Morgunblaðið - 19.08.1954, Síða 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 19. ágúst 1954

Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (á'byrgðann.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vlgui.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu 1 krónu eintakið.
hðÍi
\ UR DAGLEGA LIFINU
Tiliöpni IVEendés Franee um
Evrópuher misjafnlega tekið
Malamiðlunartillogur
Mendés-France varðandi
stofnun Evrópuhersins hafa nú
verið sendar ríkisstjórnum hinna
aðildarríkjanna að stofnun hans.
Fá tillögurnar vægast sagt held-
ur illar undirtektir. Þessi ríki,
sem eru Holland, Belgía, Luxer$-
burg, V-Þýzkaland og Ítalía
höfðu fallizt á samninginn um
Evrópuherinn eins og hann var
áður. Nú gerir Mendés-France
hinsvegar svo róttækar breytinga
tillögur, að vafasamt er hvort hin
aðildaríkin fallast á þær.
Breytingartillögur sínar miðar
Mendés-France við það að draga
úr grunsemdum Frakka við her-
væðingu Þjóðverja. Það er mönn
um ljóst að mikil þörf er á því
að Þjóðverjar taki þátt í vörnum
Vestur-Evrópu. Hernaðarofurefli
Rússa á meginlandinu er aug-
Ijóst, en Þjóðverjar eru ein styrk
asta þjóðin í Vestur Evrópu og
myndi mikið muna um, ef hægt
væri að njóta atorku þeirra í
verndun sameiginlegra hagsmuna
vestrænnar menningar.
En hinu ber ekki að leyna,
að enn gætir nokkurs kala og
óvildar til Þjóðverja frá því
þeir gerðu vopnaðar árásir á
nágranna sína og vörpuðu
þungum skugga hernáms yfir
iöndin. Þessvegna var sú leið
farin skv. tillögu Frakka að
stofnuð yrðu sérstök varnar-
samtök vestrænna þjóða, sem
Þjóðverjar yróu aðilar að. Hér
yrði um að ræða alþjóðastofn-
un, þar sem Þjóðverjar og
A VIÐ lifum á öld hraðans
og hann setur ár frá ári æ meira
svipmót á líf okkar, jafnvel
þeirra, sem stíga enn með tor-
tryggni upp í flugvél og varpa
öndinni strax léttara, þegar grá-
um flugvellinum skýtur upp
framundan og förinni er lokið.
Cjran cl jprix
LappahóL
annJn
þykja hinir gagnmerkustu við-
Segja má, að ekkert fyrirbrigði , burðir og heilla hugi og hjörtu
keppt á bílabrautunum í mörg
ár. Annar þeirra er Juan Manuel
Fangio 43 ára gamall en hinn
Jose Gonzalez, 33 ára að aldri.
Hann ók ítölskum Ferrarivagni,
og kom hann fyrstur í mark og
vann þar með hið víðkunna
Grand Prix bílahlaup í ár.
sé eins sérkennandi fyrir hina milljónanna miklu fremur en
sér. I varnarmálunum skal
ekki taka tillit til landamæra
aðildarríkjanna, heldur stað-
setja herlið þar sem helzt er' ha~]g
talin þörf. Hermenn frá öllum
þátttökuríkjunum eiga að
starfa hlið við hlið. Á þessu
vill Mendés-France ger> þá
hreytingu, að samruni her-
sveitanna gildi aðeins við
framvarðarlínu, það er að
segja í Þýzkalandi. Enn gerir
hann tillögur um það, að dreg-
ið sé úr sjálfstæðu valdi yfir-
stjórnar Evrópuhersins og að
einróma samþykki allra með-
limslandanna þurfi til ákvarð
ana. Þessar breytingatillögur
allar stefna í þá átt að draga
fram þjóðernislegan krit og
gera þátttökuríkjunum að
að nokkru leyti misjafnt und-
ir höfði. Það er þvi eðlilegt að
þessar tillögur fái nokkuð mis
jafnar viðtökur á Evrópuhers-
fundinum í Brússel, sem hefst
í dag.
síðustu áratugi sem hraðinn; all-
ir eru að reyna að komast sem
hraðast áfram, en þó vill það æði
oft gleymast til hvers allur þessi
gauragangur er og hvað vinnst
við það, þótt flugvél fljúgi tíu
mílum hraðar á klukkustund, eða
bíll þjóti sekúndubroti hraðar í
dag en í gær.
Segja má að vísu að það skipti
litlu máli, en þó er það
svo, að áfram flýgur maðurinn og
fótsporin frá því í gær verða orð-
in rykfallin á morgun.
