Morgunblaðið - 29.01.1955, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ
Laugardagur 29. jan. 1955
Óperusýningum Þjóð-
leikhússins haldið áfram
Þuríður Pálsdóltir tekur vtð hlutverfc!
Sttnu Brittu Melander, sem hverfur
héðan í fyrramáiiS
IKVÖLD sýnir Þjóðleikhúsið óperurnar I Pagliacci og Cavalleria
rusticana í 18. skipti — og það síðasta áður en sænska óperu-
söngkonan, Stina Britta Melander hverfur héðan, en eins og áður
er sagt er hún samningsbundin við sænska Ríkisleikhúsið frá 1.
febrúar n.k. og heldur hún heimleiðis í fyrramálið.
MJRÍÐUR PÁLSDÓTTIR
VARB FYRIR VALINU
Horfur voru á, að hætt yrði
sýningum á óperunum, er ung-
frú Melander færi, en vegna
hinna miklu vinsælda, sem þær
hafa notið og aðsóknar, sem er
stöðugt jafn mikil, var horfið að
því ráði að fá einhverja íslenzka
söngkonu til að leika hlutverk
Neddu í stað Stinu Brittu Me-
lander. Varð Þuríður Pálsdóttir
fyrir valinu og æfir hún nú hið
nýja hlutverk sitt af kappi.
RÚM 10 ÞÚS. MANNS
Búizt er við að dálítið hlé verði
á óperusýningunum vegna þess-
ara hlutverkaskipta, þó ekki
lengra en fram undir næstu helgi. j
— Uppselt er á sýninguna í kvöld. óperurnar — er það afbragðs góð
'Hafa nú rúm 10 þús. manns séð aðsókn.
.. " ■ ...............................
Mjög skemmtileg mœlsku
keppni Sfúdentafélags.
KVÖLDVAKA Stúdentafélagsins á fimmtudagskvöld heppnaðist
með afbrigðum vel. Sérstaklega þótti vinsæl og skemmtileg
sú nýung að efna til mælskukeppni milli stúdenta frá Mennta-
skólanum í Reykjavik og Akureyri.
Ólafur Markússon
f *
Verkfallið á kaupskipaflotanum
B1
LAÐIÐ hefur aflað sér upp-
( FIMMTJGUR er í dag Ólafur ** lýsinga um nokkur atriði í
; Markússon bóndi í Bjóluhjáleigu sambandi við vinnudeilu þá sem
í Holtum. Hann er fæddur 29. jan. ™ stendur yfir á milli Sambands
1905 í Hákoti í Þykkvabæ. Sonur matreiðslu og framreiðslumanna
Markúsar Sveinssonar bónda þar annars veear °ý skipautgerðar-
og konu hans Katrínar Guðmunds felaganna her i Reykjavik hms
' dóttur frá Skarði. Hafa þau hjón ve®ar', „ ,
, , | Upphaflegu krofurnar fra stett-
1 skilað miklu dagsverði og bless- ' w &
unarríku.
Ólafur byrjaði húskap í Árbæj-
arhjáleigu árið 1930, en keypti
jörðina Bióluhjáleigu árið 1938
arfélögunum voru meðal annars
þær að kaup matreiðslu og búr-
manna skyldi hækka um ca. 48—
76% miðað við sama vinnutíma
og mánaðarkaupið var miðað við
og hefur búið þar sioan. Hefur samkvæmt samningi þeim er gilt
hann byggt upp öll hús á jörð hefur. — Hámarks orlof skyldi
sinni bæði íbúðarhús og gripa- hækka úr 5% í 8%, þ. e. í 24
hús. Ræst fram og ræktað stórar virka daga. Auk þessa var farið
spildur af mýrlendi, þrátt fyrir fram á aukin fríðindi í ýmsum
það, að safamýri liggur sem sagt greinum.
