Tíminn - 03.10.1964, Page 15

TÆKNISKÓUNN
Framhald af 1. síðu.
að einskis hlutur \æri fyrir borð
borinn, þótt Gunnari Bjamasyni,
skólastjóra Vclskó’ans væri þakk
að sérstaklega. Hann hefði átt
sæti í báðum þeim nefndum, sem
unnið hefðu að rnölinu og lagt
því manna mest iið Ámaði ráð-
herra hinutm nýja skóla allra
heilla.
Að lokinni ræðu menntamála-
ráðherra tók Heigi Gunnarsson
skólastjóri aftur íil máls. Hann
rakti sögu hins nýja skóla í stór-
um dráttum.
Þá fór Helgi skólastjóri nokkr-
um orðum um Tækniskóla í nú-
tímaþjóðfélagi og hversu til
þeirra yrði að vanda. Hann kvað
uppbyggingu þeirra krefjast
meira hugvits og skipulagningar-
hæfileika en gilti um venjulega
skóla, þar sem bóklegu fögin
væru allsráðandi. Auk venjulegra
•kennslustofa yrðu að vera til um-
ráða kennslustofur fyrir sérfög,
svo sem eðlisfræði, sérstakar
teiknistofur, rannsóknarstofur og
fullkomið tæknibókasafn. Tækni-
skólum, sem uppfylltu kröfur nú-
tímans, mætti líkja við söfn, sem
hefðu að geyma allt það nýjasta
og fullkomnasta á sviði vísinda og
tækni. Eitt verkefnið, og ekki það
auðleysanlegasta væri val kenn-
araliðs. Vel hæfí og þjálfað kenn-
aralið væri þýðingarmesti þáttur
tækniskóla. Tækniskólar erlendis
teldust til æðri skóla, enda eru
þeir sex missera skólar og taldi
skólastjóri eðlilegt að tækniskól-
inn hér yrði staðsettur meðal
æðri skóla í skólakerfi okkar.
Skólastjóri gat þess, .að í Þý2ika
landi og Danmörku léti nærri, að
einn af hverjum 1000—1500 íbú-
um stundaði tækniívæðinám að
jafnaði. En þegar þetta hlutfall
væri athugað hérna kæmi í ljós,
að um eitt hundrað tæknifræðing-
ar hefðu komið fró námi erlendis
síðustu 30—40 árin. Þá væri hlut-
fallið milli iðnfræðinga og verk-
fræðinga hér og erlendis öfugt
við það sem væri hjá flestum
þeirra iðnaðarþjóða, sem við telj-
um fyrirmyndar þióðfélög. Aðal-
störf iðnfræðinga væru að vinna
að lausn raunhæfra verka, svo
sem tæknileg umsjón og stjóm
fyrirtækja, rannsóknarstörf,
kennsla, undirstöðuathuganir og
útreikningar, teikning, uppsetning
véla og verksmiðjo.
Vegna þess að próf frá undir-
búningsdeild og fyrri hluta tækni-
skólans hér miðast fyrst og
fremst við það, að seinni hluti
námsins fari fram í Danmörku og
Noregi verður námsefni að mestu
hið sama og nú er hjá þessum
þjóðum. Nemendur í skólanum
vetur verða þessirr.f raungreinum:
Bjarni Kristjánsson, vélaverkfræð
ingur, Bjami Steingrímsson, vefk
fræðingur, Ottó Vaidimarsson, raf
magnsverkfræðingur Sigurður
Kristjánsson, byggingatæknifræð
ingur, Sveinbjörn Björnsson, eðl-
isfræðingur og Þórður Runólfs-
son, öryggismálastjóri. Við mála-
kennslu Bjami Einarsson cand.
mag. og dr. Þorgeir Einarsson.
Að lokinni skólasetningaræðu
tóku nokkrir til máls, m. a. Gunn-
ar Bjamason, skólastjóri Vélskól-
ans. Hann benti a nauðsyn 'þess
að leggja mikla áherzlu á þær
greinar, sem við gætum ekki sótt
iþekkingu um til aiinarra þjóða,
einkum er lyti að fiskveiðum, og
kvað það trú sína, að þá myndu
aðrar þjóðir senda hingað menn
til náms í þeim greinum.
FÉLAGSMÁLA-
STOFNUNIN
Framhald aí 2 síðu.
Auk . námsflokkastarfseminnar
annast Félagsmáiastofnunin 'fé-
lagslega leiðbeiningarstarfsemi og
útvegar félögum ræðumenn til
þess að flytja erindi um einstaka
þætti félagsmála. Hafa þegar 14
félög hagnýtt sér þá þjðnustu.
Jafnframt annast stofnunin bóka-
útgáfu og félagsfræðileg rannsókn
arstörf.
