Tíminn - 23.03.1963, Side 6

Fjármálaráöherra „flokks einsfaklingsframtaks hinna fáu stóru“ lýsir yffir á Alþingi:
Ríkisábyrgðir eiga aðeins þeir ai fd,
sem geta veitt pottþéttar tryggingar
Frumvarpið um 50 millj.
króna lántökuheimild til
handa ríkisábyrgöasjóði
var til 2. umr. í efri deild í
gær. Fjárhagsnefnd hafði
orðið sammála um að mæla
með frumvarpinu, en Karl
Kristjánsson skrifaði þó
undir frumvarpið með fyrir
vara. Magnús Jónsson
mælti fyrir áliti nefndar-
innar.
KARL KRISTJÁNSSON
sagði, að æskilegt hefði verið
að reikningar Ríklsábyegða-
sjóðs hefðu fengist til athug-
unar í nefndinni og a'ð áætl-
un væri lögð fram um fjár-
þörf sjóðsins á næstunni. Skv.
þehn gögnum, sem fyrir lægju
væri 44 milljón króna halli á
sjóffinum og kvaðst hann vilja
spyrjast fyrir um það hjá fjár-
máiaráðherra, hvar þa'ð fé
hefði verið tekið að láni til
að inna af hendi greiðslur sjóðs
ins? Ennfremur sagðist Karl
vllja spyrjast fyrir um það,
hvaða 15 milljón króna Mar-
shall-lán það væri, sem sjóíí-
urinn hefði greitt og ennfrem
ur hviaða 30 milljón króna lán
til Riaforkusjóðs það væri, scm
lent hefði á sjóðnum.
Engu væri líkara en verlð
væri að fara fram hjá ríkis-
sjóffii með lögboðnar greiðslur
— og öruggt má telja að muni standa í skilum. Eða með öörum orðum: Dugmiklir, ungir menn,
$em yfir atvinnutæki vilja komast en hafa ekki fullar hendur fjár méga sér einskis stuðnings
vænta frá ríkisvaldi í höndum flokksins, sem segist berjast fyrir einstaklingsframtakinu
og þær látnar lenda á Ríkis-
ábyrgffiarsjóði. Á fjárlögum
1961 hefðu verið 38 milljóinlT
til greislu á ríkisábyrgðartöp-
um oig sama upphæð 1962 og
1963. Virtist eðlilegt að þessi
fnamlög ríklssjóðs væru hækk
uð í samræmi við þarfir.
Mönnum gæti virzt ástæðu-
laust að synja um heimild til
töku láns handa sjóðnum, því
að heimildin verðl ekki notuð
nema vi'ð þurfi. En það er far-
ið að bera töluvert á því ai lán
eru tekln tU ýmissa þarfa og
skilum rUdssjóðs þannig skot-
ið á frest, etns og 30 milljón
króna lánlð vlrðist benda til.
Þannig er reynt að fá fram
reikningslega meiri greiðslu-
afgang en ella.
GUNNAR THORODDSEN,
fjármálaráðherra, sagði, að
reikningar Ríkisábyrgðasjóðs
væru ekki fyrir hendi enn, þar
sem samningum við einstaka
aðóila um greiðslur væri ólok-
ið, en svo var óreiðan og van-
skilin mikil eftir stjórn Fram-
sóknarfl. á þessum málum, að
ekki hefur unnizt tími tU að
kippa þessu í Iaig. Engin leið
er að leggja fram áætlun um
fjárþörf sjóðsins á næstunni,
því að hún er mjög óákveðin
og undir atvikum komin. Gunn
ar sagðist ekki óundirbúið
■geta greint frá því, hvaða láin
þetta væru sem Karl hefði
spurzt fyrir um, en hann myndi
afla gagna þar að lútandi síð-
ar. 38 miMjónirnar á fjárlög-
unum 1961 voru aldrei látnar
renna í ábyrigðartöp vegna
þess að þeirra reyndist ekki
þörf á því ári.
Ráðherrann sagðl núverandi
ríkisstjórn hafa tekið ríkis-
fbyrgðarmálln mjög sterkum
tökum og hefði nú alveg skipt
um frá því sem á'ður var, er
Eysteinn Jónsson fór með þessi
mál. Taldi hánn hneyksli
nálgast yfirlýsingiar Eysteins
á þlngi um það, að oft hefðu
verið veittar ríkisábyrgðir út
á framkvæmdir vitandi vits
um þa'ð, að vanskil yrðu á af-
borgunum. Frá þessarl vanskila
stefnu Framsóknarflokksins
cig óreiðu væri nú horfið að
fullu og tekin hefur verið upp
heilbrigð fjármáliastefiíffl og
þeim elnum veittar ríkisábyrgð
ir sem telja má nokkuð íöruggt
um að muni igeta staðið í skil-
um með afborganir.
KARL KRISTJÁNSSON
sagði afsökun ráðherrans um
að ekki hafi unnlzt tími til að
færa reikning sjóðsins Iítt í
samræmi við hástemmdar lýs-
ingar ráðherrans á hinu stór-
bætta ■ relkningshaldi hjá rík-
inu nú ólíkt því sem áður var.