við túnfótinn í Bjóluhjáleigu. •— Á síðasta fundi með sáttasemj-
Hefur Ólafi sem fleirum þótt hey ara voru kaupkröfur þessar komn
skapur þar bæði erfiður og kostn ar niður í ca. 39-—69%, þar með
aðarsamur. . talin trygging fyrir 30 yfirvinnu-
Ólafur er athugull og hygginn stundum á mánuði. Framan-
að öllu, sem að búskap lítur enda greindar tölur eru miðaðar við
ber búskapur hans í Bjóluhjá- grunnkaup.
leigu þess ljósan vott. Hefur Ól-1 Útgerðarfélögin hafa á hinn
afur verið sannur máttarstólpi bóginn talið það hugsanlega lausn
sveitar sinnar. Ólafi er margt vel viðurkenna 8 klst. vinnudag
gefi, er hann greindur, félags- r sta^ ® áður og halda þó
og veitingum kr. 900.00 á mánuði
| á farþegaskipum en kr. 1200.00 á
1 mánuði á öðrum skipum þar sem
: þjónar eru. Nú krefjast þeir kaup
tryggingar kr. 2800.00 á mánuði
auk verðlagsuppbótar, síðasta til-
boð þeirra var kr. 2700.00 á mán-
uði. Tryggingin skuli miðast við
hvern mánuð út af fvrir sig svo
ekki má jafna á milli mánaða
og mánaðarkaupið skuli haldast.
Yfirvinnukaup skuli vera kr.
16.00 auk verðlagsuppbótar í stað
11.40 áður.
Á kaupskipaflotanum öllum
munu nú vera ca. 20 faglærðir
matreiðslu- og framreiðslumenn
og á meiri hluta skipanna er eng-
inn slíkur. Er það því vinnu-
stöðvun aðeins fárra manna, sem
stöðvar kaupskipaflotann,
Kvikmynd um starf
songeyra og
mánaðarkaupinu óbreyttu.
lyndur, hefur gott ____-o
góður söngfélagi. I Yfirvmnan, sem með svo stytt-
Kvæntur er Ólafur Hrefnu nm vmnudegi er ohjakvæmdeg,
Jónsdóttur Jónssonar frá Árbæ greiddlst þannig að fyrsta yfir'
og konu hans Guðlaugar Ólafs-
dóttur frá Sumarliðabæ. Hrefna
er hin mesta myndar kona og
hefur ekki látið sitt eftir liggja
að gera garðinn frægan. Hafa
þau eignast íjögur börn, sem öll
vinnustundin greiddist með upp-
hæð er næmi 10% af mánaðar-
grunnkaupi miðað við það að allt-
af væri unnin ein yfirvinnustund
á dag a. m. k. Yfirvinna umfram
það greiddist með fullu yfir-
, vinnukaupi kr. 13.00 í grunnkaup
eru uppkomin og mannvænleg. U klst., var áður kr. 11.40.
Á þessum merkistímamótum á! Til skýringar má geta þess að
æfi Ólafs verða margir, sem 2 yfirmatreiðslumenn hjá Skipa-
hugsa hlýtt til hans, því hann ( útgerð ríkisins höfðu s.l. ár í árs-
er gestrisinn, viðkynningargóður tekjur, annar kr. 58.004.88, en
og prúðmenni í allri framkomu _ hinn kr. 62.165.09, 2 búrmenn hjá
og hefur hann eignast marga vini. í sama fyrirtæki höfðu s.l. ár í
Ég vil þakka honum margar ó-jkaup, annar kr. 48.988.33 fyrir 10
gleymanlegar samverustundir og mánaða vinnu, en hinn kr.
149.154.09 fyrir 10% mánaðar
LEIKREGLUR
í keppni þessari var leiktilhög-
un þannig að þriggja manna lið
frá hvorum skóla leiddi fram
hesta sína. Stjórnandi var Einar
Magnússon en dómarar próf.
Einar Ól. Sveinsson og dr. Hall-
dór Halldórsson.
