Morgunblaðið - 17.11.1945, Blaðsíða 9

Laugardagur 17. nóv 1945
M0RGUNBLAÐT3
5
Dulles
Farouk Egyptakonungur
— forystuljós Araba
Farouk konungur með ráðherrum sínum.
KONUNGUR Egypta, Faruk, afráðið að senda hann í skóla
er, svo að talað sje á leikhús- j til Englands, eins og svo mörg j
máli, hin upprennandi stjarna heldri manna börn austurlanda. I
á sviði Araba. Þrátt fyrir æsk- j En dvöl hans með Englending-
una — því að hann er aðeins
25 ára — er hann eins og flest-r
ir stjórnmálamenn í löndum
múhameðssinna, dugandi og
sleipur stjórnmálamaður
um varð skemmri en til hafði
verið stofnað, því að Fuad kon-
ungur, faðir hans; dó 28. apríl
1936. Þá varð Faruk að leggja
bækurnar á hilluna og fara
Konungurinn, sem hefir notið heim þegar í stað Var hann nú
aðurirm, sem fór með Byrnes
á utanríkisráðherrafundinn
Eftir Florez Lewis.
Frjettaþjónusta A. P.
LONDON — John Foster
Dulles, maðurinn, sem að
margra áliti misti af utanrík-
isráðherraembætti Bandaríkj-
anna, þegar Roosevelt sigraði
Thomas E. Dewey við síðustu
forsetakosningar, hefir a’ð nýju
komið fram á sjónarsviðið, að
þássu sinni sem áhrifamikill
maður að baki amerískrar utan
rikisstefnu.
Enda þótt James F. Byrnes,
núverandi utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, hefði næstum
tvo tugi ráðunauta, meðan á
hinum mikilvæga fundi utan-
ríkismálaráðherranna stóð,
kemur það frá góðum heimild-
um, að hann hafi stuðst mest
við skoðanir Dulles, enda lýst
honum seinna sem „fjelaga" sín
um eða meðábyrgðarmanni.
Haft er eftir sömu heimild-
um, að svo mjög hafi Byrnes DULLES sjest hjer milli þeirra Byrnes og Bevins. Myndin var
virt skoðanir Dulies, að hann ... . , e ..
’ tekm a utanrikisraoherratundmum.
hafi sem næst látið sig engu
skifta álit sumra annara ráðu
nauta sinna.
vaxandi álits síðustu árin, hef-
ir sjerstaklega hugann við það
sem er að gerast í Palestínu
um þessar mundir. Hann vill
nefnilega, hvað sem það kost-
ar, gera Egyptaland að hinu
ráðandi ríki við austanvert
Miðjarðarhaf, og jafnframt vill
hann verða kalífi og bræða
Araba saman í volduga heild, en
landið sem þeir byggja, er álíka
stórt og Evrópa og hefir 44
miljónir íbúa.
Faruk er vitanlega lífið og
sálin í því að ná saman Araba-
krýndur konungur Egyptalands
með mikilli viðhöfn, og í ofaná-
lag var hann kjörinn soldán í
Núbiu og Sudan. Þetta var í
fyrsta skifti síðan á dögum
Kleopötru að konungur settist
á hásæti í sjálfstæðu Egypta-
landi. Og þó er það nú ekki
nema svo og svo með sjálf-
stæðið. Það er meira í orði en
á borði.
Ungi konungurinn varð brátt
vinsæll. Þannig er sögð sú saga
af honum, að fyrir nokkrum
árum kom hann i musteri sitt.
Gaf sig ekki.
Það mun vera Dulles, sem
er lögfræðingur á alþjóðamæli-
kvarða og lagði á ráðin um yfir-
lýsta utanríkisstefnu Dewey í
forsetakosningunum síðastliðið
ár, sem, samkvæmt góðum heim
ildum, beitti sjer fyrir því, að
ameríkanska sendinefndin
neitaði eindregið þeirri kröfu
Rússa, að Frakkar og Kínverj-
ar fengju ekki umræðurjett um
friðarsamningana við Balkan-
skagalöndin.