—n—□—
★ EN það eru ekki aðeins
þrýstiloftsvélarnar, sem einkenna
öld hraðans, enn erum við það
jarðbundnir, að bifreiðarnar eru
líka með í hópnum. Kappakstrar
þeir, sem fram fara á hverju
sumri í mörgum löndum Evrópu
frjálsíþróttir og knattspyrnan,
sem eru nær einu íþróttirnar hér
heima á íslandi. Kappaksturs-
maðurinn, sem kemur fyrstur að
marki er hetja dagsins, myndir
hans fylla forsíður stórblaðanna
og nafn hans er mönnum munn-
tamara en algengasta auglýsing-
arorðið.
★ GRAND Prix kappaksturinn,
sem haldinn er í Frakklandi á
hverju sumri er líklega þekktasta
bifreiðahlaupið, sem fram fer í
álfunni.
Það tekur 24 klukkustundir og
þar etja saman hestum sinum
færustu bifreiðastjórar Evrópu
og víðar úr heiminum. I sumar
stóð baráttan á milli tveggja
argentínskra kappakstursmanna,
sem eru gamlir félagar og hafa
XJelnaLandi ibrifar:
Söguleg slaðreynd
UM LÍKT leyti og rússneski
kommúnistaflokkurinn er sem
óðast að beita agavaldi sínu yfir
rithöfundum landsins, siða þá til
sem leyft hafa sér að hugsa of
sjálfstætt, er það eðlilegt, að for-
sprökkum kommúnista hér sárni
að þeir skuli ekki hafa sama
alræðisvaldið og kúgunartökin á
íslenzkum menningarmálum,
Eitt dæmið, sem sýnir hve
aðrar Evrópuþjóðir afsöluðu uppstökkir kommúnistar eru
sér að nokkru þjóðernislegum birtist nýlega í blaði þeirra.
yfirráðum yfir herliðinu. Minnzt var á þá sögulegu stað-
Tillaga þessi var í anda reynd í útvarpsþætti einum, að
Evrópustefnunnar, sem miðar smáríkið Eistland var innlimað í
að því að sameina þjóðir álf- Sovétríkin og hefur síðan orðið
unnar. Vona menn, að þegar að þola rússneska kúgun. Ekki
sameiginlegur Evrópuher er voru þau orð fleiri, en kommún-
kominn á, þá komist sú grund- istablaðið þoldi þetta ekki, held-
vallarbreyting á í Evrópusög- ur rauk upp með upphrópunum
unni, að eitt þjóðríkið geti um hlutleysisbrot.
Vill sjá fegurðar-
kónga íslands.
KÆRI Velvakandi!
Eftir að hafa dáðst að hin-
um þremur stórglæsilegu ungu
stúlkum, sem báru sigur úr být-
um í fegurðarsamkeppninni, gat
ég ekki varizt þeirri hugsun, að
gaman hefði verið að sjá um leið
fegurðarkónga íslands 1954.
Hvers vegna ekki að hafa feg-
urðarsamkeppni karla? — og þá
reglulega „kroppasýningu“, þ.e.
a.s., að þeir væru aðeins klæddir
sundskýlum. Þá fyrst kæmi skrið
ur á kvenfólkið og karlmennirn-
ir yrðu ekki síður spenntir þar
sem víst er um það, að hégóma-
girni þeirra er ekki minni en
kvenfólksins — sem kunnugt er.
N
ekki háð stríð við annað, þar
sem ekki er um andstæður að
ræða heldur eina heild. Styrj-
öld milli Evrópuríkjanna ætti
þá að verða jafn óhugsandi
eins og að hægri hönd manns
berjist við vinstri höndina.
Tilgangur Frakka með þessari
tillögu var aðallega, að koma í
veg fyrir að þýzkur þjóðher yrði
stofnaður. En þær voru gerðar
í anda jafnréttis og bræðralags.
Hinar sömu reglur skyldu gilda
fyrir öll þátttökuríkin.
En þetta hafa margir Frakkar
ekki gert sig ánægða með. Og
því er það sem Mendés-France
gerir breytingartillögur, sem
virðast brjóta allverulega í bág
við grundvallarreglu og anda
Evrópuhreyfingarnar.
Það er m. a. tillaga forsætis-
ráðherrans, að Frakkar njóti
nokkurrar sérstöðu, þannig að
her þeirra verði áfram þjóðar-
her, sem lúti ekki yfirstjórn
Evrópuhersins með sama hætti og
þýzki herinn. Þó skuli franskt
herlið sem hefur bækistöðvar í
Þýzkalandi fyrst og fremst lúta
stjórn Evrópuhersins.
