Tíminn - 03.10.1963, Qupperneq 7

Útgefc ísdl: FRAMSÓKNARFLOKKURiNN
Framkvæmdastjóri: Tómas Arnason. — Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjómar: Tómas Karlsson. Frétta-
stjóri: Jónas Kristjánsson. Auglýsingastj.: Sigurjón Davíðsson.
Ritstjóma^skrifstofur 1 Eddu húsinu, símar 18300—18305. Skrif
stofur Bankastr. 7. Afgr.sími 12323. Augl., sími 19523. Aðrar
skrifstofur, sími 18300. Áskriftargjald kr. 80,00 á mán. innan-
lands. í lausasölu kr. 4.00 eint — Prentsmiðjan EDDA h.f. —
Sama Sölva-hólið
„Allir íslendingar vita, að árangur viðreisnarinnar
varð stórkostlegur".
Þetta eru einkunnarorð Mbl. um „viðreisnina“ í for-
ystugrein í gær. Það má segja, að sjálfsgagnrýnin bregð-
ist þeim ekki, blessuðum, fremur en Sölva gamla Helga-
syni forðum.
Finnst mönnum ekki „stórkostlegt“ að líta yfir akur
„viðreisnarstefnunnar" á þessum haustdögum? Hver er
annars þessi stórkostlegi árangur, sem Mbl. fagnar svona
íjárlega? Blaðið á líklega við hækkun dýrtíðarinnar um
meira en 50% í þessari stjórnartið, hækkun álagnanna
um nær hálfan annan milljarð og hækkun beinna skatta
um rúm 4 vísitölustig. Ein stoðin, sem blaðið telur renna
undir hinn „stórkostlega árangur“, er vafalaust okur-
vextirnir margfrægu, tvær gengisfellingar og sitt hvað
fleira. Þá gleymir blaðið vafalaust ekki heldur vildar-
samningi við Breta í landhelgismálmu og veikri viðleitni
til að komast í EBE ásamt fleiri smávináttubrögðum við
útlendinga, sem auðvitað fást margborguð aftur?
Finnst þjóðinni þetta ekki stórkostlegt, allt saman?
Hvað er fólk að tala um dýrtíðarflóð? Hví eru menn að
spyxja stjómina um úrræði — eins og hún sé ekki fyrir
löngu búin að ráða fram úr öllum vandanum?
Satt að segja er það aðeins eitt, sem er ,,stórkostlegt“
við „viðreisnarstjórnina“, starf hennar og stefnu. Það er
úthaldið við sama skefjalausa Sölva-hólið dag eftir dag,
og hvemig, sem allt veltur og gengur, sjálfskrumið um
allan hrakfallabálkinn. Jafnvel þó að ófarnaðurinn blasi
við eins og núna í óðadýrtíð og sífelldum áföllum stjórn-
arstefnunnar, þá birtist Mbl. annan hvern morgun með
fullyrðingar eins og þá, sem tilfærð er hér að ofan. Við
’nvert afhroð og hverja veltu, sem stjórnin fær, hrópar
Mbl.: Sjáið, „stórkostlegur árangur viðreisnarinnar“.
Hvað finnst þjóðinni um það að misbjóða heilbrigðri dóm-
greind hennar með þessum hætti? Er furða, þó að hún
krefjist þess, að Mbl. hætti að kyrja öfugmælavísur en
svari í þess stað hiklausum spurningum um það, hvern-
ig standi á því, að dýrtíðarflóðið æðir yfir með sívaxandi
þunga, — hvernig standi á því, að hin óskeikulu úrræðin
hafa brugðizt, og hvaða úrræði þessi stjórn hafi, fyrst
hún þykist ætla að burðast með stjórn landsins áfram?
Það eru svör við þessu. sem þjóðin vill fá, en ekki neinar
öfugmælaupphrópanir um „stórkostlegan árangur.“
Það er engin furða, þótt fólki finnist þetta sífellda
Sölva-hól svívirðing við sig, þegar upplausnarástand
stjórnarstefnunnar er svo augljóst, að jafnvel Mbl. sjálft
dettur úr gloríuhlutverkinu í miðr’ grein og fer að tala
um, að nú „verði að hindra, að nýtt verðbólguflóð nái að
grafa undan þeim heilbrigða grundvelli, sem viðreisn-
arstefnunni tókst að leggja". Nú er þá eitthvað að? Er
„stórkostlegi árangurinn“ orðinn að ,nýju verðbólgu-
flóði“? Lýsti stjórnin því ekki yfir, að viðreisnarráðstaf-
anirnar væru alveg einhlítar og obrigðular? Hvað hefur
bilað? Sá „heilbrigði11 ætti ekki að 'bifast!!
