Tíminn - 01.12.1964, Page 8

ÞRIÐJUDAGUR 1. clesember I9(i4
Áttatíu ára í dag:
Guðrún Magnúsdóttir
húsfreyja Stóru-Borg
TÍMINN
F DR. VAL
Gu'ðrún Magnúsdóttir, hús-
freyja á Stóru-Borg í Vestur-
Húnavatnssýslu, er áttatíu ára í
dag. Hún er fædd að Hafnarnesi
í Hornafirði, dóttir Magnúsar
Sigurðssonar og Guðrúnar Magn-
úsdóttur.
Guðrún ólst upp i átthögum sín-
um á suðausturhomi landsins til
um það bil 18 ára aldurs. Þá tók
hún sig upp þaðan og fór um lang-
an veg til námsdvalar í kvenna-
skóla Húnvetninga á Blönduósi.
Sá skóli var þá 25 ára gamall, einn
af örfáum kvennaskólum á land-
inu. Þangað komu ungar stúlkur,
eigi aðeins úr nágrenninu, heldur
einnig úr fjarlægum héruðum, og
hlutu þar góðan undirbúning að
lífsstarfinu. Kvennaskólinn á
Blönduósi var ágæt fræðslu- og j
menningarstofnun fyrir stúlkurn-
ar. En hann var líka mikil heilla-
stofnun fyrir marga unga pilta í
Húnaþingi. Þar komust þeir í
kynni við ungar meyjar, sem urðu
ágætir förunautar þeirra á lífs-
leiðinni. Margar þeirra urðu fyrir-
myndarhúsfreyjur í sýslunni. Ein
af þeim er Guðrún Magnúsdóttir
úr Hornafirði. Hún hefur aldrei eignuðust
komið í sitt ættarhérað síðan hún Tryggvi,
fór þaðan að leita gæfunnar fyrir Borg, en yngri drengurinn, Olaf-
meira en 60 árum. ur Ingimundur, dó á 1. ári. — Jó-
Guðrún giftist 3. júní 1905 hann Líndal lézt árið 1931. Eftir
Birni Tryggva Guðmundssymi á það bjó Guðrún með aðstoð barna
Lækjamóti. Hann var þá 26 ára, sinna, og enn annast hún hús-
búfræðingur frá Ólafsdal, mikill freyjustörfin hjá Tryggva syni sín-
hæfileikamaður. Þau byrjuðu bú- um, sem tók við búrekstrinum
slcap það ár í Klömbrum í Vestur- fyrir allmörgum árum. .Jorðinni.
hópi og bjuggu þar í sex ár. Árið héíur vériðr rfkiþt fflflti •WáknrGflðit
911 fluttust þau að Stóru-Borg. rúnar sém. heitna' éíar Márgrétat''.
Þau eignuðust fjögur börn. Tvö og Tryggva. Á báðum jarðarhlut-
af þeim dóu í æsku. Margrét fjög- unum er vel búið. og þar hafa
urra ára gömul, og Ólafur Ingi- verið gerðar miklai umbætur
mundur sjö ára. En tvö eru á lífi, Eins og hér hefur verið rakið,
Guðmundur, nú í Reykjavík, áður hefur Guðrún Magnúsdóttir verið
bóndi í Koilafirði, kvæntur Helgu húsfreyja í sömu sveitinni, Þverár
Kolbeinsdóttur, og Margrét, hús- hreppi, í 60 ár, þar af í 54 ár á
freyja á StÓru-Borg. gift Karli Stóru-Borg. Hún hefur skipað
Björnssyni. þann sess með prýði.
Vorið 1918 lézt Tryggvi, maður dugnaðarkona til
Ouðrúnar. í sjúkrahúsi í Reykja- ágæt búkona og
vík. aðeins tæpl. fertugur að aldri, húsmóðir
harmaður af öllum, sem þekktu Guðrún á Stóru-Borg nýtur verð
hann. Guðrún hélt áfram bú- skuldaðra vinsælda og virðmgar
rekstri á Stóru-Borg. Fáum árum sveitunga sinna og annarra sem
siðar gerðist Jóhann Líndal Helga- hafa kynnzt henni. og margir vin-
SOn frá Litla-Ósi, ráðsmaður hjá' ir og kunningjar munu senda
henni Þau Guðrún og Jóhann henni hlýjar óskir þegar hún held-
_______________________________ ur inn á 9. áratug ævinnar. Ég og
Út er komin bókin „Dr. Valtýr
segir frá“, safn sendibréfa frá dr.
