt ekki orðið fyrir kjaraskerðingu frá 1958, heldur býr hann við meiri velmegun en nokkru sinni fyrr". Það er auðséð á þessu, að Bjarni telur kjörin hafa verið góð 1958, því að hann telur það mikinn árangur, að þau hafi ekki versnað síðan. Slíkt er hins vegar hrein öfugmæli. Lágtekjufólk og miðlungstekjufólk hefur nú mun lakari afkomu og athafnamöguleika en þá. Þetta íólk getur því aðeins veitt sér helztu nauðþurftir, að það vinni stóraukna aukavinnu. Það er sannarlega grátt gaman að vera að tala um ,,velmegun“ þessa fólks, enda viðurkenna nú langflestir, að kjör þess séu svo bág, að eðlilegt sé, að það segi upp kíupsamningum í annað sinn á þessu ári. Og því hörmulegra er þetta, þegar þess er gætt, að þjóðartekjurnar hafa stóraukizt síðan 1958 og kjör al- mennings ættu því að vera miklu betri nú en 1958, ef „viðreisnin“ hefði ekki stóraukið misskiptingu þeirra. Þá víkur Bjarni sérstaklega að bændum. AS vísu búi þeir við ýmsa örSugleika, en þó sé „hitt víst, aS íslenzk bændastétt hefSi aldrei búiS aS meiri vel- sæld". Öllu grárra gaman er erfitt að hugsa sér en að halda því fram á fundi kaupstaðarmanna að bændur búi nú við hina mestu velsæld og líta beri á kröfur þeirra sam- kvæmt því. Hinar mörgu jarðir, sem nú eru að leggjast í eyði, tala skýrustu máli um „velsæld“ bænda. En þannig er allt hól Bjarna um ávexti stjórnarstefn- unnar. Það verkar eins og grátt gaman. En eftir að Bjarni hefur á þennan hátt lýst því hve „vel hafi tekizt um framkvæmd stjórnarstefnunnar“, bregzt gamansem- iii honum eitt andartak og þá hrekkur þetta upp úr honum: „ASalvandinn nú, sem fyrr er að reyna að stöðva verSbólguna." Aðalvandinn^ sem ,viðreisnin“ atti að leysa, er m. ö. o. óíeystari i dag, en hann hefur noklcu sinni verið. Svo „vel hefur tekizt um framkvæmd stjórnarstefnunnar“! Lausn strax Það er tvímælalaust krafa þjóðarinnar að ríkisstjórn- in leysi síldveiðideiluna strax. Til þess að tryggja vetr- arsíldveiðarnar þarf ekki annað en að ríkið endurgreiði úlgerðinni 10—15 millj. kr. af þeim gengishagnaði, er ranglega var tekinn af henni i fyrra Með bví er ekki skapað neitt frekara fordæmi fyrir uppbótum en nú eru mýmörg dæmi um, sbr. niðurgreiðsluna á vátryqqingar gjöidum fiskiski.pa. Með því er hins vegar komið í veci fyrir, að þjóðin tapi mörgum milljónum króna daglega eíns og nú á sér stað. Það er ekki annað en þriózka og heimska, sem veldu því, að ekki skuli löngu vera búið að levsa deiluna á þanr veg. Þjóðin getur ekki þolað það að þessi þrjózka verðí lengur látjn valda henni stórtjóni. C. F MELVILLEi Lögboðinn samyrkjubúskapur hefur gefizt kommúnistum illa Alltaf öðru hvoru matvælaskortur í kommúnístaríkjum. YFIRVÖLD' kommúnista haía á þessu ári játaS matarskort, og viðurkennt hækkað verð á matvælum og stórtækar ráðstaf anir í landbúnaðarmálum, bæðj í Sovétríkjunum sjálfum og fylgiríkjunum í Austur-Evrópu. í Austur-Þýzkalandi hefur jafn- vel verið gripið til skömmtun- ar aftur. Hvarvetna blasir það við í kommúnistaríkjunum, að samyrkjan hefur brugðizt. Pólland er eina undantekn- ingin, eina fylgiríkið í Auslur- Evrópu, þar sem samyrkjan hefur enn ekki verið fram- kvæmd. Uppskeran 1962 bætir auð- vitað ástandið í bili og