Morgunblaðið - 17.12.1953, Qupperneq 9

Fimmtudagur 17. des. 1953
MORGUTSBLAÐIÐ
9
FLUGIÐ í ÞRIÐJU
VÍDDINNI
Mikilvægi þess atburðar, sem
.Wright bræðurnir voru þátttak-
endur ,í, á hinum kyrrlátu sand-
sléttum K'arólínu fylkis fyrir
hálfri öld síðan, liggur í þeim
gtórkostlegu áhrifum, sem hann
hefur haft á ailt daglegt líf
manna. Þetta lýsir sér á mörgum
sviðurn og mjög óskyldum. Við
skulum staldra við og athuga
ur náð í dag, myndu hafa verið
hafnir jafnvel yfir alla draum-
óra hinna bjartsýnustu manna í
byrjun aldarinnar. í dag er það
staðreyh'd, að flugýélar, sem
’flugmérin hafá stjorriaé, hafa náð
meir en 2000 km hraða á klukku-
stund. Þær hafa þotið upp í 25
km hæð og flogið um 18.000 km
vegalengd í einum áfanga. Þá
hafa þær hafið sig til flugs :neð
yfir 200 manns innanborðs og
I
fram í tímann. Enginn vafi
leikur á því, að þróunin mið-'
ast við aukinn hraða, og sam-
kvæmt bókum hinna fram-
sýnustu eigum við að hafa náð j
4000 km hraða á klukkustund
árið 2003, og er þá miðað við
venjulegt farþegaflug. Þetta |
þýðir, að við ættum að geta
brugðið okkur frá Reykjavík ‘
tíi Kaupmannahafnar á rúm- j
um hálftíma og til New York

Hin fræga brezka „halastjarna“ er þrýstiloftsknúin farþcgaflugvél, sem eftir tvö ár mun geysast um
flestar flugleiðir. —
Mildasli vetur frá þvi 1929
Hikil jarðvinnsla, hækkuð úlgjöld svelfar-
sjéða, minkum haldíð niðri með hundum.
FRÉTTARITARI Mbl. í Stykkis- ' — Hvað segirðu um tófuna og
hólmi hitti fyrir nokkru að máli minkinn. Eru þau ekki mikið hjá
Guðmund bónda og oddvita ykkur?
almæltra tíðinda úr Dalasýslu og — Jú, mikið er um refi hér og
þá helst úr hans hreppi og fórust hefir hann farið í vöxt hér og lít-
honum þannig orð: | ur út fyrir eins og hann hafi
Þetta ár, sem nú er að kveðja, aukist með mæðiveikinni. Þó er
var ao mörgu eða mestu leyt'
hagstætt hér um slóðir. Frá ára-
mótum og fram í marz voru ein-
stök góðviðri, en þá kom kulda-
sannast sagna að hann hefir nú
ekki gert hér í hreppi nein telj-
andi spjell í fénaði manpa. Ekki
hefir gengið vel að veiða refinn
málið nánar. — Bygging nýrrar
flugvélaverksmiðju í Kaliforníu,
fem veitir 10.000 manns vinnu;
sendinefnd, sem fer til Eþíópíu
þeirra erinda að þjálfa innfædda
menn, er taka eiga við flugum-
ferðastjórn þess lands; 100 lömb,
sem flutt eru flugleiðis úr Öræf-
unum upp í Borgarfjörð; flug-
bréf, sem er aðeins röska tvo
sólarhringa á leiðínni frá syni í
Ástralíu til móðurinnar í Eng-
landi; sænskur kaupsýslumaður
á tveggja vikna söluferðalagi um
Suður-Ameríku eða þá ung
stúlka, sem fer snemma til vinnu
sinnar í Toronto í Kanada, gegn-
ir flugþernustörfum í þriggja
kílómetra hæð yfir sjávarflöt og
gefst svo jafnvel tækifæri til að
synda við Bermuda áður en hún
gengur til hvíldar; — eru þetta
ekki allt góð og gild dæmi um
þróun og margbreytileika flugs-
ins eins og við þekkjum það í
dag? Við þurfum ekki annað en
að lesa fréttir dagblaðanna eða
hlusta á útvarp til þess að sann-
færast um það, hvernig flugið
grípur nú alls staðar inn í dag-
legt líf mannanna víðsvegar um
heim.
45 MILI.JÓNIR Á EINU ÁRI
Á þessum tímamótum í sögu
flugsins er ekki ósennilegt, að
margir líti fram í tímann og
spyrji sjálfan sig: Hvað skeður
næstu 50 árin? Ymsum kann að
þykja tölur framtíðarinnar ótrú-
legar, en þá er að geta þess, að
þeir áfangar, sem flugtæknin hef-
fiogið all-langa leið með þennan
stóra hóp. Og svo við tökum
fleiri dæmi: Flugfélögin í heim-
inum flytja nú rösklega 45 millj.
farþega á einu ári yfir vegalengd,
sem nemur um 25.000 milijón
mílna.
TIL KAUPMANNAIIAFNAR
Á HÁLFTÍMA?
