Tíminn - 21.01.1965, Blaðsíða 5

FIMMTUDAGUR 21. janúar 1965
Útgefandl: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þwrarinsson (áb). Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og IndriSi
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson Aug-
lýsingastj.: Steingrlmur Gislason. Ritstj.skrifstofur i Eddu-
húsinu, slmar 18300—18305. Skrifstofur. Bankastræti i. Af-
greiðslusiml 12323. Auglýsingasimi 19523 Aðrar skriístofur,
slmi 18300. Askriftargjald kr. 90,00 á mán. innanlands — í
lausasölu kr. 5,00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h.f.
Gróði Þorvaldar
d mðurgreiðslimum
SíðastliSið mánudagskvöld komu tveir menn fram í
útvarpinu, sem voru haldnir sama misskilningnum. Vil-
hjálmur S. Vilhjálmsson talaði um daginn og veginn, og
komst að þeirri niðurstöðu, að ríkið greiddi til jafnaðar
á annað hundrað þúsund krónur í uppbætur á hvert sveita
heimili í landinu. Þorvaldur Guðmundsson, forstjóri,
kom fram í samtalsþætti og talaði um hinar dularfullu
niðurgreiðslur, sem hann kallaði styrk til bænda. Það er
mjög furðulegt, að ekki ógreindari menn skuli ekki kunna
betri skil á málum en hér kom fram. Annar þeirra er
þó formaður Verzlunarráðs íslands og bankaráðsfor-
maður- Slíkur maður ætti vissulega að vita, að niður-
greiðslurnar eru ekki styrkur til landbúnaðarins fremur
en til.annarra atvinnuvega. Ríkisstjórnin ákvað að greiða
niður verðlag á síðastl. hausti til að ko'ma í veg fyrir
kauphækkanir. Stjórnin þurfti ekki frekar að velja þá leið
að borga niður landbúnaðarvörur en að borga niður
húsnæðiskostnað, sem er lang tilfinnanleggasti þátturinn
í framleiðslukostnaðinum. Hvort tveggja kom þetta að ;
sama gagni. Stjórnin taldi það hins vegar auðveldara í
framkvæmd að borga niður landbúnaðarvörurnar- Það er
hins vegar ekki fremur styrkur til landbúnaðarins en
það er styrkur til sjávarútvegsins, að hvert saltfiskkg.
er borgað niður um 9 kr-
Þeir, sem raunverulega hagnast á niðurgreiðslunum,
eru atvinnurekendur. Kaupgreiðslur verða lægri sem
niðurgreiðslunum nemur. Landbúnaðurinn græðir á nið-
urgreiðslunum að því leyti, að hann þarf að greiða
minna fyrir aðkeypt vinnuafl sem svarar þeim kaup-
lækkunum, er hljótast af niðurgreiðslunum. Þar sem
landbúnaðurinn kaupir tiltölulega minna vinnuafl en t.d.
sjávarútvegur og iðnaður, er hagnaður hans af niður-
borgunum minni en þessara atvinnuvega. Þess vegna
er það alrangt að telia þær styrk til hans sérstaklega.
Það er furðulegt að heyra stóratvinnurekanda eins
og Þorvald Guðmundsson halda því fram, að hann græði
ekki neitt á niðurborgununum. Ef hinar auknu niður-
borganir hefðu ekki komið til sögu, myndi kaup hafa
hækkað tilsvarandi. Þá hefði Þorvaldur t-d- þurft að
borga þeim, sem vinna að gistihússbyggingu hans, mun
hærra kaup. Ekki er ólíklegt, að niðurgreiðslurnar
hafi þannig sparað honum hundruð þúsunda kr. í bygg-
ingarkostnað, jafnvel svo milljónum kr. skiptir, þegar
tekinn er með annar atvinnurekstur hans. Ef Þorvaldur
vill telja niðurgreiðslurnar styrki, þá er hann vissulega
einn af stóru styrkþegunum.
