Morgunblaðið - 20.11.1953, Page 6

Morgunblaðið - 20.11.1953, Page 6
6 MORGUNBLADIÐ Föstudagur 20. nóv. 1953 Framsýni, stórhugur og óbil- undi trú ú lundið ríkir í iðnuður- múlum íslendingu UM IÐNAÐ ALMENNT Það er gleðilegt tímanna tákn hversu almennt iðnaðarmál eru í seinni tíð til umræðu ekki að- eins meðal samtaka iðnaðarins heldur einnig meðal stjórnmála- manna og meðal þjóðarinnar, vegna hins aukna skilnings allra hugsandi manna á því, hverja þýðingu iðnaður hefur í nútíma þjóðfélagi. Oft er talað um iðnað sem nýjung hér á landi. Islend- ingar hafa þó í orðsins fyllstu merkingu verið iðnaðar- menn, hagleiksmenn allt frá landnámstíð. Það sést bezt á öll- um hinum gömlu munum, sem unnir voru á íslandi til forna, tré skurður, trésmíði, járn og málm- smíði, klæðagerð, ofið, prjónað og heklað o. fl. o. fl., aðeins til að nefna nokkuð að ógleymdu snilldarhandbragði forfeðranna við band og skinnasútun íslenzku handritanna, allt var þetta unn- ið við hin erfiðustu skilyrði. íslendingar hafa alltaf verið iðnaðarmenn að eðlisfari, þess vegna hafa þeir veri svo undur fljótir að taka tækni seinni tíma i sína þjónustu og hafa náð í ýms um greinum undraverðu valdi yfir og leikni í meðferð flóknustu og fullkomnustu iðnaðarvéla á tiltölulega stuttum tíma, eftir að vélaiðnaður hófst og iðnaður varð sjálfstæður atvinnurekstur á Is- landi. Að ég get þessa hér er vegna þess, að það er eitt skil- yrði fyrir fullkomnum iðnaði, þrátt fyrir alla véltækni, það er, að íslendingar hafa tekið að erfð- um hæfileika iðnaðarmannsins, þann hæfileika að stilla saman huga og haga hönd í samstarfi við tæknimenntaða menn og framtakssama atvinnurekendur til að stjórna innrás nútíma iðn- aðar í íslenzkt atvinnulíf í réttu hlutfalli við aðra atvinnuvegi þjóðarinnar. Það má ef til vill segja, að for- tíðin skipti hér ekki miklu máli, því að framtíðin sé fyrir öllu, þó er það nú svo, að svo bezt verður framtíðin björt og líf- vænleg, að fullt tillit sé tekið til þess bezta frá liðna tímanum ásamt dýrkeyptri reynslu fær- ustu manna á lífsleiðinni. íslenzkur iðnaður stendur ein- mitt á slíkum vegamótum í dag. Hann er búinn að berjast áfram við erfið skilyrði og skilnings- skort. Hann er búinn að sanna tilverurétt sinn í þjóðfélaginu. Þungi samtakanna er samstilltur. Unnendur iðnaðar horfa bjartari augum fram í tímann, en munu þó hvergi linna sókn sinni til aukningar og fullkomnunar. I dag eru honum gefin fyrirheit um mörg af þeim málum, sem heildarsamtök hans hafa barizt fyrir í mörg ár, að þau muni hljóta aígreiðslu og samþykki þings og stjórnar. MARGIR SIGRAR HAFA UNNIZT Mörg af áhugamálum iðnaðar- manna hafa á seinni árum verið borin fram til sigurs og önnur fram á leið. Tollar og söluskatt- ur, gjaldeyris- og innflutnings- mál, iðnaðarbanki, útvegun efn- is og áhalda, frumvarp til laga um iðnskóla, iðnsýningar, báta" smíðar, svo að nokkuð sé nefnt. Allt hafa þetta verið mál, sem íslenzkir iðnaðarmenn vilja heyra um hvar sem er á landinu, hverja afgreiðslu þau hljóti hjá þingi og stjórn og hverjir séu með og hverjir á móti. Ég vil staldra hér aðeins við bátasmíði og skipaviðgerðir vegna þess, að iðnaðarsamtökin hafa skorað á 'Alþingi og ríkisstjórn að gera ráðstafanir til að tryggja það, að nýsmíði fiskiskipa geti hafist að nýju hérlendis þannig, að inn- lendar skipasmíðastöðvar geti annast nauðsynlegar og eðlileg- Vöruvöndun og vandvirkni homsteinn iðnaðarins Ræða Björgvins Frederiksens, forsefa Landssam- bands iðnaðarmanna, við sefningu 15. Eðnþings íslendinga IVý viðhorf