HVIRFILVINDUR
Framhald af 2 síðu.
ströndinni, en veðurfræðingar
gátu ekki sagt til um það, hverja
stefnu hvirfilvindurinn mundi
taka. Hafnarborgin Morgan Cuty,
sem er miðstöð olíuborunar í
Mexikanska flóanum, stendur nú
auð og yfirgefa jafnvel sjúkrahús-
ín fluttu alla sjúklinga sína lengra
inn í landið. Búizt er við storm-
flóði á ströndihni allt frá Galve-
ston í Texas að Mobile Isalabama.
Vatnsyfirborðið í borginni Varm-
eron hefur þegar hækkað um
metra, en í hvirfilvindi árið 1957
fórust rúmlega 500 manns í þess-
ari borg.
HANDRITIN
Framhald af~l sfðu.
Aktuelt birtir einnig úrdrátt
úr hinni fjandsamlegu grein
í Sjællands Tidende. Þar segir
m. a.: Það er glæsilegt byrjunar-
skref, sem hin lítt sterka jafnaðar
mannastjóm stígur á stjórnarbraut
sinn, að stinga upp á því, að Dan
mörk.láti frá sér þjóðargersemi,
sem landið réttilega á. ísland hef
ur í áraraðir með frekju og til
litsleysi krafizt þess, að við lát-
um handritin af hendi, se_m
„gjöf“ frá því landi, sem ís-
land sneri bakinu við á neyðar-
tímum. Það er glæsilegt byrjunar
skref, að ætla að vinna sér fylgi
verða 61, þar af 48 í undirbúnings , yinstri sinnaðra manna í landinu
deild, sem verður tví.'.kipt, 13 nem j með því a3 knýja fram afhendingu
endur verða í 1. tnisseri fyrri j handritanna. Látum ekkí verða af
hluta. Af þessum nemendahópi j þessu, því hvort sem um vnstri-
eru 43 iðnlærðir og 18 óiðnlærðir. j ega hægrisinna er að ræða eða
Á Akurepi verða svo 12 nemend j fj-jáisiynda, þá ættu allir, af
ur í undirbúningsdeild, sem verð- virðingu fyrir dýrmætum þjóðar
ur starfrækt í annað sinn. Vegna
hins takmarkaða húsnæðis í Rvík
má segja að skólinn sé fullsetinn,
en skólinn er í Sjómannaskólan-
um, þar sem skólinn fær þrjár
kennslustofur til umráða, og einn
ig teiknistofu og eðlisfræðistofu,
sem byggðar hafa verið við véla-
sal Vélskólans vegna tilkomu
tækniskólans. f greinagerð tækni
skólanefndar er sagt að líta verði
á þetta húsnæði sem algera bráða-
birgðalausn, en miða verði við
það, að skólinn hafi eigið hús-
•næði til umráða haustið 1966. —
Skólinn starfar í tíu mánuði á ári,
og er það nýbreytni i skólamálum
hér og kvaðst skólastjóri ekki
viss um að það fyrirkomulag
væri að öllu leyti heppilegt. Þá
er krafizt minnst 12 mánaða verk
legrar þjálfunar, en sú þjálfun
væri I minnsta lagi, hvað viðvéki
tnntöku í marga erleiyda tækni-
fræðiskóla. Kennarar skólans i
eignum, að berjast gegn því, að
afhendingin fari nokkum tíma
fram, segir blaðið.
Hægri sinnaða blaðið Berl-
ingske Aftenavis skrífar í dag enn
um handritin og birtum við hér
kafla úr grein blaðsins. í bækl-
ingnum, Staðreyndir um íslenzku
handritin, gagnrýnir handrita-
nefndin mjög meðferð þeirra
12000 handrita, sem þegar eru í
íslands eigu og geymd eru á Lands
bókasafninu'í Reykjavík. Segír orð
rétt í greininni: „Þau 12000 hand
rit, sem nú eru í Reykjavík, og
hafa að geyma gömlu fslendinga
sögurnar, miðaldabókmenntir og
nýrri bókmenntir, eru mjög van-
rækt og mjög lítið rannsökuð. Að
eins nckkrar vanmáttugar til-
raunir hafa verið gerðar til að
gefa út eitthvað af þessum dýr-
mætu bóknm. Þetta hefur það í
fSr raeð eSx, að mfkffl hlutí is-
Iemkra bókmennta á tímabilinu
I M ( N N, tavgardagvr 3. október Wl"
1500—1850 liggur enn órannsak ! GERBYLTING
aður í Reykjavík og óútgefinn."
