Morgunblaðið - 21.04.1954, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ
: Miðvikudagur 21. apríl 1954
7
Svo dvínar flest og daprast hér
við dauðans leynivog;
mér finnst sem út við eyiðsker
mér ómi kuldasog.
Matth. Joch.
—o—
SÍÐASTLIÐINN laugardag var
til moldar borinn frá Lágafells-
kirk.ju merkispresturinn síra
Halfdán Helgason, sóknarprestur
Mosfellsprestakalls og prófastur
Kjalarnessprófastsdæmis, er and-
aðist að kveldi 8. þ. m.
Var hinn látni prófastur á leið
heim til sín frá Selfossi, og voru
í för með honum, kona hans, frú
Lára Skúladóttir, sonur þeirra
Jón Helgi, ásamt unnustu sinni,
og tvær systur prófasts.
Hafði prófasturinn sál. ásamt
J>essu fólki sínu, verið í heimsókn
hjá tengdafólki sonar síns og ver-
ið, að því er virtist, vel frískur
og glaður, sem honum var eigin-
legt. En síðla kvelds, er komið
var upp á Hellisheiði í versta
veðri og slæmri færð, varð sem
þyrmdi yfir hann og var þegar
látinn.
Andlátsfregn prófastsins sál.
fór með leifturhraða bæ frá bæ
í sóknum Mosfellsprestakalls
snemma að morgni hinn 9. þ. m.
Þessi harmafregn kom sóknar-
börnum hans og öllum, sem til
heyrðu, mjög á óvart, og sló alla
sem elding sorgar og hryggðar.
Verk féll úr hendi. Menn setti
hljóða. Spurt var: „Getur þetta
verið rétt?“ Presturinn okkar
látinn. Ástríkur eiginmaður og
faðir, hugljúfur prestur frá
miklu starfi. Kvíði og söknuður
settist í huga fólksins.
Það er lífsins saga að fæðast
og deyja. Vér fögnum fæðingu
nýs lífs í þennan heim. En öfugt
er það venjulegast, þá andláts-
fregn berst til eyrna fólksins. —
Hún veldúr söknuði og trega,
leggst með þúnga á aéttingja og
breytir á svipstundu ástríku sam
lífi í einstæðings næðingslíf.
Glæstar vonir og fagrir fram-
tíðardraumar bresta, og aðstaða
öll hins daglega lífs og athafna
breytist, og verður öll önnur en
gert var ráð fyrir.
En í þessu sambandi er þó
ætíð ein raunabót fyrir sártsyrgj-
andi ástvini, að síðasta æfikvöld-
ið var fagurt og ástríkt, eins og
önnur samlífskvöld höfðu verið.
Þetta er lífsins saga. Þróunin
heldur áfram, og sagt er, að mað-
ur komi í manns stað.
Mig brestur orð og hugnæmi
til að skrifa sem skyldi um vin
minn og sálusorgara, sém hefur
starfað hér við Brautarholtssókn
siðan 1. júní 1924 eðá nær því
30 ár og áunnið sér ástúð og vin-
áttu í ríkum niæli.
Síra Haifdán Helgason var
fæddur 23. júní 1897 í Reykjavík.
Foreldrar hans voru þáu hjónin
dr. Jón Helgason biskup og
Marta María biskupsfrú.
Student varð hann 27. júní
1917 og cand. theol. 14. febr.
1921. Vaf harin góðúr námsmað-
ur. Framhaldsnám stundaði harin
við Kaupmannahafnarháskóla og
Mærburg háskóla 1921—1922. Þá
kom hann héim, og hafði hann
kennslu með höndúm við
Menntaskólann og Verzlunar-
skólann í Reykjavík.
Settur sóknarprestur í Mosfells
prestakalli 10. maí 1924 frá 1.
júní sama ár og skipaður prestur
þar 19. ágúst 1927. Prófastur i
Kjalarnessprófastsdæmi varð
hann 2. janúar 1941. Aukaþjón-
usta í Þingvallasókn frá 1. júlí
1928.
