Morgunblaðið - 14.12.1930, Qupperneq 17

Sunnudaginn 14. desember 1930.
17

¥irkjnn Sogslns.
Nýrra lánstilboða verður leitað þegar fengin er ríkisábyrgð, og
síðan verður virkjunin boðin út að nýju. .
Eins og skýrt hefir verið frá
hjer í blaðinu, voru á fundi raf-
magnssljórnar 10. þ. m. bornar
fram tvær tillögur í Sogsmálinu.
önnur var frá Pjetri Halldórs-
eyni, þess efnis, að leitað verði
ríkisábyrgðar á næsta þingi fyr-
ir alt að 8 miljóna króna láni til
virkjunar Sogsins. Hin tillagan
var frá Jakobi Möller og Stef.
Jóh. Stefánssyni, um að raf-
magnsstjórn taki upp fullnaðar-
samninga við firmað Elektro
•invest, Vesteraas, á grundvelli
tilboðsins' frá 23. sept., með
breytingum í einstökum atrið-
um, og að því tilskildu, að
raunverulegir vextir af láninu
til virkjunar yrðu eigi hærri
■en 6%. —
Þessar tillögur komu til um-
ræðu og atkvæðagreiðslu á bæj-
arstjórnarfundi á fimtudaginn
var. Urðu úrslitin þau, að till-
Pjeturs Halldórssonar var sam-
þykt með 8:6 atkv. Með tillög-
unni voru Sjálfstæðismenn all-
ir (að undanskildum Jak. Möll-
«r) og Hermann, en á móti
Jak. Möller og sósíalistar. —
Til þess að menn eigi hægra
með að fylgjast með gangi máls
ins, verður að segja sögu þess
í stórum dráttum.
Áaetlun Steingríms Jónssonar.
Þá er bæjarstjórn hafði sam-
þykt að ráðast í, að virkja Sog-
ið, fól hún Steingrími Jónssyni
rafmagnsstjóra, að gera áætlun
«m virkjunina og tilhögun verks
ins. — Kostnaðaráætlun hans
nam nál. 5 milj. króna; þar við
bættist nál. 1 miljón kr., sem
verja þurfti til aukningar og
endurbóta á taugakerfinu í
Reykjavík.
Þegar rafmagnsstjóri hafði
gengið frá kostnaðaráætlun
sinni, og gert lýsing á virkjun-
inni, ákvað bæjarstjórn að fá
hingað norskan sjerfræðing til
að yfirfara áætlunina. Hann
fjellst á tilhögun Steingríms
Jónssonar á virkjuninni, en
lækkaði kostnaðaráætlunina um
nál. 1 miljón kr.
Virkjunin boðin út; einnig
lánið.
Næst gerist það í þessu máli,
að bæjarstjórn ákveður að
bjóða út virkjunina, og setur
það skilyrði, að verktaki láni
eða útvegi fje til virkjunarinn-
ar. —- Kíkisábyrgð fylgdi ekki
láninu.
Tvö tilboð komu í verkið, frá
Elektro invest í Svíþjóð og Sei-
mens Schuckert í Berlín, en
ekkert lánstilboð fylgdi. Verk-
tilboð Elektro invest var hag-
kvæmara, en þó var það nál. 1
milj. kr. hærra, en gert var
ráð fyrir, að virkjunin kostaði.
Þetta firma gaf einnig vilyrði
um, að það myndi útvega nauð-
synlegt fje, ef verktilboð þeirra
yrði tekið.
Árangurinn af útboði þessu
varð því sá, að bæjarstjórn fekk
vitneskju um, að tilhögun virkj-
unarinnar væri rjett. En það
var erfiðleikum bundið að fá
svona stórt lán ánríkisábyrgðar.
Sendimenn bæjarstjórnar fara
utan.
Bæjarstjóm ákveður næst, að
senda menn utan til þess að
ræða málið við Elektro invest.
— Voru kjömir til fararinnar
Steingrímur Jónsson rafmagns-
stjóri og bæjarfulltrúarnir Ja-
kob Möller og Stefán Jóh. Ste-
fánsson.