Úr því að hægt hefur verið
að ná öllum þessum stórkost-
legu áföngum á einum 50 ár-
um, hvað ber bá framtíðin í
á liðlega klukkutíma. Eftir
aðeins tíu ár, eða 1903, munu
hraðfleygustu farþegaflugvél-
arnar hafa r.álgast hraða
hljóðsins; um 1970 ættu þær
að hafa komizt í gegnum
„hljóðvegginn"; árið 1980 verð
ur farið að notast við rakettu-
flugur til farþegaflutninga og
árið 2003 ætti að vera hægt
að ná 4000 km hraðanum.
Hvernig munu svo þessi fram-
tíðarfarartæki líta út? Ef við (
vissum það í dag, þá myndu
kafli sem hélst í mánaðartíma og hér á þessu ári, þó mikið fé hafi
stóð ham uhdir aprílmánaðar- verið lagt honum til höfuðs. Kem
lok. Ég vil álíta að þessi vetur ur þetta til af því að hann er
hafi verið sá mildasti frá því árið yfirleitt í nýjum grenjum sem
1929; en það er sá mildasti vetur ekki hafa fundist enn.
sem ég man eftir. Búpeningur var ' Um minkinn vildi ég segja
léttur á fóðrum. í maí-byrjun þetta, að maður er vongóður um
breyttist til hlýinda og varð vor- j að takast megi að útrýma hon-
ið sérstaklega hlýtt og gróður- j um eða a. m. k. að halda honum
sælt. Sumarið var eitt hið ágæt- j í skefjum, enda auðvelt að finna
asta, votviðri var að sönnu fram- j grenin og bækistöðvar hans, sér-
an af júlí-mánuði en þá brá til' staklega' með þessum veiðihund-
þurrviðra og var því sumarið um sem menn eru farnir að nota.
mjög hagstætt landbúnaðinum. ; Minkurinn var búinn að gera hér
Heyskapurinn var góður og' stórkostlegt tjón, og má segja að
mikill, nýting ágæt, uppskera | hrun hafi verið á varpinu af völd

Fyrir nokkrum dögum héldu Bandaríkjamenn upp á 50 ára
afmæli flugsins með því að setja nýtt flughraðamet. Flugmaður
fór með 2100 km hraða á þessari rakettu flugvél, sem kallast
Douglas DX-3.
garðávaxta í mesta lagi.
Haustið hefir svo verið millt,
samt nokkuð stormasamt, fé ekki
þó enn komið á gjöf a. m. k. ekki
í vestur-sýslunni. Bændur hér
hafa bætt talsvert við bústofn
sinn, svo að í mínum hrepp hefir
fjárstofninn ekki verið meiri en
nú þegar ég man eftir. Haust-
heimtur voru yfirleitt með bezta
móti og sauðfjárhöld ágæt.
ÁHERZLA LÖGÐ Á
JARÐVINNSLU
— Hafa nokkrar framkvæmd-
ir verið í hrepþnum.
— Byggingar hafa að sönnu
ekki verið miklar, þó hefir verið
hafin bygging nýbýlis í landi
Litla-Galtardals, en þeirri bygg-
ingu er ekki enn lokið, penings-
húsbyggingar eru sáralitlar eða
engar sem stafar af því hve örð-
ugt hefir verið að fá byggingar-
efni. Annars. leggja menn hér
um hans. Vonar maður að þaS
batni um leið og betur gengur
að bana minknum.
— Hvað um slátrun í þínum
hreppi á þessu hausti?
— Hún er með mesta móti og
féð reyndist í góðu meðallagi, þó
líklega lakari heldur en s. 1.
haust, þ. e. 1952.
— Er nautgripaeign mikil í
þínum hreppi?
— Nei, enda er þetta aðallega
sauðfjárhérað og byggist á kinda-
eign manna, hrossaeign er held-
ur ekki mikil. Þó eru hross og
nautgripir. á hverjum bæ eins og
í öðrum sveitum. En teljardi
tekjulind eru hrossin ekki.
BIFREIÐ AS AMGÖN GUR
4—5 MÁNUÐI
-— Hvað svo um samgöngur í
þínu héraði?
— Bifreiðasamband má heita
um fjóra til fimm mánuði árs-
mesta rækt við jarðvinnslu og inS; vikulega við Reykjavík. Eru
girðingar og miðar nú óðum að þag áætlunarferðir. Fer bifreiðin
skauti sér? Gerðar hafa ver-
ið áætlanir af kunnáttumönn- ^
um um hraða flugvélanna í
f-amtíðinni, og eru þær byggð
ar á vísindalegum athugun-
um og samanburði. Er fróð-|
legt að kynnast þessu nánar
með því að skyggnast svolítið
þær án efa verða tilbúnar löngu
áður en áætlað er. Eitt er þó
víst, og það er, að flugvélin um
næstu aldafnót verður eins gjör-
ólík nýjustu og fullkomnustu
þrýstiloftsfarþegaflugvélum nú-
tímans svo sem De Havilland
Comet og hún er frábrugðin
samanstrengdu tvíþekjunni
þeirra Wright bræðra frá 1903.