haf a skapast til hugsanlegra breytinga regdna um skipun Alþingis í GÆR úrskurðaði forseti neðri deildar Alþingis, Halldór Ásgríms- ! son, að frumvarp Alþýðuflokksins um kosningabandalög skyldi j koma til atkvæðagreiðslu, þar sem það að hans dómi gæti sam- rýmzt stjórnarskránni. Jóhann Hafstein kvaddi sér þá hljóðs og gerði grein fyrir afstöðu þingmanna Sjálfstæðisflokksins til frumvarpsins eftir að forseti j hafði úrskurðað að því yrði ekki vísað frá. Jóhann sagði: ar endurnýjanir vélbátaflotans og til þess að þær þurfi eigi að hætta starfrækslu sinni með öllu, vegna skorts á verkefnum meðan vertíð stendur yfir. Sérstaka áherzlu verður að leggja á eftir- farandi: að skipasmíðastöðvum verði séð fyrir nægilegum og hag kvæmum lánum til að smíða skip fyrir eigin reikning, að tollej'í söluskattur og bátagjaldeyrir fyr- ir efni, vélum og tækjum til fiskibáta, sem smíðaðir eru hér- lendis, verði endurgreiddir. Heim ild er fyrir því á síðustu fjár- lögum, þ. e. a. s. til eins árs, að Síðari grein endurgreiða tollana, en bátagjald eyrir verður að afnema af öllu efni til alls iðnaðar og auðvitað einnig af efni til skipasmíða. Það er öllum þjóðhollum mönnum ljóst, hvert stórmál er hér á ferð bæði í stríði og friði, að bátabyggingar og skipavið- gerðir séu framkvæmdar hér inn anlands. Þeir, sem þessi störf hafa lært og þau innt af hönd- um, hafa fyrir löngu hlotið við- urkenningu fyrir að leysa störf, sín prýðilega af hendi og í alla j staði eftir ströngustu kröfum, I miðað við íslenzka staðhætti. En | til þess að Islendingar verði sjálf um sér nógir í þessum efnum, þá , er nauðsynlegt að hafizt verði handa um byggingu fullkominn- ar þurrkvíar, sem tekið gæti til aðgerðar og viðhalds íslenzka skipastólinn, mundu þá einnig skapast betri skilyrði til bygg- ingar stálskipa, þótt í smáum stíl væri byrjað, þá er það nauðsyn- legt siglingaþjóð að hrinda þessu máli i framkvæmd sem lyftistöng fyrir iðnaðinn, útgerðarmönnum, skipafélögum og alþjóð til hags- bóta og vegsauka. Ef einstakling" um er um megn að byggja slíka stöð, þá virðist ekki ósanngjarnt, að slikt fyrirtæki yrði byggt með svipuðu fyrirkomulagi og til dæmis áburðarverksmiðja og sementsverksmiðja, svo að nokk uð sé nefnt sem hliðstæð fyrir- tæki, sem einstaklingum er um megn að byggja einir en þjóð- inni nauðsynlegt. VÖRUVÖNDUN OG VAND- VIRKNI HORNSTEINAR IÐNAÐARINS Eins og ég gat um áðan, þá er vöruvöndun og vandvirkni í iðnaði einn af þeim hornstein- um, sem allur sannur iðnaður byggist á. Oft hefi ég tekið eftir því, að venjulegast þegar iðnað- ur er gagnrýndur, þá er um óverulega hluti að ræða, oftast lélegur smávarningur. Nú er það svo, að i öllum iðnaðarlönd- um, þá er til léleg og ódýr fram- leiðsla og hinsvegar vönduð og dýr framleiðsla. Islenzk iðnfyr- irtæki ættu að reyna að fram- leiða einungis góða vöru og selja aðeins vandaða iðnaðarvinnu vegna þess, að oftast er frekar spurt um ef illa er gert, hver hafi unnið verkið en hvað það hafi kostað. Ég get þessa vegna þess, að iðnaðurinn á að leggja alla áherzlu á vöruvöndun, því að íslendingar eru vandlátir og allt sem nota á utan húss, verður að standast óblíð náttúruskilyrði, en það er ekki nóg að hugsa um innanlands markað fyrir þjóð, sem byggir á útflutningsverzlun. íslendingar verða að gera vöru- vöndun að metnaðarmáli og væri vel til fallið, að það opinbera tæki upp í einhverri mynd að sæma þá sem bezt framleiða og vekja þar með heilbrigðan metnað og viðurkenna það sem vel er gert. Það skapar þeim sem ver vinna fordæmi til