Sendimennirnir fengu loforð
um lán til virkjunarinnar, en
raunverulegir vextir voru um
; jafnframt fylgdi vilyrði
um, að vextimir yrðu lægri, ef
peningamarkaðurinn batnaði.—
Skilyrði fyrir láninu voru þau,
að verktilboð Elektro invest yrði
tekið óbreytt í öllum aðalat-'
riðum, og að ríkisábyrgð
væri fyrir láninu. Lánstilboðið
mátti standa til 1. apríl, ef bæj-
arstjórn samþykkti fyrir 15.
des. að taka verktilboði Elektro
invest.
Sendimenn bæjarstjórnar lof
uðu Elektro invest að mæla með
tilboði þeirra, enda gengu þeir
út frá, að vextir mundu lækka,
sem og raun varð á.
Þann 12. nóv. s. 1. sendir svo
Elektro invest símskeyti, þar
sem skýrt er frá, að peninga-
markaðurinn hafi batnað, síð-
an lánstilboðið var gefið í sept.,
og muni því firmað geta gefið
von um betri lánskjör. Þó voru
samningar um það ekki mögu-
legir, fyrr en bæjarstjómin
hafði ,,i princip accepterat" til-
boð þeirra um virkjunina.
Meiri hluti bæjarstjórnar hafn-
ar tilboði frá Elektro invest.
Meiri hluti bæjarstjórnar leit
hins vegar svo á, að það væri
varasamt að binda sig nú þeg-
ar við tilboð Elektro invest,
enda væri bærinn ekki búinn
að uppfylla sín skilyrði ennþá.
Bæjarsjórn ákvað því, að leita
á næsta þingi eftir ríkisábyrgð
fyrir láni til virkjunar. Slík á-
byrgð verður vafalaust auðfeng
in, því að Sogsvirkjunin er ekki
aðeins mál Reykjavíkur, heldur
mikils hluta Suður- og Suð-
vesturlands. Meiri hluti bæj-
arstjórnar hafnaði því tilboði
Elektro invest, og er það þar
með úr sögunni.
Fyrirhuguð framkvæmd virkj-
unarinnar tefst ekkert.
Þegar fengin er ríkisábyrgð
fyrir láni til virkjunar Sogsins,
sem má ganga út frá að fáist á
næsta þingi, verður lánið boðið
út sjerstakt. Ætti að vera auð-
velt að fá hagkvæmt lán með
ríkisábyrgð. Og þegar pening-
ar eru fengnir, verður ný útboðs
auglýsing samin og verkið boðið
út að nýju. Verður í því útboði
bygt ó þeirri reynslu, sem
fjekkst við fyrra útboðið. Jafn-
framt verður rannsakað ítar-
lega, hvort ekki myndi heppi-
legri önnur tilhögun á virkjun-
inni.
Gangi alt að óskum ætti lán-
ið að fást á næsta vori. Verkið
yrði síðan boðið út á .næsta
sumri. Væri þá hægt að byrja
á framkvæmdum verksins árið
1932, og virkjuninni lokið sum-
arið 1934.
Þessi afgreiðsla málsins seink
ar því ekki að neinu leyti fram-
kvæmd verksins. Tilboð Elektro
invest var því skilyrði bundið,
að ríkisábyrgð fengist; eftir
henni varð því að bíða. Einnig
þarf að leggja veg að Soginu,
áður en byrjað er á verkinu.
Er ráðgert að sá vegur verði
lagður næsta sumar.
Á þessu stigi málsins verður
vitanlega ekkert um það dæmt,
hvort bæjarstjórnin hafi gert
rjett, er hún hafnaði tilboði E-
lektro invest. En hins vegar gat
bæjarstjórnin tæplega bpndið
sig svo sem Elektro invest gerði
ráð fyrir, þar sem upplýst var
að tilboðið var hátt, og útlit fyr
ir, að fje fáist að láni nú með
rniklu betri kjörum en þegar
boðið var út í fyrra.
SORINN.
Kommúnistarnir eru sorinn í
Alþýðuflokknum, segir Jónas
frá Hriflu.
En hver er afstaða núverandi
dómsmálaráðherra íslands til
þessa ,,sora“ þjóðfjelagsins, er
hann digurbarkalega talar nú
um?