Talið er að Dulles hafi komist
í áhrifastöðu sína fyrir atbeina
Deweys. Dulles kom fram fyr-
ir flokk republikana, þegar
umræður fóru fram síðastliðið
ár um sameiginlega stefnu
ráðstefnunni, sem haldin var Þegar átti að breiða út klæði
í Kairo í mars í ár. En áður
hafði hann farið í heimsókn
til þess manns, sem mest hefir
handa honum til að falla á knje
á, hrópaði hann: í húsi Allah
erum við allir jafnir! Og svo
völdin í arabiskum heimi, sneri hann sjer að einum prest
inum og bað hann um leyfi til
að nota gömlu rýjuna hans til
þess að falla á knje á. — Þetta
nefnilega hins dularfulla ræn-
ingjaforingja og síðar konungs,
Ibn Saud, sem ræður yfir hin-
um helgu borgum Mekka og þykir Egyptum gott.
Medina, og sem er alvarlegasti
keppinautur Faruks um kalifa-
tignina. Til þess að sýna enn Á YNGRI árum sínum tók
betur að hann væri eftirmaður Faruk mikinn þátt í skátahreyf-
Múhameðs hjer á jörðu, hafði ingunni. Hann kom fyrst opin-
Faruk látið sjer vaxa alskegg ^ berlega fram á skátasýningu.
áður en hann fór í heimsókn- ^ Hann var ágætur sundmaður,
ina, — en Arabar bera mikla duglegur í hnefaleik og skylm-
virðingu fyrir fallegu skeggi,1 ingum, og yfirleitt fjölhæfur
því að samkvæmt erfikenning- j íþróttamaður. En nú hefir hann
um þeirra eru hinir útvöldu ekki eins mikinn áhuga fyrir
leiddir inn í Paradís á skegg- neinu og bifreiðum og á fjölda
inu — og þess vegna getur eng- tegunda af þeim. Hann safnar
inn hugsað sjer skegglausan frímerkjum og allskonar mynt.
helstu flokka Bandaríkjanna i. anrikisstefnUj er óliklegt
utanríkismálum. Þáverandi ut-
anríkismálaráðherra, Cordell
veruleika. Fyrir utan stjórn-
málasdmbönd sín, er Dulles,
sem forséti kirkjubandalags,
sem hefir bundist samtökum til
að tryggja rjettlátan og varan-
legan frið, talsmaður um
6,000,000 manna.
Enda þótt Dulles hafi verið
lýst sem öflugum stuðnings-
manni alþjóðasamvinnu og sje
mótfallinn ofbeldisstefnu í
þjóðaviðskiftum, sýnir hann ein
beitni og stefnufestu, sje að
hans áliti gengið ólýðræðislega
að verki.
Má nefna sem dæmi afstöðu
hans á San Francisco ráðstefn-
unni, en hann var einn þeirra,
sem mótmæltu eindregið neit-
unarvaldi stórþjóðanna.
Þrátt fyrir álit bað, sem hann
nýtur meðal þjóðanna sem á-
hrifamaður í ameríkanskri ut-
að
Dulles fengist til þess að taka
hafa safnað miljci
Innstæðum í Amer-
að sjer sendiherrastörf. Yrði sú
Hull, stóð í þeim samningum neitun . samræmi við þá á_
fyiii flokk demokrata. kveðnu stefnu hans að halda
Þegar Roosevelt. skömmu fyr , ,, , . . ... . .
& J fullu frelsi til allrar gagnrym.
ir andlát sitt, valdi sendimenn
á San Francisco ráðstefnuna, | * * *
var Dulles beðinn að fara með
sem ráðunautur. Hann neitaði
í fyrstu og ljet í ljós þá' trú
sína, að hjálp hans gæti orðið
áhrifameiri, ef hann stæði utan
ráðstefnunnar, en Ijet og lokum
tilleiðast, eftir ítrekaðar beiðnir
frá Hvíta húsinu og forráða-
mönnum í utanrikismálaráðu-
neytinu.
Friðarráðstefnan ’í London
var í raun og veru ekkert ný-
NEW YORK, (AP): — Það
er hægt að láta norsku sjó-
mannastjettina um, að sanna
þá fullyrðingu, að sjómenn eyði
öllu sínu fje í óreglu er þeir
koma í höfn. Þetta er sem sje
ekki alltaf rjett, sem best sjest
á þeim miljónum dollara, sem
norskir sjómenn eiga inn í
amerískum bönkum og sem er
sparifje þeirra frá styrjaldar-
árunum.