Starf sitt sem sóknarprestur
leysi hann af hendi með ágætum
Og var vinsæll, sem ég hefi áður
lýst.
Skyldurækni hans var við-
brugðið. Aldrei vantaði hann til
starfa, nema lasleika bæri að
höndum, sérri sjaldan var. Ágaétur
barna- og unglingaffæðári var
síra Halfdán, og var mér per-
sónulega kunnugt, að fermingar- |
börn hans báru til hans órofa
tryggð. |
Hann taldi góða fræðslu í
kristnum fræðum vera grundvöll
fyrir góðu trúarlífi og friðsömu
samlífi við menn. :
Þegar maðurinn með sigðina I
hafði verið stórtækur og höggvið,
vægðarlaust og skilið eftir nær
ólæknandi sár, þá var síra Half- |
dán mestur, andríkur, huggandi
sálusorgari.
„Og aldrei er svo svart
yfir sorgarranni,
að eigi geti birt
fyrir eilifa trú“.
Þannig var það, að sóknarprest-
inum heppnaðist venjulegast að
sefa sorgirnar og gera lífið bjart-
ara en jafnvel vonir gátu staðið
til fyrir harmþrungna ættingja.
Mörgum opinberum störfum
gegndi síra Hálfdan fyrir sveit
sína og hérað einkum þeim, er
fjölluðu um sjúkra- og fræðslu-
mál.
Endurskoðandi Mjólkurfélags
Reykjavíkur var hann frá 1932
og til dauðadags. Auk þess
gegndi hann fjölmörgum störf-
um fyrir kirkju ög kristni í land-
inu. Að öllum þessum störfum
vann hann með samvizkusemi og
dugnaði.
Síra Halfdán Helgason var
giftur Láru Skúladóttur Nor-
dahls, bónda á Úlfarsfelli í Mos-
fellssveit, Guðmundssonar,
ágætri konu, sem var manni sín-
um hinn bezti lífsförunautur.
Börn þeirra prestshjóna voru:
Jón Helgi, f. 21. des. ’33, Marta
María, f. 3 apríl ’35, og kjörsonur,
Árni Reynir, f. 11. nóv. ’31. Öll
eru börnin myndarleg og vel
gefin.
Hugljúfar minningar eigum við
hjónin og börn okkar með sókn-
arprestinum okkar sál. hér á
heimili ókkar, og eru þær allar
góðar og ánægjulegar. Við sökn-
um því nú góðs vinar, sem var
einlægur, góðhjartaður, andlegur
vinur um nær 30 ár.
Oft var hér á heimilinu annríki
og nokkur umsvif, eins og gengur
og gerist í sveitum þessa lands,
og einkum nú, þegar hraði tímans
seiðir merin til sín. En glaður er
ég þó yfir þvi, að venjulegast
fengu kirkjumálin sinn tíma lítið
sketran, sem ég þakka, hve prest-
urinn var sanngjarn og eftirlátur.
Ein af kærustu stundum við
Brautarholtskirkju var síðasta
messugjörðin, sunnudaginn 4. þ.
m., þar sem rætt var um viðgerð
á kirkjunni, og þá skýrt frá
fullum stuðningi biskupsins við
það mál. Var ákveðið að kveðja
saman safnaðarfund að vori
komandi.
Nú ér einum forustumanninum
færra við það starf.
Þá er okkur hér minnisstæð
visitasía biskupsjns sál. hr. Sig-
urgeirs Sigurðssonar 14. sept. s.l.
í Brautarholtskirkju, þegar bisk-
upinn sál. og sóknarpresturinn
okkar síra Haldán stóðu hlið við
hlið eftir prédikun í fullum
messuskrúða fyrir altari og bless-
uðu yfir söfnuðinn í fámennri
lítilli kirkju með hljómfögrum
röddum.