verður þannig til þess að draga úr al- mennri óánægju. En erfiðleik- arnir skjóta aftur upp kollin- um áður en margir mánuðir eru liðnir. Á hverju ári endur- tekur sagan sig. Vöntunjn kem ur aftur skömmu eftir að upp- skeran hefur bætt úr í bráð. Af- bragðs uppskera getur jafnvel ekki varnað því, þegar á árið líður, að áskapaðir vankantar samyrkjukerfisins komi í ljós SAMYRKJAN hefur brugð- izt vegna þess, að henni hefur verið komið á með þeim hætti, Áém'i@fií sálfræðilega framandi 1 LjiárRjffiiÖnrium. Þeir eru and- sfæðir hindrandi skrifstofu eftirli'i, sem óhjákvæmilega fylgir samyrkjunni og reiðast þeirri staðreynd, að það rænir þá þeirri hvatningu til aukinn- ar framleiðslu, sem einkabú rekstur felur í sér. Samyrkjan er samt sem áð- ur ein af meginkenningum Marx-Leninismans. Kommún- istar hafa svo lengi lofsungið hana og þvingað hana fram, þrátt fyrir andstöðu, að þeir geta ekki játað, að rætur land- búnaðarvandamála þeirra liggi í kerfinu sjálfu. Þeir verða því að finna önnur fórnardýr Þegar minnkar um matvæli verðið hækkar og biðraðirnar við matarbúðirnar lengjast, þá er verðinu kennt um eða mis- tökum j yfirstjórninni. FRAMLEIOSLA landbúnað arvara í fylgiríkjum Sovétríkj- anna hefur nálega aldrei náð því marki, sem sett hefur ver ið, því að áætlunin er álltaf ot há. Raunin hefur jafnvel orð ið sú í Póllandi, að þar hefur markinu aðeins einu sinni ver ið náð en það var 1961, þegar uppskera var með afbrigðum góð. Það hefur hvað eftir annað fengizt staðfest í opinberum fréttum í vor og sumar, að brugðiz hafi iðulega að sjá borgum Austur Evrópu fyrir mjólku-afurðum. kjötvörum. nýjum ávöxtum og grænmeti Biðraðir við matvælabúðir hafa opinberlega verið v'ðurkennd ar í Evrópuhluta Rússlands Tékkóslóvakíu og Austur-Þýzks landi. í kjölfai hækkaðs smá söluverðs j Sovétríkjunum é mjólkurafurðum og kjöti fylgdu svipaðar ráðstafanir Búlgaríu. þvingandi reglur hjr kjötbúðum í Austur-Berlín sem jafngiltu skömmtun og GOMULKA — Pólland er þaö kommúnista- riklð, þar sem landbúnaðinum vegnar bezt, enda er hinn lög- þvingaði samyrkjubúskapur þar skemmst á veg kominn. kaupæði ríkti í Varsjá í nokkra daga. Krustjoff hefur hvatt til auk- innar fæðuöflunar í Sovétríkj- unum með því að plægja beiti- lönd og fleiri svipuðum ráð- stöfunum í ræktunarmálum. En þetta hefur ekki leyst vand- ann. 25—30% hækkun á smásölu- verði mjólkurafurða og kjöts, sem gripið var til j Rússlandi í júní í sumar kann að nema aft an af biðröðunum en ekki er víst, að 10—30% hækkun sú á verði mjólkurafurða og lífdýra til samyrkjubúanna sem ákveð- in var jafnframt, hækki til muna tekjur einstaklinganna. sem að þessu vinna. Yfirvöldin hvetja samyrkjubúin til auk- inna bygginga, véla- og áburð- arkaupa, svo að þau hafa ef til vill ekki verulegan afgang til uppskipta meðal meðlimanna Einstakir bændur verða svipt ir nokkrum tekjum af sölu á háu verði á frjálsum markaði Þannig er líklegt, að enn auk ist sá hvatningarskortur, sem er óaðskiljanlegur samyrkju kerfinu og því er sennilegt að enn erfiðlegar gangi nieð land búnaðinn i Sovétríkjunum. begar fram líða s'undir SKUGGALEGAST er útlitið i Austur-Þýzkalandi. þar sem samyrkjan hefur verið látin ganga