Valtý Guðmundssyni til móður
sinnar og stjúpa á árunum 1878 —
1927 og er þetta fimmta bindið
í bókaflokknum íslenzk sendibréf,
sem dr. Finnur . Sigmundsson,
!fyrrv landsbókavörður, hefur bú-
ið til prentunar fyrir Bókfellsút-
gáfuna
Nú er skammt stórra högga
milli í útgáfu ævisagna og minn-
ingabóka helztu mennta og stjórn-
málamanna, sem stóðu í eldinum
hér á landi fyrir og eftir alda-
mótin síðustu, og er skemmst að
minnast ævisagna Hannesar Þor-
steinssonar ritstjóra og Hannesar
Hafsteins ráðherra, og þótt þessi
bréfabók dr. Valtýs hafi að geyma
einungis bréf til foreldra, varpar
i hún vissulega mikilsverðu ljósi á
Valtý einnig sem mennta- og
stjórnmálafrömuð. Um hann segir
á bókarkápu:
Um aldamótin var nafn Valtýs
Guðmundssonar e.t.v. kunnara hér
á landi en nokkurs annar íslend-
ings. sem þá var uppi. Stjórn-
málastefna hans var nefnd Val-
týska og fylgismenn hans Valtý-
ingar Tímarit hans, Eimreiðin,
| ist íoringi stjórnmálaflokk,- >g
munar litlu, að hann verði fyrstu:
manna skipaður ráðherra fstands.
Stjórnmálaafskipti Valtýs Guð-
mundssonar hafa sætt misjöfnum
dómum Því meiri ástæða er til
að kynna sér manninn með kost-
um hans og göllum. Hann beið
lægra hlut í stjórnmálabaráttunni
og uppskar minna en hann taldi
sig eiga rétt á. En vera má, að
þjóðin eigi honum á ýmsa lund
meira að þakka en almennt hefur
| verið, viðurkennt. Bókin kost-
ar kr. 396.50.
Dr. Valtýr
muna aðeins aldraðir menn þann
styr sem stóð um þennan nafn-
togaöa mann En saga hans er for-
vitnileg á marga lund. UmkomU'
lítill smali úr Húnavatnssýslu ryð-
ur sér braut af eigin rammleik,
verður háskólakennari í Kaup-
mannahöfn, stofnar og gefur út
var þekktasta tímarit landsins. Nú fjöllesnasta tímarit landsins, ger-
tvo
er
syni. Sá
nú bóndi á
eldri,
Stóru-
Var mikil
allra verkR,
umhyggjusöm
Handbók tfíidenta
kona mín sendum henni beztu
kveðjur og þakkir fyrir vinsemd
Ný Öddubók og
Víkingaferð
til Surtsevjar
Tvær barna- og unglingabækur
eru komnar út hjá Bókaforlagi
Odds Björnssonar á Akureyri.
Önnur er Adda kemui heim, eftir
Jennu og Hreiðar Stefánsson.
Þetta er fjórða Öddubókin, sem
nú kemur út í annarri útgáfu. Áð
ur eru komnar bækurnar „Adda“
„Adda og litlibróðir" og „Adda
lærir að synda.“_Og nú er Adda
komin heim til fslands aftur frá
Ameríku, þar sem hún hefur átt
heima með fjölskyldu sinni und-
anfarin fjögur ár-. Bókin er 86
blaðsíður og kostar kr. 97.20.
