Tíminn - 24.11.1964, Blaðsíða 8

8
TIMINN
ÞRIÐJUDAGUR 24. nóvember 1964
Söngfólk
•••'•.......... ........ •

Söngfólk óskast í væntanlegan kirkjukór Áspresta-
kalls.
Gjörið svo vel og komið í Laugarneskirkju kl. 8
næstkomandi fimmtudagskvöld, 26. nóvember
Nánari upplýsingar hjá sóknarprestmum, séra
Grími Grímssyni, sími 32195.
Sóknarnefndin.
TIL SÖLU:
2ja til 6 herb. íbúðir
Víðsvegar í Reykjavík, Kópavogi og Garðahreppi.
Einbýlishús, fokheld, tilbúin undir tréverk og
fullgerð í Reykjavík, Kópavogi og Mosfellssveit.
Lóð með grunni, vinnuskúr og timbri í Kópavogi.
Eignaskipti möguleg.
Lóð með byrjunarframkvæmdnm á góðum stað
í Kópavogi.
HÚSA- OG EIGNASALAN,
Bankastræti 6, simi 1 66 37.
Kvöldsími 4 08 63.
Nýjasta frystiskip Jökla — Hofsjökull
Hjörtur
r:
Olíuflutningarnir
og önnur viöskipti
ALMENNUR LÍFEYRIS-
SJÓÐUR IÐNAÐARMANNA
Lán verða veitt úr sjóðnum 1. marz, n.k.
■ iiurí po -íi.'j .aeb i
Lánsumsóknir skulu hafa bórízt SioðSsjÖrninhi
fyrir 20. des.
Umsóknareyðublöð og lánareglur má fá hjá skrif-
stofu Landssambands iðnaðarmanna. Iðnaðar-
bankahúsinu, 4. hæð.
Stofnfélagar ganga lyrir lánum úr sjóðnum.
(Stofnfélagar teljast peir, sem ganga ) sjóðinn á
þessu ári.)
Stjórn Lifeyrissjóðs Iðnaðarmanna.
70-100 rúmlesta bátur
ókast til leigu
um 2—3 mánaða skeið.
Flóabáturinn Baldur h.t, Stykkirhólmi.
tSTORG auglýsir!
„KRASNYJ OKTJABR”
Ný sending af sovézkum níanóum komin Til
sýnis í búð okkar.
ÍSTORG H.F.
Hallveigarstig 10, póstb':',, 444.
Reykjavík.
Sími: 2 29 61.
jjtfú
i'k
.1
Þáð virðist svo sem stutt grein
er ég skrifaði um nýgerðan samn
ing ríkistjórnarinnar um olíukaup
og flutning á olíu frá Rússlandi
fyrir næsta ár, hafi vakið nokkra
athygli almennings og óróleika á
svokölluðum æðri stöðum.
Viðskiptamálaráðuneytið hefir
gefið út sérstaka yfirlýsingu um
málið og staðfestir þar, að rétt
var frá staðreyndum skýrt í grein
minni.
Aðalatriðin eru þessi:
l Ríkisstjórnin er samningsað-
ii iji^. kaup og flutningjjplíunnar
frá Rússlandi ti) íslands, ’
' 2. Olíufélögin hafa með höndum
framkvæmd saíhnings þessa í um-
boði viðkomandí ráðuneytis
3 Rússar ouðust nú til að flytja
alla olíuna til fslands Það voru
þeir hins vegar ófáanlegir til að
gera á seinasta ári en flutnings-
gjald þeirra er langt fyrir neðan
markaðsfragt
4. Þegar það lá fyrir. að Rússar
voru ófáanlegir til að flytja nema
60 procent clean olíunnar til ís-
lands á yfirstandandi ári, voru
flutningarnir tryggðir á þann
hátt, að gerður var samningur
við Hamrafell um að flytja mis-
muninn fyrir sömu fragt og heims
markaður sýndi.
5. Eigendur Hamrafells buðu
nú, að hafa skipið í þessum flutn-
ingum á árinu 1965 á sama grund
ælli og á yfirstandandi ári eða
fyrir sömu meðalfragt og greidd
er nú — það er, almenna heims-
markaðsfragl eins og hún hefir
verið 1964 - Þeir treystu sér
hms vgar ekki til að flytja olí-
una fyrir sömu fragt og gilti í
„dumping” tilboði Rússa — Það
var ríkisstjórnin. sem taldi, að
réttara væn að semja við Rússa
en hinn íslenzka aðila.
Það ber sem sé ekkert á milli
annað en það, hvort. rétt sé, að
varðveita og tryggja íslenzka úpp-
byggingu og atvinnugreinar og
hvort í þessu tilfelli hafi verið
eðlilegt, vegna mismunar á flutn
ingsgjaldi samkvæmt heimsmark
aðnum og hinu rússneska tilboði,
að láts krónusjónarmiðið eitt
ráða.