Var sú athöfn áhrifamikil, gleði
rík og mikill styrkur allri and-
legri starfsemi.
Nú eru báðir þessir vinir vorir
burtkvaddir héðan með stuttu
millibili til æðri starfa.
Ég vil að lokum kveðja minn
góða vin og sóknarprest og þakka
fyrir farinn veg um 30 ár. Þakka
hjálpfýsi hans, kærléiksríkt starf
innan kirkjunnar, og einnig hugg
unarstarf’ð, sem hann vann á
heimilunum.
Bið ég góðan guð að hléssa og
styrkja alla ættingja hins fram-
liðna, sóknarbörn hans og vini.
Blessuð sé minning hans.
Ólafur Bjarnason.
Hann var hinn góði
hirðir
MENNIRNIR áforma, guð ræður.
— Töldum við ekki, sóknarbörn-
in þín, að um ókomin ár ættum
við eftir ag njóta starfsorku þinn
ar og handleiðslu, í jafn ríkum
og öruggum mæli og við hingað
til höfum notið. En hversu skjótt
og óvænt skipast ekki málin á
aðrar brautir, við það að þú ert
frá okkur kvaddur, af guði al-
föður, til hans himnesku heima,
til þeirra starfa er hann þar af
sinni vizku og náð hefir fyrir
hugað þér.
Inn í þá huliðsheima er okkur
ekki fært að skyggnast, en það
hvarflar í huga mér, að þér verði
þar falið að vinria akurinn fyrir
okkur sóknarbörnin þín, hérna
megin, og við komuna þangað að
leiða okkur með þínum dygga
föðurarmi, inn í þann blessaða
aldingarð.
Það mun ekki ofmælt, er fregn-
in um hig sviplega fráfall Hálf-
dáns Helgasonar prófasts, barst
hér um sóknina, að hún hafi
komið okkur öllum jafnt á óvart.
Öll höfum við síðast séð hann
hressan og glaðan, eins og við-
mót hans ávallt var.
Þó var það nú samt svo, að
hans nánustu kunningjar vissu að
heilsa hans var ekki orðin svo
sterk, sem ytra útlit virtist bera
með sér.
Þegar ég fyrir átján árum flutt-
ist hingað í Lágafellssókn, var
séra Hálfdán þegar búinn að vera
hér þjónandi prestur í ellefu ár.
Það leið ekki á löngu að hann
gæfi sig að mér, og það á þann
veg að líkara var að, að baki
væru gömul kynni, en að hann
væri að mæta ókunnum innflytj-
anda, slík var framkoma hans og
viðmót. Eftir því sem tíminn leið,
urðu þó kynni okkar nánari og
vináttan traustari, og svo mun
það hafa verið gagnvart fleirum.
Nokkuð þessu líkt virtist mér
það vera í starfi hans hér í sókn-
inni, hann var alltaf að vinna á,
mér virtist hann með hverju ári
sem leið, vinna sér meiri hylli og
vinsældir.
Við komu sína hingað var hann
góður, en við brottförina var
hann betri, og þetta kom af því,
að hann var hinn góði hirðir, seðn
rækti starf sitt með trú og dyggð.
Hann vildi okkur ávallt vel, og
umbar tómlæti og skilningsleysi,
er við svo alltof oft sýndum á
starfi hans. Þrátt fyrir það lét
hann ekki bugafet, heldur áminnti
okkur og hvatti, og það með þeim
árangri, sem fyrr gréinir, að hann
ávallt vann hylli okkar meir, og
við lærðum betur og bétur að
meta hann.
Ræðumaður þótti séra Hálfdán
góður, og þó sérstaklega tæki-
færisræðúr hans með ágætum.