í samningnum um Evrópu-
her er gert ráð fyrir að her-
menn allra þátttökuríkjanna
hafi sem nánast samstarf með
Slíkt er að sjálfsögðu með
öllu tilhæfulaust, því að alda-
löng sjálfstæðisbarátta Eist-
lendinga og hinna Eystrasalts-
þjóðanna, Finna o. fl. ge.gn of-
beldi og kúgun rússneska stór
veldisins er svo örugg og sögu-
leg staðreynd, að jafnvel hin-
ir verstu línukommúnistar
hlytu að blygðast sín fyrir það
A sundbol og sund- «
skýlum.
ÆSTA ár væri æskilegt, að
ungu stúlkurnar mættu til
leiks á sundbol o£ karlmennirnir
á sundskýlum, og þá spái ég, að
Tívolí megi hafa sig allt við að
taka á móti mannfjöldanum.,—
Annars er ég alveg sammála
„þeim bálreiða", sem aldrei sá
neitt. Annað hvort verður að
hækka sýningarpallinn eða gera
einhverjar ráðstafanir til þess að
fólk sjái eitthvað af því, sem
fram fer. — Með beztu kveðjum.
Fegurðaraðdáandi“.
Skríður til skarar?
ETTA segir „fegurðaraðdá-
andi“. Ég hef heyrt þessa til-
að mæla hinni rússnesku kúg- i lögu um kjör fegurðarkóngs úr
un bót. Það er einnig söguleg J ýmsum fleiri áttum og er fróð-
staðreynd, að ríki þessi voru legt að vita, hvort til skarar verð
innlimuð í rússneska stórveld-
ið með ofbeldi haustið 1939.
ur látið skríða með karlakeppn-
ina. Víða erlendis tíðkast þvílík-
Ákvörðunin um að þurrka út ar samkeppnir og er þá fyrst og
sjálfstæði þeirra var tekin af fremst um að ræða „kroppa-
Rússum einum í samráði við sýningu" — eins og bréfritari
Þjóðverja. Smáþjóðirnar voru minn kemst að orði. Keppendur
ekki spurðar álits. Síðan hafa koma fram á mittisskýlu einni
þær lotið rússneskri kúgunar-
stjórn.
Það er þessvegna algerlega út
í hött hjá kommúnistum að tala
um hlutleysisbrot. Það getur
aldrei verið hlutleysisbrot að
skýra frá sögulegum og óvéfengj-
anlegum staðreyndum. Ásakanir
kommúnista eru svo fjarri öllu
lagi, að skýringar er aðeins að
leita í hinu alþekkta viðhorfi
kommúnista til sannleikans, að
hann verði að víkja fyrir póli-
tískum áróðri í þágu Sovétríkj-
anna.
saman og það er ekki nóg með
það, að þeir gangi fram og sýni
sig standandi frammi fyrir áhorf-
endum, heldur gera þeir um leið
margs háttar vöðvahreyfingar,
hnykkla sig og kreppa, svoigja
og beygja, hver eins og hanntelur
sig bezt geta sýnt sitt kropplegt
ágæti!
Misheyrn ©g mis-
skilningur.
VIÐVÍKJANDI þessu með feg-
urðarsamkeppnina í Tívolí á
laugardagsdagskvöldið að hún
hafi byrjað fyrr en auglýst hafði
verið, vildi ég taka fram, sam-
kvæmt upplýsingum frá undir-
búningsnefnd keppninnar, að
þetta er á misskilningi byggt. —
Auglýst hafði verið margsinnis
að hún ætti að hefjast kl. 9,45 —
kortér fyrir 10 en ekki kortér
yfir 10. Hefur hér greinilega ver-
ið um misheyrn og misskilning
að ræða hjá þeim, sem kvartað
hafa yfir þessu.
Pallur yfir allt svæðið.
EINNIG benti undirbúnings-
nefndin mér á, að við enga
fegurðarsamkeppni, sem hér
hefur farið fram áður hefði verið
búinn út sérstakur sýningarpall-
ur eins og í þetta skipti. Hér
hefði verið um nokkurs konar
tilraun að ræða, sem gefizt hefði
vel og Væri þegar ákveðið, að við
næstu fegurðarsamkeppni verði
sýningarpallurinn bæði hærri og
miklu iengri, þannig, að hann nái
yfir allt áhorfendasvæðið. Með
því móti ætti að vera öruggt að
allir sjái það sem fram fer.