Þann kost tel ég að ríkisstjórn
in hafi tekið og vil vara við þeirri
hættu sem ,.því getur verið sam-
fara fyrir þjóðfélagið, að láta
dægursjónarmið eitt ráðá, þegar
um er að ræða grundvallar ör-
yggi þýðingarmikilla þátta at-
vinnulífsins
411oft hefir það komið fram
á undanförnum árum, þegar ís-
lendingar. hafa átt í verzlunar-
samningum við Rússa og önnur
ríki með svipaða stjórnarháttu, að
s.iónarmið oeirra geta breytzt
skyndilega frá ári til árs. Þetta
hefir oft skapað erfiðleika og ó-
vissu fyrir ýmsa þætti atvinnulífs-
ins Hyggilegt er, að reyna að
haga viðskiptum og samningum
yfirleitt á þann veg, að mesta á-
hættan í þessu efni sé ekki öll á
einu spili.
Ef á ný er vitnað til olíumál-
anna má benda á, að það er rétti
lega undirstrikað af Viðskipta-
málaráðuneytinu, að Rússar voru
fáanlegir til að flytja alla olíuna
til íslands á árunum 1958 til 1963.
Þeir breyttu óvænt um stefnu á
árinu 1964 og vildu ekki flytja
nema liðlega helming olíumagns
ins. Þetta er rétt eitt dæmið um
fyrrnefndar skyndisveiflur
Eins og það kom sér vel, þegar
Súes-stríðið skall á, að íslendingar
áttu sjálfir stórt olíuflutninga-
skip. þá var vandinn auðleystur í
ár með flutning þess hluta
olíunnai, sem Rússar vildu ekki
annast með því, að fá Hamrafell
til að leysa verkefnið Á þann hátt
var líka samtímis viðhaldið og
undii’strikuð eigin geta okkar á
þessu sviði
Til þess, do draga enn betur
fram annað beirra meginatriða,
sem ég vildi undirstrika í fyrri
grein minni um þetta efni. bendi
ég á eftirfarandi:
Segjum svo. að Rússar, sem
stundum hafá verið stórir og góð-
ir kaupendut hraðfrysts fiskjar,
vildu við íæstu samningsgerð
kaupa alla framleiðslu okkar fyrir
nokkru hærra verð en fáanlegt er
á öðrum þeim mörkuðum. sem við
höfum byggt upp með elju og
ærnurn kostnaöi á undanförnum
árum. Hvað væri þá rétt að gera?
Ætti að horfa á það eitt, að með
slíkri samningsgerð mætti i fyrstu
umferð hagnast um nokkra upp-
hæð? Ætti að láta skammsýnis og
krónusjónarmiðið eitt ráða?
Myndi nokkur ríkisstjórn taka
þann kost, að binda allt þannig í
einn bagga, og láta lönd og lei.ð
öryggi það, sem því er samfara, að
vera ekki að öllu einum markaði
háður?
Við skulum þó ekki ganga svona
langt, heldur aðeins hugsa okkur,
að við næstu samningsgerð við
Rússa um freðfiskssölu kæmi upp
það sjónarmið, að þeir teldu sig
sjálfir geta flutt freðfiskinn frá
íslandi til Rússlands fyrir eitt-
hvað lægra flutningsgjald en ís-
lenzku skipin þurfa að fá. Myndi
ríkisstjórninni ekki finnast slíkt
auðvelt til úrskurðar og afgreiðslu
og væri um nokkuð annað að
ræða, en undirrita slíkan samn-
ing í skyndi?
Eg trúi því, að ríkisstjórn iands
ins myndi gefa sér tíma til að
hugleiða málið og að hún myndi
komast að þeirri niðurstöðu, að
slíkur samningur gætj verið var
hugaverður tyrir ísland. Henni
væri ljóst, að Eimskip og Jöklar,
sem lagt hafa mikla fjármuni í
það, að byggja skip til flutnings á
frystum afurðum, myndu verða
fyrir alvarlegu áfalli, sem um leið
gæti skaðað pjóðfélagið í heild,
og að þessi fyrirtæki gætu orðið
verkefnalaus fyrir sinn myndar-
lega' flota ag þyrftu jafnvel að
selja eitthvað af skipum sínum.
Um leið væri stigið spor til baka
frá éðlilegri framfaraþróun undan
genginna ára.
Það er ekki hægt að segja fyrir,
hvenær upp kann að koma svipað
ur vandi um olíuflutninga til
landsins og við blasti þegar Súes-
deilan kom upp. Það er ekki held-
ur hægt að vita, hvort Rússar
myndu við næstu samningsgerð
neita aö flytja olíu til íslands að
öllu eða einhverju leyti, eins og
þeir gerðu fyrir ári síðan. Af
þessum ástæðum og mörgum öðr-
um telja eigendur Hamrafells
æskilegt, að ísland haldi áfram
að eiga stórt olíuílutningaskip.
Þótt það sé í sjálfu sér Iétt í
vasa, er það út af fyrir sig ánægju
legt. að verða þess var, að almenn
ingur skilur og er sammála þessu
sjónarmiði Og þrátt fyrii núver
andi viðhorf og erfiðleika munu
eigendur Hamrafells leitast við,
að varðveita það öryggi, sem skip
þetta hefir skapað þjóðinm.