Að eðlisfari var hann mikill kenn
ari, þessvegna var honum rrijög
hugstsétt að uppfræða unglinga í
kristinfræði og búa þá undir ferm
inguna, er mér nær að halda að
hann hafi talið þáð einn ljúfasta
þáttinn í preststarfinu, og að vera
við fermingu hjá séra Hálfdáni
var mér ávallt ununn.
Innan stéttar sinnar var séra
Hálfdán mikils metinn, það sanna
hin mörgu trúnaðarstörf er hon-
um voru þar falin. — Mennirnir
áforma, guð ræður. —
Nú eru ieiðir skildar, kæri vin-
ur. Við söknum þin sóknarbörn-
in, sem mikið höfum misst, en
kona þin, börn og aðrir ástvinir,
hafa þó misst mest. Alfaðir veri
þeim styrkur og stoð.
Sigsteinn Pálsson.
C——^J>
Mosfellsheimillð var
veilvaRgur allra
sóknarbama hans
LAUGARDAGINN fyrir páska
komum við saman, sóknarbörnin
að Lágafelli, til þess að færa prest
inum okkar síra Háifdáni Helga-
syni, prófasti að Mosfelli okkar
hinztu kveðju. Andlát hans kom
öllum mjög skyndilega og óvænt;
það kom eins og reiðarslag, alla
setti hljóða.
Við vitum að dauðinn gerir
ekki boð á undan sér, og oftast
er hann óvelkominn, en sjaldan
eða aldrei höfum við fundið það
betur en einmitt nú, með frá-
falli okkar kæra vinar og sóknar-
prests.
Okkur eldra fólkinu í sóknum
síra Hálfdánar fannst það eðli-
legra og sjálfsagt, að hann ætti
eftir að kveðja okkur í kirkjunni.
Fáir vissu að síra Hálfdan var
ekki heill heilsu. Það var ekki
hægt að finna það á störfum hans
og áhugamálum. Með dugnaði og
áhuga vann hann öll sín skyldu-
störf, embættisverkin sjálf og
önnur margvísleg og vandasöm
trúnaðarstörf, sem tóku mikinn
tíma og ferðalög. Hann var ætíð
síglaður og starfsfús hvenær sem
'til hans var leitað. Allt þetta
villti mönnum sýn.
Við sem höfum verið samtíða
sira Hálfdani öll þau ár, er hann
hefur starfað hér, og þau eru
næstum orðin þrjátíu, höfum
margs að minnast þegar litið er
til baka, og einnig margt fyrir
að pakka. Ég vil fyrst og fremst
minnast á það, sem ég tel mest
virði í fari hvers manns, hvað
hann var mikill ágætis drengur.
Hann var einlægur vinur allra
sinha sóknarbárna jafnt í gleði
og sorg, jafnt í veraldlegum sem
andlegum efnum. Hann vann líka
hjarta fóiksins, og það fór með
vandamál sín til hans og átti
hann fyrir trúnaðarvin á örlaga-
ríkum stUndum lífs síns.
Það er vandi að vera prestur
á þessari öld, síra Hálfdan fór
ekki varhluta af þeim vanda.
Honum var stundum sýnt tóm-
læti við messur og kirkjusókn
af okkur mörgum, sóknarbörnum
hans, og honum tók það sárt, því
hann rækti störf sín með kost-
gæfni svo af bar. Ég efast um
að þar jafnist margir á við hann.
En starf prestsins er bundið við
meir en messur og kirkjuþjón-
ustu og það skildi síra Hálfdan
vel. Kynni hans utan þessa gerðu
hann umburðarlyndan og vin
fólksins. Ég hygg, að óhætt sé
að segja, að hann átti fólkið, og
fólkið átti hann.
Heima á Mosfelli vann síra
Hálfdan einnig sitt prestsstarf.
Heimili hans var tæplega sér-
eign þeirra hjóna. Það var vett-
vangur allra sÓKnarbarna hans.