Hörmuleg vertíðarlok.
SÍLDARSKIPIN eru að koma
heim af miðunum. Stórstraum
urinn um síðustu helgi, síðasti
vonarneistinn, kom með enga
skyndihrotu, sem færði líf og
starf á vettvang í síldarverstöðv-
unum. Sjórinn gat ekki lifnað —
það var dauði á öllum miðum.
Það þarf ekki að fjölyrða um
það harkaralega tjón, sem ís-
lenzka þjóðarbúið bíður við slíkt
síldarleysissumar — það dregur
jafnan á eftir sér heldur ó-
skemmtilega dilka, skattahækk-
anir, hömlur og vandræði, sem
leggjast á illa viðbúna gjald-
þegna. En við höfum fengið síld-
arleysissumar yfir okkur áður og
eihvern veginn höfum við
skrimmt af — og gerum það vafa
laust einnig nú. Ef til vill kem-
ur síldarhlaup með haustinu í
Hvalfjörðinn — eða hver veit
hvar? — til að hjálpa upp á sak-
irnar.
Sízt er flan til
fagnaðar.
Gonzalez í hinum ítalska Ferrari-
vagni sínum.
Þeir Fangio og Gonzalez hafa
keppt í áraraðir um fyrsta sætið.
Fangio hóf fyrst kappakstur í
■ Argentínu á stríðsárunum og fór
I til Evrópu 1948. Vann hann þar
fjölmörg verðlaun í hinum
, ítalska Alfa Romeovagni sínum.
j Árið 1950 kom Gonzalez til
Evrópu og tók að keppa á móti
l Fangio og hreppti hann vanalega
annað sætið.
Fyrir mánuði síðan fór franski
Grand Prix smábíia kappakstur-
inn fram í borginni Rheims. Tók
þá þýzka bifreiðafirmað Mer-
cedez Benz þátt í kappakstrinum
eftir langt hlé. Það þótti leiða af
sjálfu sér, að Fangio var valinn
til að aka Mercedez Benz vagn-
inum.
Gonzalez tók einnig þátt í kapp
akstrinum og gerði sér að venju
miklar vonir um, að hann mundi
vinna sigur á Fangio landa sín-
um. En eftir 11 hringi ók Gonzal-
ez Ferrarivagni sínum af braut-
inni, því það hafði komið upp
eldur í vélarhúsinu. Varð Fangio
sigurvegarinn í hinum þýzka
vagni sem nefndur er „Silfur-
örin“
—□—□—
★ TVEIM vikum seinna reyndu
þeir aftur með sér í Silverston-
kappakstrinum í Englandi. Nú
, var brautin lítil hringbraut og
nutu kostir Mercedez vagnsins
sín því ekki og vann Gonzales I
þeíta sinn. í síðustu viku fór fram
kappakstur í Núrburgring í
Þýzkalandi. Þar þurftu bifreiðar-
stjórarnir að skipta um drif 10
þúsund sinnum og taka 3828
bevgjur.
I 16. hringi var Gonzalez fyrst-
i ur, en síðan þaut „Silfurör"
Fangios fram úr honum og hann
sigraði á þrem klst., 45 mín.
Gonzaiez varð annar og sagði
hnugginn, er hann kom að marki:
,,ég gat ekki við neitt ráðið.
Mercedersvagninn þaut fram hjá
mér eins og fljúgandi diskur.“
—□—□—
★ LOKS kom að því að Gonzal-
ez hlaut lárviðarsveig sigurveg-
arans. í Grand Prix akstrinum í
Le Mans, sem fram fór í síðustu
viku, og sagt var frá í upphafi.
Var það í fyrsta sinn, sem hann
vann hið fræga hlaup og þóttist
hann hafa himinn höndum tek-
ið, er hann kom að marki.
Strengdi hann þess þá heit, að
ekki skyldi Fangio taka frá hon-
um sigurinn næsta ár.
Við sjáum hvað setur.
Verið að bjarga
sementi úr Jan
TVEIR bátar voru í gær við sem-
entsflutninga hingað til Reykja-
víkur, úr norska skipinu „Jan“,
sem rennt var á land í Eiðisvík
á mánudagsmorguninn. Skipið
strandaði við Gróttu, sem kunn-
ugt er á laugardaginn.
Heyrst hefur, að sementið, sem
skemmst hefur af sjó, verði flutt
að Áburðarverksmiðjunni og
notað þar til hleðslu. ^