lengst. Landbúnaðurinn þar er í hörmulegu ástandi jafnvel á austurevrópskan mælikvarða. Matur hefur verif af skornum skammti i borgun um þar í ár Kartöflur hafa ofi verið ófáanlegar. Birgðir a' smjöri. kjöti, mjólk, nýjum á vöxtum og grænmeti hafa einn ig gengið til þurrðar hvað eftir í fyrstu viku júlí í sumai ■'oru gefnir út skömmtunarseðl ir i Frankfurt við Oder. Undn kerfi því, sem komið var á i Austur-Berlín 1 ágúst s.l. - sn hún hefur til þessa sloppið ið mestu við slikar ráðstafanir æm áður hafa gilt víða annars í Austur-Þýzkalandi — kvað samkvæmt opinberum fregn um, vera illmögulegt fyrir neyt- endur að skipta um matvöru- kaupmann, „nema í alveg sér- stökum undantekningartilfell- um“. Strangar ráðstafanir komm- únistaleiðtoganna hafa ekki reynzt þess megnugar að bæta ástandið j Austur-Þýzkalandi. Leiðtogi Austur-Þjóðverja, Walter Ulbricht^ varð jafnvel að játa, þegar hann var að ræða um refsingu þeirra, sem ekki hefur tekizt að ná settu marki í ræktunarmálunum, að þær aðgerðir ,myndu ekki láta eina einustu kú gefa af sér meiri mjólk . ekki láta eina ein- ustu auka-kartöflu vaxa.“ (Neu- es Deutschland. 20. júní 1962). FRAMLEIÐSLA iandbúnað- arins í Ungverjalandi hefur minnka'ð. Matvælaöflun hefur verið minni en áætlað var, að því er tekur til brauðkorns, svínakjöts og eggja. Ungverski kommúnistaleiðtoginn Janos Kadar játaði í ræðu 29. nrarz i ár, að „allur fjöldi búandliðs væri andvígur sósíölsku breyt- ingunni í þorpunum (samyrkj- unni). Þetta er sannleikurinn og við ættum ekki að reyna að neita honum “ Enn ríkir sú ringulreið, sem komst á í búlgörskum Iandbún- aði, eftir að Todor Zhivkov, framkvæmdastjóri flokksins, lýsti yfir hinu „mikla framfara- átaki“ 1958—1959. Allsherjar- verðhækkun sú á matvælum, sem gekk í gildi í júlílok, stað- festir það, að samyrkjan hefur brugðizt. Verðhækkunin náði til megintegunda matvæla, eins og kjöts, mjólkur og mjólkur- búsafurða, og nam allt að 20— 30%. Þriggja ára mistök i land- búnaði, vegna efnahagsráðstaf- ana að sovpzkn fyrirmynd, leiddu verðskömmtun yfir þjóð ina. Ríki'Sstjórnin hefur síðan 1 hafið nýja herferð, sem á að hafa leyst kornvandamálið 1965, en það á að vera undan- fari þess, að lakast megi að bæla úr skorti á kjöti og mjólk 'irbúsafurðum. STJÓRN Rúmeníu hefur til-, kynnt með stolti að í ár hafi verið lokið við aö koma sam- yrkju á. En þetta er hreinn ,.skipulagssigur“ meðal' sinnu- lausra bænda Hvað snertir framleiðsiu landbúnaðarafurða, þá virðist lífdýramarkinu hafa ve^ið að mestu náð, en verulegt ósamræmi er milli kornfram. leiðslunnar og áætlunajúnnar iim hana. Markið hefur verið sett of hátt að því er kornfram- leiðsluna áhrærir Brauð er skammtað í sumum sveitahér uðum. Og smásöluverð á smjön og kjöti hefur hækkað frá 20 og allt upp í 60 af hundraði crái því á síðari hluta árs 1961 í Tékkóslóvaldu á að hætta 'ið fi.mm-ára áætlunina í tok þessa árs og leggja fram ejns- árs áætlun fyrir árið 1963. Síð ir á ný sjö-ára áætlun að taka við. Þar hefur árangur sam vrkjunnar komið fram i löng um biðröðum við kjötvöru- mjólkurvöru- og arænmetis Framh fl !5 síðu T í M I N N, laugardagur 10. nóvember 1962. 7

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.