eftir- breytni og hinir vandvirku hljóta verðskuldað hrós. Þótt að mörgu sé íundið sem íslenzkt er, þá mega íslenzkir iðnaðarmenn njóta sannmælis og má til dæmis benda á það, að byggingaiðnað- ur stendur hér á háu stigi, eins og sjá má á hinum glæsilegu íbúðarhúsum, sem stöðugt er verið að byggja. Útlendingar, sem hingað koma ljúka lofsorði á iðnaðarstörf byggingamanna, bæði allan frágang svo og smekk leg tilhögun og híbýlaskipan. Iðnaðarmenn eiga einnig sinn þátt í byggingu hinna miklu orkuvera, sem hér er verið að reisa eins og vatnsaflsstöðvum við Sog og Laxá, svo og Áburð- aryerksmiðjuna svo nokkuð sé nefnt og er það gelðilegur áfangi sem náðst hefur í iðnaðarmálum að íslendingar hafa unnið sjálfir megnið af þessum stórvirkjum undir forustu hinna færustu verkfræðinga. íslenzkir bátar þykja vel smíð- aðir og í alla staði taldir við hæfi vandlátustu formanna, járniðn- aður hefur byggt upp umfangs- mikil og vönduð tæki fyrir fisk- iðnað, svo sem síldar- og fiski- mjölsverksmiðjur, hraðfrysti- hús, lýsis- og olíustöðvar auk allra hinna vandasömu viðgerða á hinum fjölþættu vélum atvinnu lífsins bæði til sjós og lands að ógleymdu því að fyrir nokkrum mánuðum voru undirskrifaðir samningar um smíði fyrsta stál- skips á íslandi, atburður, sem marka mun tímamót í iðnaðar- sögu íslendinga. Bílasmiðir hafa á árrnu smiðað yfir fullkomnari og stærri almenningsvagna en nokkru sinni fyrr. FRAMSÝNI OG STÓRHUGUR Hér er aðeins nokkuð nefnt af ótal mörgu, aðeins ábending um það að í iðnaðarmálum ^slenclj' inga ríkir framsýni, stórhugur og óbilandi trú á landið. Ein undir- staða þess að allt þetta blessist er að þing og stjórn sýni iðnað- inum réttlæti og skilning til jafns við aðrar atvinnugreinar þjóðar- innar, en vernd viljum við helzt ekki þiggja. Traustustu hornsteinar iðnaðar á íslandi hafa ávallt verið at- hafnasamir einstaklingar, sem af eigin rammleik og með aðstoð góðra manna hafa brotið á bak aftur alla erfiðleika hversdags- lífsins, menn sem hafa unnið, HVAÐ MÆTTI EKKI ÁKVEÐA í KOSNINGALÖGUM Hæstvirtur forseti hefur fellt úrskurð um það að efni frv. þessa samrýmist stjórnarskránni. Hann hefur fært fyrir því sín rök, sem hins vegar nægja ekki til þess að breyta þeirri skoðun minni um þetta atriði, sem ég hef áður gert grein fyrir. Ég verð að fallast á þá skoðun forseta, að forsetaúrskurðurinn sé ekki til umræðu. En ég get ekki stillt mig um að höggva í eitt atriði, þar sem forseti sagði, að í kosningalögum mætti setja ákvæði um, hvernig úrslit skulu ákveðin í einmenningskjördæm- um. Samkvæmt þessu ætti að mega ákveða í kosningalögum, að sá, sem fæst atkvæði fær, skuli kosinn! NY VIÐHORF Það er hæstv. forseti, sem á úrskurðarvaldið í þessari deild og við það verður því að sitja að sinni. En fyrir hönd okkar Sjálfstæð- ismanna í deildinni vil ég lýsa því yfir að af slíkum úrskurði leiðir að við munum nú fylgja þessu máli til nefndar. Er það vegna þess að við lítum svo á, að sé efni þessa frv. talið samrým- anlegt stjórnarskránni skapist vissulega ný viðhorf um athugun ýmissa annarra hugsanlegra breytinga á þeim reglum, sem gilda um skipun Alþingis og kosningar til þess, án þess að áð- ur þurfi að leita úrskurðar kjós- enda um þau í kosningum að af- stöðnu þingrofi — eins og ráð- gert er um stjórnarskrárbreyt- ingar. L. í. Ú. hófst í íjær AÐALFUNDUR L. í. Ú. hófst í fundarsal sambandsins í Hafnar- hvoli hér í Reykjavík kl. rúmlega 2 í gærdag. Fundurinn var sóttur af fulltrúum útvegsmannafélaganna víðsvegar um land. Framh. á bls. 12. Formaður sambandsins