Síðar í greininni er lýst öllum
aðstæðum í Kaupmannahöfn og
þeim áföngum, sem náðsy hafa í
sambandi við handritin. í Áma-
safni hefur í lengri tíma verið
unnið að vísindalegum rannsókn-
um á handritunum og eru þær
rannsóknir kunnar og viðurkennd
ar úti um allan heim. Nú hafa
vísindamennimir sér til aðstoðar
alla hugsanlega nútímatækni. Frá
árinu 1941 hafa 25 bindi verið
gefin út endurprentuð ásamt
greinargóðum athugasemdum um
handritin. Útgáfa fleiri handrita
mun vera í undirbúningi. Frá
árinu 1939 hefur verið unnið að
gerð orðabókar yfir fslenzku, allt
frá landnámstíð og fram að því,
að prentlistin heldur innreið sína
á íslandi. Vinnan við gerð þess-
arar orðabókar er í höndum
danskra vísindamanna. Fyrir utan
áðumefnd 25 bindi, sem út hafa
komið á vegum sérstakrar út-
gáfu, sem hefur með handritaút-
gáfu að gera, hafa frá árinu 1958
komið út 20 bindi, sem em vís-
indaútgáfur af sjálfum handrit-
unum.“
í dagblaðinu Politiken kveður við
annan tón, þar segir í dag: „Það er
nú áreiðanlegt, að Danmörk mun
afhenda íslandi öll þau handrit og
skjöl, sem teljast vera eign ís-
lands. Daginn eftir að þjóðþingið
kemur í fyrsta skipti saman, mun
K.B. Andersen, menntamálaráð-
herra, leggja fram staðfestingu á
lögum þeim, sem samþykkt vora
á síðasta þjóðþingi. En fram-
kvæmd þessara laga var frestað
samkvæmt kröfu 61 meðlims
þngsins, þangað til ný stjóm
hefði veríð mynduð.
Það furðar engan á því, að þeir
vísindamenn, sem daglega vinna
við rannsóknir á íslenzku hand-
ritunum, horfi á það með beizk
um huga, að handritin fari heim
til fslands. En það er engin af-
sökun fyrir því, að þeim skuli
ætlað að setja steín í götu þjóð-
þingsins með því að bera mál
þetta undir dómsyfirvöldin. Að
öllum líkindum verður það líka
árangurslaust fyrir þá. Vísinda-
mennimir hafa nú haft þriggja
ára frest til að Ijósprenta hand-
ritin og þar að auki verður öllum
heimill aðgangur að þeim í Reykja
vík. Nú verður að taka ákvörðun
um þetta mál, segir Politiken.
Þetta er dansk-íslenzkt mál og
verður því ekki lagt fyrir Norður
landaráðið, en það væri ánægju
legur endir á málinu, ef hægt
væri að afhenda handritin í
Reykjavík í febrúar, en þá verða
þar staddir stjómmálamenn frá
öllum Norðurlöndunum.
LÓÐANEFND
eins skipað og nefnd sú, sem hér
væri löéð fram tillaga um. Lagði
hann því fram fravísunartillögu,
sem fulltrúar Alþýðubandalagsins
og Framsóknarflokksins greiddu
atkvæði gegn, en fulltrúi Alþýðu-
flokksins fylgdi að sjálfsögðu í-
haldinu.
SENDITÆKI
komið fyrir sendinum, viðtæk-.
inu og fimm vasaljósarafhlöð-j
um. LINKLINE, en svo nefn-j
{ ast þessar neyðartalstöðvar,;
! fljóta á sjó og eru vatnsþéttar.
Þegar loftnetið á þeim er dreg-
ið út, fer sendirinn í samband,
og jarðsamband fá þær með því
að setja þær í sjóinn, eða
tengja við ofn eða annan járn-
hlut, vír, sem er áfastur talstöð-
inni.
Neyðartalstöðvamar LIN-
KLINE eru mjög handhægar
og einfaldar í notkim, og td.
ættu þær að geta komið að
mikliiTn notum „hjá skiþbrots
mömnnn í gttmmíbjörgunar-
bátum, sem hingað til hafa
eklri getað haft með sér tal-
stöðvar í bátana.
Framnald ai l. síðu.
ina, og hvert var starf þitt
þar?