Þetta dæmi sýnir bezt, að það eru aðrir en bændur,
sem græða mest á niðurgreiðslunum. Ef tala á um hagnað
í þessum efnum, þá er hann mestur tijá stóratvinnurek-
endum.
Það er jafnframt mikill misskilningur hjá Þorvaldi, að
niðurgreiðslurnar séu eitthvað dularfullar. Þær eru óhjá-
kvæmileg afleiðing stjórnarstefnunnar Stjórnarstefnan
hefur jöfnum höndum aukið dýrtíðina og þrengt að at-
vinnuvegunum. Þeir geta því hvergi nærri greitt jafn
hátt kaup og greitt er i nágrannalönduilúm, þrátt fyrir
allt góðærið. Þess vegna grípur ríkisstjórnin nú í sívax-
andi mæli til þess neyðarúrræðis að greiða niður verðlag
til að koma í veg fyrir kauphækkanir.
TÍMINN
ERLENT YFIRLIT
Endurreisir Bliss republikana?
Repúblikanar breyta starfsaöferdum sínum, en ekki stefnu
Ray Bliss
f GÆR hópuðust þúsundir
manna til Washington víðsveg
ar að úr Bandaríkjunum. Meg-
in þorri þeirra voru demokrat-
ar, er höfðu verið boðnir þang
að af leiðtogum flokksins til
að taka þátt í athöfninni, þegar
Johnson var settur formlega
inn í forsetaembættið sem ný-
kjörinn forseti. Demokratar
voru hér jöfnum höndum að
hylla leiðtoga sinn og að minn
ast hins mikla sigurs, er þeir
unnu í kosningunum í byrjun
nóvember síðastl. Hjá þeim var
þetta því einskonar sigurhátíð.
Á morgun mun hefjast í
Chicago fundur miðnefndar
republikana, en hún er skipuð
framkvæmdastjórum flokksins
í hverju ríki. Yfir þessum
fundi verður minni sigurbrag-
ur en hátíðahöldunum í Wash
ington. Republikanar biðu ekki
aðeins mikinn ósigur í kosn-
ingunum á síðastl. hausti, held
ur hefur risið upp hjá þeim
hinn hættulegasti klofningur.
IGoldwater sigraði vinstra arm
inn, þegar hann fékk sig út-
nefndan sem forsetaefni.
Vinstri mennirnir hafa að sjálf
sögðu notað ósigur Goldwaters
til að hefja sókn gegn yfirráö-
um hægri manna í flokknum.
Fyrsta skotmark þeirra var að
krefjast þess að Dean Burch
léti af störfum sem fram-
kv.stj. flokksins, en hann hef-
ur lengi verið hægri hönd
Goldwaters, ef svo mætti segja.
Venjan er sú, að þegar flokk
urinn hefur útnefnt forseta-
efni, að það ráði því hver
verður framkvæmdastjóri
flokksins næstu fjögur árin.
Samkvæmt því útnefndi Gold-
water Burch framkvæmdastjóra
flokksins á síðastl. sumri til
næstu fjögurra ára.
Það var fljótt ljóst eftir að
vinstri menn hófu baráttuna
gegn Burch, að vafasamt væri,
að hann nyti stuðnings meiri-
hluta miðnefndarinnar. Hún
gat að vísu ekki vikið honum
frá, en hins vegar má heita
ógerlegt að gegna fram-
kvæmdastjórastarfinu með
meirihluta flokksstjórnar í and-
ófi. Þetta reyndist t. d. óger-
legt fyrir Scott, sem nú er
öldungadeildarþingmaður repu-
blikana í Pennsylvaníu. Dewey
hafði tilnefnt hann fram-
kvæmdastjóra flokksins sumar
ið 1948, en eftir ósigur hans í
forsetakosningunum, risu
hægri menn í flokknum gegn
Scott og heimtuðu hann burtu.
Þeir voru svo öflugir í mið
nefndinni, að Scott lét undan
síga.