Sverrir Júlíusson, setti fundinn. í upp- hafi minntist hann 5 útvegs- manna, sem látist hafa á starfs- árinu og ennfremur 24 sjómanna, sem látist hafa við skyldustörf j sín. Bað hann fundarmenn að rísa úr sætum sínum og votta þar með minningu þessara manna virðingu og vandamönnum þeirra j samúð. í setningarræðu sinni kom formaður víða við. Rakti hann fyrst í stórum dráttum, aflabrögð á árinu. Vék hann síðan að fisk- mati og vöruvöndun, kvað eigi vanzalausar þær miklu kvartan- ir, sem fram hafa komið frá kaup endum erlendis undan göllum á fiskafurðum. Hvatti formaður fastlega til ítrustu vöruvöndun- ar. Ennfremur vék formaður t lauslega að vandamálum þeim, sem við sjávarútveginum blasa.; — Ræðan verður birt í heild í blaðinu á morgun I NEFNDAKOSING Að lokinni setningarræðu for- manns, var Jón Árnason, útgerð- armaður, Akranesi, kosinn fund- arstjóri og fundarritari Hafsteinn Baldvinsson, fulltrúi. Því næst fór fram kosning kjörbréfanefndar. Kosnir voru: Jóhann Sigfússon, Jón Gíslason, Finnbogi Guðmundsson og Ólaf- ur H. Jónsson. í aðrar nefndir voru kosmr þessir menn: Fjárhags- og við- skiptanefnd: Margeir Jónsson, Björgvin Jónsson, Jón Halldórs- son, Hallgrímur Oddsson, Ólafur H. Jónsson, Sigfús Þorleifsson og Hafsteinn Bergþórsson. Allsherj- arnefnd: Ólafur Magnússon, Jón Axel Pétursson, Gísli Konráðs- son, Sigurbjörn Eyjólfsson, Bein- teinn Bjarnason, Jón Sigurðsson, Adolf Björnsson. Afurðasölu- og dýrtíðarnefnd: Sverrir Júlíusson, Finnbogi Guðmundsson, Sveinn BenediktSson, Jóhann Sigfússon, Baldur Guðmundsson, Hafsteinn Bergþórsson, Loftur Bjarnason. Skipulagsnefnd: Ársæll Sveins- son, Steindór Pétursson, Jón Gíslason, Sveinn Benediktsson, Magnús Magnússon, Ólafur H. Jónsson, Benedikt Thorarensen. Stjórnarkosninganefnd: Karvel Ögmundsson, Loftur Bjarnason, Baldur Guðmundsson, Hafsteinn Bergþórsson, Jóhann Sigfússon. SKÝRSLA STJÓRNAR Að lokinni nefndarkosningu flutti Sverrir Júlíusson skýrzlu sambandsstjórnarinnar fyrir starfsárið 1952—1953. Er skýrzl- an mjög rækileg og' rakin þar þau höfuðmál, sem um hefir ver- ið fjallað á liðnu starfsári, svo sem um innflutning, réttindi, lánamálin, gjaldeyris- og afurða- sölumál, starfsgrundvöllur báta- flotans á næsta ári og fjölmargt annað. Létu fundarmenn í Ijós ánægju sína yfir starfi stjórnar- innar á starfsárinu. Er hér var komið, var liðið að kvöldverði, en í gærkvöldi var fundinum haldið áfram. Flutti þá Finnbogi Guðmundsson skýrzlu Verðlagsráðs og gerði þar m. a. grein fyrir horfum 4 rekstri út- vegsins á næsta ári. Að skýrzlum þessum loknum, voru um þær almennar umræð- ur. Fulltrúar einstakra félaga fluttu fundinum erindi og til- lögur frá umbjóðendum sínum. Eigi var vitað, er blaðið fór í prentun, hversu lengi fundurinn mundi standa í gærkveldi. Nán- ar verður sagt frá fundinum hér í blaðinu eftir þrí sem fréttir berast. í dag hefst fundur á ný kl. 10 f. h. Flytur þá Ingvar Vilhjálms- son, form . framkvæmdaráðs Innkaupadeildar L. í. Ú. skýrslu Um starfsemi deildarinnar. Þá mun framkvstj. Sigurður H. Egilsson lesa og skýra reikninga sambandsins og Innkaupadeild- arinnar. Árni Friðriksson, fiski- fræðingur mun flytja erindi kl. 2. Þá skila nefndir álitum og um- ræður um þau. MOSKVU, 18. nóv. — Moskvu útvarpið skýrði frá því í dag að ætlunin væri að opna 2300 nýjar verzlanir og 1500 veit- ingastofur á næsta ári. Er það í samræmi við stefnu hinnar nýju Malenkov-stjórnar að reyna að bæta úr matvæla- skortinum að verzlununum sé fjölgað. —NTB.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.