Það er þjóðkunnugt, að Jón-
as Jónsson hefir árum saman
unnið að því í skóla sínum, að
innræta nemendunum grurid-
vallarkenningar hinnar róttæku
jafnaðarmanna, sem ganga und
ir merki kommúnismans. Og
Jónas var ekki fyr orðinn yfir-
maður skólamálanna, en hann
reyndist kommúnistum haukur
í horni, og ruddi þeim braut að
mentastofnunum landsins.
Kommúnistanum Pálma
Hannessyni er troðið í rektors-
embætti Mentaskólans.
Kommúnistinn Ingimar Jóns-
son er dubbaður upp í skóla-
stjórastöðu gagnfræðaskólans
hjer í Reykjavík.
Til hins nýja gagnfræða-
skóla á Akureyri fanst ekki
hæfur kommúnisti austan hafs.
Hann var þefaður uppi vestur í
Winnipeg.
Þessi dæmi eru tekin af
handahófi. Þannig mætti lengi
telja. „Sorinn í öndvegi skól-
anna.“ Þetta virðast vera eink-
unnarorð núverandi kenslumála
ráðherra.
Með kommúnistiskar hugsjón
ir og kommúnistisk áhugamál
fetar þessi ólánsráðherra götu
sína sem til glötunar liggur.
Fáir gru þeir menn hjer á
landi, sem sýnt hafa nokkra
framtakssemi til eflingar sam-
tökum kommúnista, er eigi hafa
fengið einhverja bitlinga frá nú
erandi landsstjóm.
Stjórnir nágrannaþjóða okk-
ar skoða kommúnista í rjettu
Ijósi — fjandmenn þjóðfjelags-
ins. —
Svo heitur er sá fjandskapur,
jafnvel meðal Darfa, sem eru
rólyndir sljettu-búar að einn
kommúnisti hefir reynt að
mm
smuðHLín
*
ÁS
í iálabakstnrinn
Og
jelamatinn
er jafn sjálfsaat og kerti
0 Q
í iólatrjeð.
o
Það vita allir, sem við mig hafa verslað, að jeg sel
eingöngu þær bestu vörur sem fáanlegar eru, með eins
sanngjörnu verði og unnt er.
Á morgun lækka jeg margar vörutegundir í verðt
að miklum mun, eins og ávalt fyrir jólin. Jeg hefi aldref
haft eins miklar vörubirgðir og nú, svo jeg vænti þess,
að háttvirtir borgarbúar sjái sjer hag í að gera jóla-
innkaupin í búðum mínum:
NýleBdBTörnbnðin:
Hveiti einungis besta tegund,
og ait sem, með þarf til bökunar.
Epli, Delicious Extra í heilum
kössum og smásölu,
Lægst verð í borginni!
Vínber, Glóaldin, Bjúgaldin.
Á v e x it i r :
þurkaðir og niðursoðnir.
Hnetur 4 teg. Fíkjur, Döðlur —
Konfektkassar,
mjög skrautlegir. afar ódýrir.
Átsúkkulaði.
Suðusúkkulaði
mikil verðlækkun.
Kex og Kökur gott og ódýrt úrval.
Spil, Kerti, stór og smá.
Ótal margt fleira.
KJötbMin:
Hangikjöt, tvímælalaust best í
borginni.
Egg, stór, góð og ódýr.
Pylsur og Ostur, margar tegundir.
Skinke, Sardínur og Síld í olíu og
tomat.
Gaffalbiitar, Lax, Svínasulta.
Fiskibollur, Bayerskar pylsur.
Medister ‘pylsur.
Leverpöstej, Copers, Pickles,
Asíur í lausri vigt, Tómaitsósai.
Soya, Salat, ítalskt í glösum.
Worschesters.
Rjómabússmjör, 2.00 pr. y2 kg. í 5-
kg. kaupum, Bændasmjör. Lúðu-
riklingur, Kæfa í lausri vigt. o. fL
o. fl.
Gjörið svo vel og sendið eða símið mjer jólapantanir yðar
sem fyrst. Vörumar koma heim um hæl.
Svelnn ÞorHeisson.
Sími 1969. Sími 19691