— Ég vann við bókina s. 1.
eitt og hálft ár, fram að jól-
um í fyrra meðfram náminu,
en þá lauk ég „Master of sci-
ence“-gráðu með efnafræði
sem aðalgrein cg eðlisfræði
sem aukagrein. í fyrrahaust
var verk mitt við bókina að
skrifa hana og lesa yfir, en í
ár unnum við tveir við að búa
til dæmi ogpróf sem kennarar
fá, er kenna bókina. Það era
þrír prófessorar við HarVard-
háskólann sem aðallega vinna
að bókinni ásamt aðstoðar-
mönnum sínum, og auk þess ó-
grynni vísindamanna um öll
Bandaríkin. Ekki aðeins eðlis-
fræðingar heldur og menn úr
mörgum greinum. Bókin, sem
er annað og meira en venjuleg
eðlisfræðibók, ineð þurram
dæmum og tölum, henni er ætl
að að gefa nemendum hald-
góða þekkingu á grundvallar-
lögmálum eðlisfræðinnar þar á
meðsl þróun eðlisfræði á þess
ari öld. Nokkur atriði gera bók
ina mjög frábrugðna flestum
eldri kenslubókum, þannig áð
þegar verið er að fjalla um
kenningamar leggur bókin á-
herzlu á hugvísindalega undir-
stöðu raunvísinda; lýsir hvem-
ig lögmál og hugmyndir nútím
ans þróast og segir frá lífi og
starfi helztu vísindamanna er
ollu þróuninni.
Lögð er áherzla á tengsl eðl
Isfræðinnar við aðrar vísinda-
greinar einkum efnafræði og
stjörnufræði. Bókin leitast
sem sagt við að sýna eðlisfræði
sem vísindagrein er hefur þró-
ast í tengslum við aðrar raun-
vísindagreinar jafnframt því
að vera meira og minna tengd
heimspeki og þjóðfélagsvenj-
um síns tíma.
— Og nú á sem sagt að
kenna þessa bók í tilrauna-
skyni hér í vetur?
— Já hún verður kennd nem
endum í 3. bekk máladeildar.
Bókin fellur inn í þann ramma
sem reglugerð um kennslu f
menntaskólum setur, og á-
kváðu skólameistarinn og ég
að hún yrði notuð hér. f fyrra
var bókin kennd í tveim skól-
um vestan haft, og af þeirri
reynslu, sem fékkst þá af henni
var henni breytt í sumar, og
er enn unnið eð þeim breyt-
ingum. Núna verða 16 skólar
með hana og þeir munu svo
bera saman ráð sín á næsta
ári áður en hún verður notuð
í 100 skólum. Þá fyrst verður
bókin eiginlega gefin út í
venjulegu bókarformi, eða ár-
ið 1967.
Þórir Ólafsson er 28 ára gam
all, sonur Ólafs hreppstjóra að
Varmalandi í Mosfellssveit.
Hann var stúdent frá Laugar-
vatni 1955, kenndi einn vetur
í Keflavík, stundaði nám við
BA-deild Háskcla íslands með
efnafræði sem r.ðalgrein. —
Kenndi þá fjóra vetur á Laug-
arvatni eða þar til hann fór
vestur.
Tilboð
Óskast í eftirtaldar bifreiðin
Willys Stadion ‘59, Taunus 17 Stadion, ‘60.
Chevrolet Pick-Upp, Ford vörubifreið, Chevrolet
lögreglubifreið, 5 stk. Skoda Stadion og Sendi-
ferðabifreið ‘58-
Bifreiðarnar verða til sýnis þriðjudaginn 6. okt.
miHi kl. 16-og' 18 á Reykjavíkurflugvelli vestan
við aðalhliðið. Tilboðin verða opnuð miðvikudag-
inn 7. okt. kl. 10 f. h. á skrifstofu vorri Ránargötu
18.
Innkaupastofnun ríkisins.
Maðurlnn mlnn,
Sveinn Gestsson,
andaðist aS hcimili sinu, Ósabakka, SkeiSum, 30. septembcr.
AuðbiSro KáracUttir.
ElginmaSur mlnn og faSIr okkar,
Valur Hlíðberg,
vélstjórl,
verSur jarSsungtnn frá Fossvogsklrkju mánudagtnn 5. október ki
10,30 f.h. Athöfnlnnl verSur útvarpaS.
SigriSur Tómasdóttlr og böm.
Innilegar þakkir fyrlr auSsýnda samúS vtS andlát og (arSarför
mannslns míns og föSur okkar,
Valdimars Bjarnasonar, ^ ^
Ffalli, SkelSum.
GuSfinna Guðmundsdóttlr,
Ingibjörg ValdlmarsdÖftlr,
Guðmundur Valdimamon,
Bjarni Ófelgur Vatdlmarsson.
ÞAKKARÁVÖRP
Kæru vinir nær og íjser. Innilegar þakkír flyt
ég ykkur öllum, fyrir Mnn margháttaða heiður og
sóma, er þið sýnduð mér á fimmtíu ára afmæli
mínu þ. 19- september s. I.
Vinátta ykkar og rausn er mér. ógleymanleg.
Stefán Jasonarson, Vorsabæ.
15
i
!
/