Þar var skírt, hjón gefin saman,
þangað komu einstaklingar í
margs konar erindum, en um
fram allt var þar oft komið erind-
islaust, aðeins til að koma og
njóta gleði og gæða tíúsbænd-
anna, gestgleðin var eðlileg og
þeim svo eiginleg, að stundum
kom það fyrir, þegar síra Hálf-
dani fartnst það dragast of lengi,
að kunningjar hans kæmu, a<f
hann símaði til þeirra og spurðk
hvernig á því stæði, að svo langt:
væri síðan að hann hefði séð þáL
heima hjá sér. Slík var gestrisnk
allrar fjölskyldunnar á Mosfelli.
Ég vil svo fylgja þessum fá-
tæklegu orðum minum úr hlaðk
með hjartanlegu þakklæti til
mins látna vinar, fyrir hans ein-
lægu og sönnu vináttu fyrr og’
síðar, við mig og mitt heimili.
Jónas Magnússon.
Kveðja frá
Reyljtilundi
ÓVÆNT fráfall mætra manna
vekur að vonum söknuð og trega
með þeim, er starfa þeirra og
mannkosta hafa notið.
Slíkur söknuður og harmur
setti svip sinn á ibúa Reykja-
lundar er hið sviplega fráfall
prófastsins okkar spurðist.
Allt frá því er séra Hálfdán
Helgason vígði þennan stað fyrir
nærri 10 árum, gaf honum þaíte
nafn, er hann hafði sjálfur valiíte
og bað staðnum þeirrar blessun-
ar, er hann hefir síðan notið,
hefir hann verið sannur vinUr og
leiðtogi okkar hér að Reykja-
lundi.
Hin óbrigðula árvekni hans i
starfi, sérstæð skyldurækni og
stundvísi þár þarft leiðarljós.
nútímamannsins. Hanri var ó-
þreytandi í þvi starfi að kynna
sér hagi sóknarbarnanna og leita
eftir leiðum til úrbóta þar sena
þörf var.
Hann var óvenjulegur elgu-
maður sem lifði eftir þeirri
gullnu reelu að geyma aldrei tii
morguns það sem hann gat gerte
í dag.
Nú er hann er horfinn sjónum,.
þá söknum við prestsins okkar úr
ræðustólnum, við söknum kenn-
arans frá púltinu og hin^-góða og
glaða félaga af samkomum okk-
ar. Við söknum ekki sízt þeirrar
rósemi hugans er sífelt fylgdi ná-
vist hans, en okkur þykir ljúft,.
að mega geyma í hugum okkar
svo bjarta og hlýja minningu ura
okkar fyrsta sóknarprest.
Oddur Ólafsson.
Við kveðjum hann
með söknuði og
þakklæti
Góður maður ber gott fram
af góðum sjóði hjarta sins.
ÞESSI orð, er ég heyrði sr. Hálf-
dan Helgason eitt sinn nota sem
téxta, hafa oft komið í hug mér
síðustu daga, er rifjast hafa upp-
endurminningar frá 30 ára dvöl
hans og starfi hér í Lágafellssókn.
Ungur að árum hóf hann lífs-
starf sitt sem sóknarprestur *
Mosíallsprestakalli, og fljótlega
ávann hinn ungi prestur sér vin-
áttu allra, er honum kynnstust,
og sú vinátta varð æ traustari
eftir því sem samveruárunum
fjölgaði. !
Þó að æskustöðvar hans og for-
eldrahús hefði verið í Reykjavík,
þá’festi hann fljótt þær rætur hér
meðal sóknarbarna sinna, sem aft
hann fann að aldrei myndu slitna.
Heim i dalinn minn var löngu
orðið hans hugtak, jafnvel þó að
hann væri á leið heim frá sín-
um kæru æskustöðvum. Já heim
var alltaf gott að koma, úr mörg-
um erfiðum ferðalögum, til ást-
vinanna sinna, sem dauðinn hef-
ir hefir nú svo skyndilega skilið
hann frá um stund.
Framh. á bls. 11