Þessar miljónir koma nú að
góðu haldi á tvenns konar hátt.
Sem dollarar munu þær auka
viðskifti milli Norðmanna og
Bandaríkjamanna og sem eign
sjómannanna gerir þeim kleift
að fara með heim til sín amer-
ískan fatnað og aðrar nauð-
; synjar, sem lítið er til af í Nor-
egi.
Þessar innstæður éru í raun
og veru að þakka framsýni
norskra stjórnárválda og sjó-
mannanna sjálfra. Aður en
Þjóðverjar gerðu innrás í Nor-
gerði norska ríkisstjórnin
almennar tryggingar á íslandi. J ráðstafanir til þess, að norskir
um
tryggingar á íslandi
FJELAGSMÁLARÁÐUNEYT
IÐ hefir nýlega gefið út rit um 1 eg
kalifa.
★
FARUK, sem einu sinni var
grannvaxinn prins og fönguleg-
asti unglingur, er nú orðinn
gildur og kringluleitur, og
miklu eílilegri í sjón en hann
hefir aldur til. Hann var al-
inn upp í kvennabúri öll
bernskuár sín, og hafði
Og vitanlega hefir hann mik-
inn áhuga fyrir fornfræði og
hefir stutt rannsóknir og upp-
gröft fornmenja í Egyptalandi.
Sk. Sk.
Viðtal falsað.
Eru það skýrslur og tillögur sjómenn gætu lagt til hliðar
um almannatryggingar, heilsu- af . kauþi sínu peninga til
gæslu og atvinnuleysismál, eft- greiðslu handa fjölskyldum sín
næmi fyrir Dulles. Hann var ir Jón Blöndal og Jóhann Sæ- um og sparifje sínu.
t. d. einn hinna ameríkönsku mundsson. | Norska ræðismannsskrifstoi-
sendimanna, sem sendir voru Er þetta mikil bók að vöxt- an í New York hefir reiknað út
á friðarráðstefnuna í París ár- um, 340 blaðsíður í stóru broti. að innstæður norskra sjómanna
ið 1919. Að öílum líkindum Efni ritsins er skift niður í þrjá í amerískum bönkum nemi nú
hefir si( för hans, sem • og hluta. í fyrsta hluta eru tillög- 23.300.000 dollurum, en senni-
ur um almannatryggingar og lega eru innstæðurnar meiri,
greinargerð fyrir þeim, ásamt þar sem margir sjómenn lögðu
ýmsum upplýsingum, sem inn sparifje sjálfir, án aðstoð-
tengsl hans við flokk republik-
ana, verið ein af meginástæð-
unum fyrir hinni nánu sam-
vinnu hans og Byrnes á Lond- varða almannatryggingar. I ar hins opinbera.
onarfundinum.
i öðrum hluta er greinargerð fyr . Norska stjórnin vill nú kaupa
LONDON: — Leopold Belgíu
þar konungur h'efir lýst því yfir,
ýmsar fóstrpr til áð kenna sjer I að fölsý.Q hafi verið, orð Hitlers
þarfleg fræði og mannasiði, 1 í viðtali, sem þeir áttu 1940, og.
meðal annars tvær sæpskar. orðum sípum snúið svo við, að
Fóy þessu fram þangað til hann þau gætu stutt þá, semí vilja
var fimmtán ára, en þá var láta hann segja af sjer.
Á hfnn bóginn er augljóst ir tillögunum um heilsugæslu, dollarainneign sjómanna og'
að Byrnes hefir stöðugt haft sem er eitt atriðið í tillögunum greiðir þeim $ 1,10 fyrir hvern
það í huga. að hann þyrfti um almannatrýggingar. —■ í dollar, . en sjómennirnir fá
stúðning tyeggja þriðju hlutá þriðja hluta er loks greinar-1 greiðslu í norskum krónum, er
1 fyrverandi .starfsbíT^ðra sjnna gerð um atvinnuleysismálin og þeir köma heim, Síðán getur
í ö-ldungadeild. Bandaríkjaa J tillögur um Atvinnustofnun rík
þings, til þess að nokkrir frið-
arsamningar gætu ' orðið að
isins,'sern lagt er til, áð sett
verði á stofn.
norská stjórnin notáð þessa
dollara til KaUpa á nauðsvnjum
í Bandaríkjunum.