Var það ekki aðeins glópska Framsóknarmanna að
segja, að það væri ekki heppileg jaínvægisráðstöfun eða
dýrtíðarhemill að byria á því að (eggja 1100 milljónir í
nýjar álögur á þjóðina þegar þjóðartekjurnar allar voru
5—6 milljarðar? Og því er Mbl. að tala um nýja dýrtíð
núna? Það væri miklu nær að Mbi tevndi að fræða fólk
um það, hvaða missiri allrar stjórnarsetunnar dýrtíðin
hefur ekki verið á hraðflugi upp á við
T í M I N N , fimmtudaginn 3. október 1963 —
HalSclér Krlstjánsson, Kirkjubóli:
Til hvers er ríkisstjórn?
Þetta kann að virðast fávísleg
spurning. Þó virðist tnér, að þeg-
ar litiff er yfir íslenzka stjórn-
málasögu í ljósi síðustu atburða,
sé ekki ástæðulaust að hugleiða
hana í fullri alvöru. Það er að
minnsta kosti ekki nema eðhlegt,
að íslenzkir kjósendur glöggvi
fyrir sér, til hvers þeir ætlist af
ríkisstjórn.
Fyrirheit um viSreísn
Núverandi stjórn kaus sér nafn
ið Viðreisnarstjórn, þegar hún
kom til valda. Eitt fyrsta verk
hennar var, að gefa út á kostnað
almennings bókarkorn með nafn-
inu Viðreisn og dreifa því á
öll heimili í landinu. Þar var
gerð grein fyrir því, hvað stjórn-
in teldi einkum þörf að gera og
hvernig hún ætlaffi að fram-
kvæma það. Bókin var lýsing á
þeirri viðreisn, sem framundan
væri og ríkisstjórnin drægi nafn
af
Það, sem var efst á baugi i
s'efnuskrá stjórnarinnar var, að
sigrast á verðbólgunni. Þjóðinni
var heitið traustum gjaldeyri,
stöðugu verffilagi og fullu við-
skiptafrelsi. Þessu ætlaði stjórn
Iin sér að ná með því að halda
kaupgetu almennings svo í skefj-
um, að ekki þyrfti neina sér-
staka stjórn á gjaldeyrismálum.
Fyrsta ráðstöfunin var því sú að
fella gengi krónunnar og hækka
enn fremur allt verðlag í landinu
með auknum tollum og sölu-
skatti. Jafnhliða voru svo gerðar
ráðstafanir til að bæta hlut há-
tekjumanna með skattalækkun-
um. Almennur neyzluskattur
var^ í vaxandi mæli tekjustofn
ríkissjóðs í stað beinna skatta.
Þegar launastéttirnar mættu
þessari kjaraskerðingu með kaup
hækkunum, svaraði ríkisstjórnin
því á þann veg, að afhenda Seðla
bankanum gengisskráningarvald-
ið með bráðabirgffalögum og jafn-
framt gerði Seðlabankinn þegar
í stað nýja gengislækkun.
Þetfa eru aðalatriði úr sögu
þessarar ríkisstjórnar aff því er
snertir verðlagsmál og verðgildi
1 íslenzkra peninga.
Rjjkissfiórnin réSi ekki
vi$ neitt
Hér brast grundvöllur viðreisn
arinnar. Enda þótt ríkisstjórnin
hefði alltaf töluvert forskot
kapphlaupinu milli verfflags og
kaupgjalds, tókst henni ekki að
halda kaupgetunni niðri, eins og
nauðsynlegt var til þess, að skort
urinn yrði sá skömmtunarstjóri
sem hana dreymdi um og hún
'' mætti treysta. Henni tókst að
sönnu að þrengja að landbúnað
inum með lánsfjárkreppu og
fleiru en í sjávarútvegi rak
hvert metáriö annað, þannig að
útflutningstekjur þjóðarinnar
árið 1962 urðu 800 milljón krón
um meiri en dæmi voru til.
Þannig fékk „Viðreisnarstjórn
in,‘ gjaldeyrisforða til að fleyta
sér á meffan á kosningabarátt-
unni stóð, og komu þó til sam
!tímis verulegar lántökur erlendis
Xosningarök
Fátt eitt verður hér rifjað upp
Erá kosningabaráttunni í vor. Þó
'■erður ekki bjá bví komizt af
■MMHWMM iMMHO
Halldór Kristjánsson
minna á emstakar fullyrðingar
stjórnarsinna. Þeir sögðu, að
varanlegt viðskiptafrelsi væri
komiff á í landinu, algjör and-
staffa hinna gömlu daga. Þegar
Framsóknarflokkurinn átti hlut
að stjórn landsins og menn
þurftu „leyfi til að lifa“. Velmeg-
unin væri svo mikil, ag á hverj-
um einasta degi væri milljónum
króna varið U1 bílakaupa. Og
gjaldeyrisstaðan væri með mikl-
um ágætum og hraðvaxandi.
Slíkt væri sæluríki viðreisnar-
innar.
Ríksssfjórnin fátar
Ríkisstjórnin mun viðurkenna
að hún hafi ekki haft full tök á
efnahagsmálunum. Hún mun
segja, að kauphækkanir hafi ver-
ið ótímabærar og þeirra vegna
hafi efnahagslífi^ gengið úr
skorðum. Hefðu íaunastéttirnar
hins vegar gert sér að góðu þá
kjaraskerffingu, sem fylgdi geng-
islækkun og álögum Viðreisnar-
innar hefði allt heppnazt. Þá
væri gott að lifa í landinu.