FLUGIÐ ER ENN Á
GELGJUSKEIÐI
Hvort sem þessar áætlanir, sem
hér hefur verið greint frá, stand-
ast að öllu leyti eða ekki, þá
má ganga út frá því, sem visu,
að vélflugið er ennþá á gelgju-
skeiði og hefur hvergi nærri
slitið barnsskónum. Hin andlegu
og líkamlegu ævintýri, sem rat-
að hefur verið í við að reyna að
sigrast á loftrúminu með endur-
bættri flugvélatækni, eru þegar
orðin hluti heimsbókmennta og
sögusagna. Kyrrstaða er orð, sem
ekki á heima í sögu flugsins, því
það heldur áfram að þróast með
aukinni þekkingu og tækni
mannanna. Á aldarafmæli flugs-
ins árið 2003 mun sú kynslóð,
sem þá lifir, tala um flugtækn-
ina sem óþroskaðan ungling, er
á eftir að sjá sig um í heimin-
um og læra margt — og sagan
mun sífellt endurtaka sig, því
flugið er framtíðin.
X>
því að heyfengur verði tekinn að
öllu leyti á ræktuðu landi. Hefir
unnist mikið í þá átt á þessu \
ári.
— Efnahagur bænda, hvað um j
hann?
alla leið að Skarði á Skarðs»trönd
og til baka daginn eftir. Ei u þetta
ein hin mestu þægindi hér í þess-
ari sveit. Vegir eru mjög sæmi-
legir um sveitina, en þó ekki all-
ir upphleyptir, og því ekki um
_ — Yfirleitt er hann góður það vetrarvegi að ræða. M. b. Baldur
ég þekki til, vélakostur hefir j fra Stykkishólmi hefur svo hálfs
aukist mjög í hreppnum á þessu mánaðar ferðir í Hjallanes og er
ári. Bæði dráttarvélar og jeppar
hafa verið keyptir inn í sveit-
ina. Hestasláttuvélar og aðrar
heyvinnuvélar eru á flestum
bæjum.
VAXANDI ÚTGJÖLD
SVEITARSJÓÐS
— Hvað með sveitarstjórnina?
— Útgjöld sveitarsjóðsins eru
það mikið hagræði fyrir okkur.
Með honum fáum við alla þunga-
vöru, eða megnið af henni. Tel
ég að þessar ferðir megi ekki
leggjast niður fyrir nokkurn
mun.
— Nú ræða allir um rafmagn.
Hvernig horfir það við í þinni
sveit?
— Engin vatnsvirkjun er til á
alltaf að hækka. Verður því að mínum hreppi, en díselrafstöð er
hækka útsvörin, en þau hækkuðu j á Staðarfelli og er það nú eina
nú um 40% á þessu ári. Eru rafstöðin í hreppnum. Þessar
almannatryggingarnar
þarna vindrai stöðvar, sem voru á bæj-
drýgstar að verki og horfir mað- j Um hér áður eru allar orðnar ó-
ur með ugg fram á veg, ef hækk- j nýtar. Víða eru skilyrði til raf-
un þeirra verður söm og jöfn virkjunar hér í sýslu, en enginn
næstu ár eins og nú hefir verið
undanfarið. Tel ég að Almanna-
tryggingalögin þurfi að endur-
skoða og það fyrr en seinna og MIKÍL FRAMTÍÐ TÆKNINNAR
skriður er kominn á þau mál hér
enn sem komið er.
Avro þríhyrnan eða delta-flugvélin, eins og hún er kölluð er
lendis, er flugvél framtíðarinnar. Þegar flugvélarnar taka að fljúga
hraðar en hljóðið mnn vænglag þeirra að líkindum taka á sig
þessa mynd.
nema af þeim verstu agnúana,
en halda því sem til bóta horfir.
Mér þykir t. d. verst að eng-
inn greinarmunur er gerður í út-
borgun bóta eftir því hvernig
efnahagur bótaþega er og vitlaust
að styrkja menn strax og þeir
hafa átt tvö börn. Þetta er líka
orðin ein styrkjaöld hér á þessu
landi, ef þessu heldur áfram.
Menn gera ekkert nema að fá
styrk til þess. Ég tel að varlega
verði að ganga á þessari braut.
Almannatryggingarnar eiga að
vé'rá fyrir þá sem béra lægri hlut
í lífinu. Þá eru þær styrkur og þá
notast þær vel.
— Hver eru nú viðhorf þín til
framtíðar Dalasýslu?
— Ég er vongóður um fram-
tíð hennar komi engin óhöpp fyr-
ir. Kostir og gæði landsins eru
miklir og menn eru sífellt að
koma auga á þær auðlindir, sem
hún hefur að bjóða. Nútíminn
ræður yfir svo mikilli tækni að
undrun veldur og menn í mínum
uppvexti dreymdi ekki um. Þessi
tækni, ef notuð verður á réttán
hátt, mun lyfta stórum grettis-
tökum í komandi framtíð. Það
er trúa mín, segir Guðmundur
Ólafsson að síðustu.
Á. H.