ÞAÐ mun létta mikið and-
rúmsloftið á miðnefndarfundi
republikana í Chicago, að deil
unni um framkvæmdastjórann
er nú lokið. Goldwater ætlaði
Isíður en svo að láta undan
síga, enda mun hann enn hafa
meirihluta miðnefndarinnar
hliðhollan sér. Við nánari at
líugun mun hann þó hafa talið
rétt að slaka til, ef hann teldi
sig getað vel unað eftir
manni Burch. Eisenhower mun
háfa leyst þennan vanda, er
hann benti á Reymond Charles
Bliss, framkvæmdastjóra flokks
ins í Ohio, sem framkvæmda
stjóra landsflokksins í stað
Burch. Bliss lýsti því fljótlega
yfir, að hann gæfi ekki kost
á sér, nema Goldwater væri
því samþykkur. Litlu síðar hitt
ust þeir Goldwater, Burch og
Bliss á heimili Goldwaters í
Arizona. Eftir þann fund,
birti Goldwater tilkynningu
um, að það hefði orðið sam-
komulag þeirra þremenning-
anna að Burch drægi sig til
baka 1. apríl n.k., en Bliss tæki
þá við starfi hans. Áður hafði
Bliss kynnt sér, að vinstri
menn flokksins myndu ekki
andmæla útnefningu hans.
RAY BLISS, eins og hann
er venjulega nefndur, er tal-
inn vera skoðanlega langt ,il
hægri í hægri armi republik
ana. New York Times álítur.
að ekki sé mikill skoðanamun-
ur hjá þeim Bliss og Goldwat-
er. Vinnubrögð þeirra hafa
hins vegar verið öftig. Gold
water hefur keppzt við að
auglýsa hægrimennsku sína
og stundum túlkað hana öfga-
fyllri en hún raunverulega er.
Bliss hefur hins vegar látið
lítið á henni bera. Aðaltak-
mark hans hefur verið að
vinna kosningar og hann hef
ur viljað haga málflutningi
samkvæmt þvi. Þess vegna hef
ur hann hvað eftir annað hvatt
frambjóðendur til að hampa
ekki vissum. málum, sem Bliss
hefur að vísu sjálfur verið
fylgjandi, en hefur ekki talið
vænleg til kjörfylgis. Hann er
einn þeirra, sem fylgist vand
lega með skoðanakönnunum, og
reynir að draga ályktanir af
því, hvernig haga beri mál-
flutningi. Það er m. a. talið
að þakka þessum vinnubrögð-
um hans, að Nixon sigraði
Kennedy í Ohio með veruleg
um yfirburðum haustið 1960,
enda þótt úrslitin þar hefðu
verið talin tvísýn fyrirfram.
Roy Bliss reynir að koma
sem minnst fram opinberlega,
og er varfærinn í viðtölum við
blaðamenn. Vinnubrögð hans
hafa unnið honum fylgi jafnt
vinstri manna og hægri manna
í flokknum, enda þótt hann sé
málefnalega fylgjandi hægri
mönnunum. Af þessum ástæð-
um var hann einn þeirra fáu
manna, sem líklegt var að
samkomulag gæti náðst um
sem framkvæmdastjóra flokks
ins.
BLISS er 57 ára gamall. For
eldrar hans voru þýzkir. Hann
lauk háskólaprófi í stjÖrnmál-
um og félagsfræði 1935. Hann
byrjaði ungur að vinna í félags
samtökum republikana og
gegndi þar mörgum trúnaðar-
störfum, unz hann var útnefnd
ur framkvæmdastjóri flokksins
í Ohio 1948. Því starfi hefur
hann gegnt síðan við vaxandi
orðstír. Hann er sagður mik-
ill starfsmaður, sem vinnur að
jafnaði 12—14 klst. á dag.
Hann þykir og snjall skipu-
leggjari. Flokksstarf republik
ana er talið hvergi betur skipu
lagt en í Ohio.
Framhald á 12. síðu.