Hin unglingabókin frá BOB er
eftir Ármann Kr. Einarsson og
heitir Víkingaferð tfl Surtseyjar.
iÞessi saga er byggð á staðreynd-
ar nredikamr a stórhátíðum árs- Um’ hvað Stlertir eyna' sem tíl
(ai. piedikami a storhatiðum ars var8 { fyrravetur og allt sem
n|s og oðrum yllxdogum Annar 8igt j sambandi við hana fram
hlutihn sem neímst Rastir . dag- tn 15 marz A lýgir
anna ras“ eru nokkrar merkar skólalífi briesia röskra stráka
ræður og loks er síðasti kaflinn undirbúninÞgi leigangri þeirrá
S3 sffa SWFmSESI * fiK ‘fTl 1é'
John F i^euuedy Bandaríkjafor- laganna heita1öfnum fyrstifTand-
seta og Davið Stefansson skáld. „„ T
Höfundur bókarinnar, Sigur-
EFTIR BISKUP-
ÍSLANDI
björn Einarsson biskup, er löngu
þjóðkunnur ræðuskörungur. Bók-
in er 277 bls., útgefandi Setberg
og hún kostar kr. 300.00.
Stafnsætt - frásagnir
af íslenzkum hestum
námsmannanna, Ingólfs og Leifs.
Hið nýja land og könnun Surts-
eyjar verður eins konar hliðstæða
við fund fslands fyrir meira en
1000 árum — Trúað gætum við
að lestur þessarai sögu skilji
meira eftir hjá hinum ungu les-
endum en margar lexíur í íslands
sögunni. segir á baksíðu bókar-
innar, sem er 123 bls. og kostar
kr. 126.50. Fremst í bókinni er
skemmtilegt kort aí Surtsey, og
Stafnsættir frasa^nir al *•-»
Séra Sigurbjörn Einarsson b-skuþ um nestum éftir Sigurð Jónsson har hafa verið færð inn a staðar-
frá Brún kemur nú út hjá Bóka- heiti sem koma fyrir í sögunni.
Um ársins hring, heitir bók forlagi Odds Björnssonar á Ak-j. . r .
;i okkar garð og margar ánægju- eftir Sigurbjörn Einarsson biskup. ureyri í bók þessari segir Sigurð-| VPSliir^l^fPO
stundir á heimii hennar á iiðnum j Undirtitill bókarinnar er: úr stól.ur frá Brún frá mörgum úrvals- v»OlU.
HANDBÓK STÚDENTA, 1964, árum i — frá altari — yfir moldum. !gæðingum ai hinum svokölluðu, II L’ J*
gefin út á vegum Stúdentaráðs Skúli Guðmundsson. Fyrsti kafli bókarinnar eru ýms- Stafnsættum. Eins og kunnugt er,j (ncV|S?iTör l|T OIPOl
Háskóla íslands, er komin út, o-g -------, -------------------------- jþá er Sigurður mikill hestamaður,
er þetta fjórða útgáf-a handbókar- K'MM ETIM Q|/’ Á I A C A ITI7TID og honum er Það sérlega vel lagið,
innar í formála segir, að bókin Lill iJÍVJriLl/tJnU/l Ijf I l|\ að gera lifandi og nærfærna frá-
sé aðallega ætluð nýstúdentum og «p. n»TT T 4 ^nm Xn í ínv n*»w.r»»ísögn sína af þeinl g°ðhestum- sem
stúdentseflnum, sem eru að und- I Afmrlfl tlr ík 1^1 M /§f I I hann hefur átt samskipti við, seg-
irbúa sig und'ir námsval, en á auk ..|ir a oaksiðu. Þetta er bók handa
þess að geta komið þeim, sem eru Skáldsagan Kairiotta
við háskólanám.
um.
Bókin skiptist i sex kafla. Fyrst
er sagt frá námi hérlendis, þar er
rætt um allar deildir háskólans,
og hafa prúíéssorar í hverri deild,
skrifað um viðkomandi deildir.
Nám erlendis nefnist annar kafl-
inn Þar eru talin upp lönd,
þar sem íslenzkir stúdentar stunda
nám og sagt frá því helzta, sem
talið ei nauðsynlegt fyrir væntan-
iega nemendur í viðkomandi lönd-
um að vita. í þriðja kaflanum er
fjallað um bókasafn Háskóla ís-
l.ands Fjórði kaflinn er um hús-
næðismál stúdenta, þar er sagt frá
stúdentagörðunum, kaffisölu stú-
denta í háskólanum og fleiru.