Óreiðan var nú ekki meiri en
svo þegar Framsóknarmenn
réðu þessum málum, a'ð rík-
isábyrgðirnar, sem féllu á ríkis
sjóð voru greiddar jiafnóðum
og stóð þá ekkl á skilum hjá
ríkissjóði.
Hlutverk rfkisábyrgffianna
á m.a. að vena til þess að styðja
þá starfsemi, sem horfir til at-
vinnuaukningar og upipbygg-
Inigar i atvinnulífi byggðaríaga,
þótt byiggðarlögin effia ein-
stakltngar geti ekki láti'ð í té
pottþéttar trygtgingar. Við
þessa sarfsemi má bankasjón-
armlðið ekki verða einrátt um
mat á aðstæðum og það var
það ekki þar til núverandi rík
isstjóm k,om til valda. Eru
margar mjöig þjóðhagslegar
framkvæmdir, sem nú skila
þjóðarbúinu drjúgum arði,
sem aldrel hefðu komizt upp,
ef bankasjónarmiðið hefði
fengið að ráða. Nú á að hverfa
frá þessu uppbyggingarsjóiuar-
miði og stuðningi ríkisvaldsiins
við atvinnulífið með þessuim
hætti. Nú á hin heilbriigða fjár
málastefna að leysa óreiðuna
af hóflmi eins og ráðherrann
komst að orði.
Þá sagði Karl, að augljóst
væri, að Ríkisábyrgðasjóður
ættl 38 milljiónir króna inni
hjá ríkissjóði vegna vanskila á
fjárveitinigu á fjárlögum 1961.
Nú ryður sú stefna sér æ meir
til rúms hjá fjármálaráðherra
að taka lán í hitt og annað,
sem ríkissjóður á að leggja
fram fé tll. Heimildir hafa ver
ið fengnar fyrir lántökum i
Keflavíkurveg, til mennfcaskó'la,
hjúkrunarkvennaskóla, lög-
reglustöð, rík.isspítala o.s.frv.,
en þetta eru fyrirtæki, sem
engum tekjum skila til baka.
Greiðslum ríklssjóðs er þannig
skotið á frest. 28 milljón króna
halli er á Rafveitunum og 3,5
miUjónir hjá Skipaútgerðimil
og hallinn ógreiddur. Þá er
íarið að taka lán hjá atvinnu-
leysistrygglngasijóði til rekst-
urs ríkissjóðs. Það er þessi
stefna sem fremur mætti kalla
óreiðustefnu varðandi greiðsl-
ur og skyldur ríkissjóðs. En
þetta er gert til þess að fá
haigstæðari bókhaldsniðurstöðu
við uppgjör og síðan notað af
rá'ðherra til þess að hæla sér
fyrir snilldar fjármálastjórn.
■F^
Stimpill sýndartil-
lagna Guðmundar í
Guðmundur I. Guðmundsso.n,
utanríkisráffiherra, mælti í gær fyr
ir frumvarpi, er hann flytur um
skiptingu Kjalarneshrepps, þann-
ig að sá hluti Kjalarnesshrepps,
er liggur austan Kleifa skuli inn-
limaffiur í Mosfellshrepp. Guð-
mundur sagði, að frumvarpiffi væri
flutt samkvæmt eindreginni ósk
íbúa þess hluta Kjalamesshrepps,
er liggur austan Kleifa. Vegna
legu eystri hreppsins hafa sam-
skipti íbúanna þar við íbúa í Mos-
fellshreppi farið æ vaxandi, en
samskipti hreppsbúa austan Kleifa
við hreppsbúa vestan Kleifa fara
mtamkandi og eru mjög lítil.
Matthías Á. Matthisen taldi
stefnu þessa frumvarps mjög var-
hugaverða og taldi að athuga
þyrfti þetta mál gaumgæfilega og
að senda yrði það til umsagnar
hreppsnefnd Kjalarnesshrepps,
hreppsnefnd Mosfellshrepps og
sýslunefnd Kjósarsýslu.
Jón Skaftason sagði, að hér
væri um emstaklega furðulegt
mál að ræða, er ráðherra ætlaði
sér að reyna að nota viðkvæmt
deilumál í héraði, staðarval félags-
heimilis í einum hreppi, til þess
að kljúfa hreppinn í tvennt. Mála
tilbúnaður hjá ráðherranum er
einnig með eindæmum. Hann
'kastar þessu frumvarpi um að
kljúfa Kjalarneshrepp í tvennt
inn í þingið án þess að leita um-
sóknar hreppsnefndar viðkomandi
hreppa og án þess að nokkur
beiðni hafi komiffi frá hreppsnefnd
unum um þetta mál. Hér er því
í raun verið að ráðast á hið innra
frelsi sveitarfélaganna, sem er
einn af hyrningarsteinum okkar
þjóðfélags og kveðið er skýrt á
um í stjórnarskránni. í lögunum
frá 1961 um sveitarfélög, er einn
ig skýrt kveðið á um það, hvern-
ig með mál, er varða skiptingu
hreppa, skuli farið og er þar
kveðið á um að sveitarfélagið
skuli hafa allt frumkvæði í mál-
inu og málið skuli ekki koma fyr
ir Alþingi, heldur annast félags-
málaráðuneytið skiptinguna, ef
öllum tilsettum skilyrðum er full
nægt.