Hverpm er um
að kenna?
Stjórnarsinnar eru vanir að
hafa þann háttinn á í sambandi
við verðbólguna, að segja að á'
dögum vinstri stjórnarinnar hafi
öll þróun í þá átt verið sök
stjórnarinnar, en síðan sé þetta
allt að kenna stjórnarandstöð-
unni. Slíkt tal er vitanlega mark-
laust fleipur. Sérhver ríkisstjórn
vill sporna við verðbólgu. En
vinstri stjórnin fór frá völdum
þegar ekki var samstaða innan
hennar um ráð til þess. Núver
andi stjórn situr sem fastast, þó
a^ verðbólgan vaxi örar, en dæmi
eru til.
Er kommúnismíRn
kentinn í stiérnina?
Stjórnarblöffin hafa oft sagt,
að kommúnistar reyndu að grafa
undan heilbrigðum stjórnarhátt.
um og farsælli þróun efnahags-
mála með ótímabærum kaup
kröfum og verkföllum án kjara
bóta. Undanfarið hefur mes!
kveðið aff opinberum starfsmönn-
um og samtökum sjómanna á
kauphækkunarsviðinu. Stjórnar-
flokkarnir eru nokkurs megandi
í þessum samtökum og forustu-
menn í félagsskap sjómanna eru
'vrirmenn í báðum stjórnarflokk
unum og jafnvel í tölu alþingis-
manna þeirra. Kommúnisminn er
því kominn inn í stjórnarher-
búðirnar, ef trúa má stjórnar-
blöðunum.
Stefnan @r vonSaus
Það, sem raunverulega er um
að ræða, þegar skyggnzt' er bak
viff áróðurinn, er þetta, að ríkis-
stjórnin hefur tekig málin öfug-
um tökum. Hún hefur kosið bar-
áttu við stéttarfélögin í staðinn
fyrir samst'arf. Það var auðvitað
í rökrétlu samhengi við ádeilur á
vinstri stjórnina fyrir að vilja
hafa samráff vig stéttarfélögin
en hins vegar sannar reynslan
hve heimskulegar og ósanngjarn-
ar þær ádeilur voru, þegar ein-
sýnir flokksmenn eins og Pétur
Sigurðsson, standa í fylkingar-
brjósti að sundurtæta og fótum-
troða kenningar og stefnu ríkis-
stjórnar sinnar. Almenningur
hafnar leið ríkisstjórnarinnar.
Jafnvel alþingismenn hennar
standa með sínu fólki þegar á
herðir, og draga taumana úr
höndum hennar.
Svo vonlaus er sú stefna, sem
ríkisstjórnin hefur valið sér.
íslandsmet í a® sitja
Okkur var sagt í kosningabar-
áttunni í vor, ag ef stjórnarflokk-
arnir héldu velli í kosningunum,
myndi ríkisstjórn þeirra sitja allt
kjörtímabilið og yrði það glæsi-
legt íslandsmet í stjórnarsetu.
Ekki mun vera ástæða til að tor-
tryggja þá spádóma, en fáir
munu kunna að segja fyrir hvað
verður viðreisnargengi íslenzkra
peninga í lok þess tímabils. Svo
mikiff er víst að þeir, sem græða
mest á því að skulda, standa nú
kampakátir og glotía breitt þeg-
ar ráðherrarnir eru að tala um
að vernda spariféð og rétta hlut
sparifjáreigenda. Þeim líkar líf-
ið. Togarinn Sigurður verður ó-
dýr eftir nokkur ár. segir Einar
Sigurðsson. Þá verffa 50 milljón
ir ekki nema trilluverð.
En það er alveg sama á hverju
veltur Stjórnin situr.
Það er hennar helzla íþrótt
að sitja og falla eltki úr ráðherra-
stólunum á hverju sem gengur.
TfS hvers er ríkis-
sfjérn?
Það er full ástæða til ag spyrja
til hvers ríkisstjórnir séu. Eiga
þær fyrst og fremst aff vera til
að hanga í stólunum, þó að þær
fái ekki við nei't ráðið? Eða eiga
þær ag vera til að ráða þróun
þjóffmálanna?
Er það manndómur eða mann-
dómsleysi af ríkisstjórn, að biðj-
ast lausnar ef hún hefur ekki bak
við sig þá samstöðu og þann
styrk sem þarf, til þess að hún
hafi vald á málunum?
Hvort á ríkisstjórn landsins
að meta meira, ag ve“ja þjóffar-
búið áföllum eða sjálfa sig?
Þessum spurningum verður
ekki svarað hér. Að vísu þykist
ég kunna við þeim skýlaus svör,
sem nægja mér. En það er bezt
ag hver svari fyrir sig.
Þess vildi ég óska, að kjósend
ur almennt vildu svara þessurn
spurningum. hver fyrir sig.
/