Trimmti kaflinn er um félagsmálin
Löven-' blaði sama árið og hún andaðist, öllum Þeim> sem áhu8a hafa a
að iniklum not-jskjöld eftir Selmu Lagerlöf, kem-ivíkur hún að því í gamansömum hestum Bókin skiptist í 12 kafla
ur nú út í þýðingu Arnheiðar Sig-
urðardóttur. Selma Lagerlöf er
mikilsvirtur rithöfundur og samdi
fjölda skáldrita á langri ævi.
Fjöimörg verka hennar hafa ver-
ið þýdd á íslenzku, þeirra á meðal
Gösta Berlingssaga og Jerusalem.
í skemmtilegu viðtali- við skáld-
konuna, sem birtist í sænsku dag-
tón. nversu sumar af sögupersón-
um sínum hafi reynzt sér baldnar
og óstýrilátar við nánari kynni og
samskipti. Nefnir hún þar fremst-
an í flokki Karl Arthúr, sem les-
endur eiga nú fyrir höndum að
kynnast í sögunni um Karlottu
Lövenskjöld. Um hann segir hún,
auk mngangs og eftirmála, og aft-
ast eru nokkrar ættartölur hesta
Bókin er 152 bls. Verð kr. 189.90
Sigrún í Nesi
innan háskólans. Og að lokum
rekur lestina kafli sem nefnist
Fjármál. Þar má finna upplýsingar ■ lott
um Lánadeildir stúdenta við Há vega;
skóla Isiands, um háskólasjóðina, vær gull af manni.
Bókaforlag Odds Björnssonar á
Akureyri sendir nú frá sér í 9.
að hann hafi blátt áfram neitað sinn bók eftir Ingibjörgu Sigurð-
að segja sumt, er hún hafði æílað ardóttur, en bókin nefnist Sigrún
að 'eggja honum í munn; Varð þá í Nesi. Á baksíðu segir. að Ingi-
sú hi'.'-nn niður að falla Kar- björg sé nú ‘ hópi vinsælustu ogjað því er segir í formála höfund-
uveaskjöld gefur hún hins mest lesnu rithöfunda á íslandi- j ar- og verðui þar að finna við-
þann vitnisburð. að hún Þessi nýja skáldsaga Ingibjarg-i auka og leiðtnéttingar við fyrsta
Annað bindi af Vestur-íslenzk-
um ævisbrám er komið út, en það
býr undir prentun séra Benjamín
Kristjánsson Þetta bindi er með
líku sniði og hið fyrsta. Þó hefur
meira verið sveigt inn á þá leið
að taka heila ættbálka, þar sem
kostur hefur verið á nægum upp-
lýsingum. segja fyrst frá land-
námsmanninum og gera síðan
meiri eða minni grein fyrir öll-
um afkomendum hans lífs eða
liðnum Hefui þessi aðferð þann
kost að betra er að átta sig á
skyidleika manna, auk þess. sem
ekki þarf að telja sömu ættfeð-
urna á mörgum stöðum.
Þriðja bindið af Vestur-íslenzk-
um æviskrám er i undirbúningi,
styrki og ,lán menntamálaráðs,
styrki erlendra stjórnarvalda,
gjaldeyrismál og því um líkt.
Bókin er 242 blaðsíður.
ar skiptist í 27 kafla, og eru kafla-
Karlotta Lövenskjöld er stórbrot I heitir. hvert öðru meira spennandi,
in ættar- og ástarsaga. Bókin er óg mun hér vera á ferðinni spenn-
259 bls, útgefandi Setberg og hún andi astarsaga. Bókm er 173 bls.
kostar kr. 275.00. log kostar kr. 154.35.
og annað bindið I bindínu sem
nú kemur út. eru 500 manna-
myndir Bókin er 425 bls og kost-
ar kr 406.30. Hún er gefin út hjá
Bókaforlagi Odds Björnssonar.
t