Hér er lélegt sýndarfrumvarp
á ferð og víst er um það, að ráð-
herrann hefur ekki sérstakan
áhuga á því að nái fram að ganga.
Rótin að þessu er sú, að ráðherr-
ann hyggst reyna að notfæra sér
skoðanaágreining, sem risið hef-
ur í hreppnum við staðarval fé-
lagsheimilis. Var háð atkvæða-
greiðsla um staðarvalið og sam-
þykkti mikill meirihluti að það
j skyldi staðsett að Klébergi, þar
! sem barnaskólinn er. Það er lúa-
| legt að ætla sér að reyna að kljúfa
hreppsfélagið vegnia þessara skoð
| anamunar hreppsbúa, en erfitt er
; að koma í veg fyrir að ágreining
ur um slík atriði sem þetta geti
| komið upp, enda mannlegur
I ágreiningur og eðli'legur. Sagðist
Jón vilja leggja áherzlu á það, að
hann teldi það óhæfu að Alþingi
grípi inn í mál sem þetta án þess
að fyrir liggi ósk frá viðkomandi
hreppsnefnd þar um.
Guðmundur í. Guðmundsson,
sagði'St vilja undirstrika það, að
meining hans hefði verið að frum
varpið yrði sent til umsagnar við-
komandi hreppsnefndum svo og
sýslunefnd Kjósarhrepps. Það
væri ekki einsdæmi, að hrepps-
félögum hefði verið skipt á Al-
þingi gegn eindregnum mótmæl-
um hreppsnefnda. Sagði Guðmund
ur, að nauðsynlegt væri að virða
vilja minnhluta í málum sem
þessum.
Jón Skaftason kvað það nýstár-
lega kenningu á Alþingi, að það
j væri minnihlutinn sem ætti að
I ráða en ekki merihlutinn. Gengi
flest ðr skorðum, ef innleiða ætti
almennt þá reglu og þetta mál
getur skapað hættulegt fordæmi,
Á ÞINGPALLI
Frumvarpið um afhend'ingu Skálholts var tii 2. umr. í neðri deáld
í gær. Einar Olgeirsson hélt langa ræffiu og mæltl gegn afhend-
ingu Skálholtsstaðar í hendur lútersku kirkjunnl og sagðlst vilja
láta koma þar upp menntasetri.
Óskar Jónsson kvaðst eindregið fylgiandi frumvarpinu, en vildi
flytja viffi það tvær breytingatillögur, en htn veigamesta er þess
efnis, að Skálholtsstaður og stofnanir hans falli undlr biskup
Skálholts, þegar biskup verffiur aftur settur í Skálholti. Sagðlst
Óskar sannfærður um að að því kæmii, að biskupsstóll yrðl settur
að nýju í Skálholti og væri því þegar í upphafi rétt að taka af
öll tvímæli um þaffi, affi Skálholtsblskup hefðl öll umráð staðar-
ins I hendi sér.
ef að lögum verður þetta einstæða
frumvarp. Þar í ofan kveða hin
nýju lög um sveitarfélög skýrt á
um það, hvernig skipting hrepps-
félaga skuli að bera og fráleitt að
■suiðganga þau ákvæði. Það þarf
ekki að skipta Kjalarneshreppi
fyrir það eitt, að íbúar austast í
hreppnum sækja skemmtanir í
næsta hrepp. Kvaðst Jón vissulega
hafa vissa samúð með ibúum aust
ast í hreppnum og skilja von-
brigði þeirra í sambandi við stað-
setningu félagsheimilis hreppsins,
en slíkt nægir ekki til að kljúfa
heilan hrepp í sundur gegn vilja
meirihluta hreppsbúa. Einnig
vi'ldi hann draga það í efa. að
óskirnar um skiptinguna væru
jafn almennar í eystri hreppnum
og ráðherrann vildi vera láta og
sagðist að lokum vona, að þetta
mál kæmi aldrei nema til þess-
arar 1. umræðu í deildinni.
Reykiavíkurmót
í badmiuton
í dag kl. 14,30 hefst Reykjavík
urmótið í badminton, en það fer
fram í Valshúsinu. Á morgun
(sunnudag) kl. 13,30 verður svo
úrslitakeppni mótsms á sama
stað.
Mikil þátttaka er í métinu, 44
keppendur skráðir samtals í fjór-
lum greinum íþróttarinnar. Mest
er þátttakan í tvíliðaleik karla, en
1 í þeirri grein keppa 19 lið og get
ur oltið á ýmsu um úrslit. En við
einna harðastri viðureign má bú-
ast í einliðaleik karla, þar sem
j keppendur eru 11, og þeirra á
meðal íslandsmeistarinn Jón
j Árnason og Reykjavíkurmeiistar-
inn Óskar Guðmundsson auk ann
: arra snjallra leikmanna.
6
T f M I N N , laugardaginn 23. marz 1963 —