í sveit sunnanmanna voru
■Bjarni Guðmundsson blaðafuil-
trúi, Björo Th. Björnsson )ist-
fræðingur og Jón P. Emils lög-
fræðingur. En í sveit Norðan-
manna: Friðfinnur Ólafsson for-
stjóri, Magnús Jónsson alþm., og
Pétur Þorsteinsson lögmaður.
Hver keppenda skyldi halda
tvær tveggja mínútna ræður.
Drógu þeir miða með viðfangs-
efni. Máttu þeir ekki hika í í'æðu-
flutningi og ekki tvítaka orð né
setningar. Auk þess var sá hæng-
ur á að þeir máttu ekki nefna
■visst orð. Höfðu þeir sjáifir ekki
vitneskju um hvaða orð væri
bannað, ei það var hengt á
spjaldi fremst á sviðinu svo að
áheyrendur vissu það og voru
jafnan milli vonar og ótta um að
ræðumaður félli í gildruna.
RÆÐUEFNT OG BANNORÐ
Ræðuefnm voru: Hjá sunnan-
mönnum: Vatnsberi — bannorð
gEinar Magnússon*, Njálsbrenna
b*- banno.'ð „Kári“, Caesar —
bannorð ,.Kleopatra“, Tízkan —
bannorð „Dior“ Aska — bann-
orð „eldur* 1 og Síld — bannorð
„Hæringur'. Hjá norðanmönnum:
ís — bannorð ,skauta.r“, Sjór og
loft — banr.orð „Bjarni Sæmunds
son“, Kaffi — bannorð „Brasilía",
Drangey — bannorð „Illugi“,
Tóbak — bannorð „Nikotin“,
Vesturbær — bannorð „Tómas
Guðmundsson“.
SUNNANMENN FÉLLUí
LJÓNAGRYFJU
Norðanmenn stóðu sig með
prýði að því leyti að enginn
þeirra féll í gildrur bannorðanna.
Það fór ver fyrir Sunnlending-
um. Jón P. Emils var svo óhepp-
inn að nefna Kára í sambandi við
Njálsbrennu, og Bjarni Guð-
mundsson ’iar kominn á fremsta
hlunn með að segja orðið „eldur“,
er hann sagði „úr öskunni í.... “,
en þá lust’. áhevrendur upp hrópi
svo að hanr. varaði sig Var Norð-
anmönnurr. dæmaur s’gur.
Til skemmtunar var það einnig
að Ketill lensson söng einsöng og
Karl Guðmundsson flutti eftir-
hermur. Var þeim ve1 teKið. Síð-
an var stigmn dans íram á nótt.
FR AMTIB AílVERK EFNI
Guðmundur Benediktsson for-
maður Siúdentafélagsins hefur
skýrt blað iiu svo frá að félagið
muni halda umræðufund á næst-
unni, en umræðuefni or ekki á-
kveðið. ,Þá er ætlunm að halda
Þorrablót g munu eldri stúdent-
ar væntaniega sjá nm „fram-
kvæmdir '.
óska honum og fjölskyldu hans
blessunar um alla framtíð.
Vinur.
— Björgunarafrekið
Framh. af bls. 2
um. Og þarna nærðust skipbrots-
menn og aðrir. — Klukkan 11 um
kvöldið kom Magnús Gíslason
skipstjóri á togaranum Goðanesi,
bróðir skipstjórans á Agli rauða.
Með honum var 1. stýrimaður á
Jörundi og 8 skipverjar af ísólfi,
sem enn færðu matvæli og meiri
fatnað. Gátu nú allir fengið þurr
föt, en þarna var orðið mikið
fjölmenni, um 70 manns, og
bjuggu margir um sig í neðri
bænum á Sléttu.
vinnu.
Samkvæmt síðustu tilboðum
matreiðslumanna myndi kaup
fyrrgreindra manna hækka í ca.
kr. 78.000.00 og kr. 48.000.00 á
ári, miðað við sama vinnutíma.
Framreiðslumenn hafa haft I
grunnkaup auk 15% af seldu fæði
Nýff úrval, heitir
nýtt límarif
ÚT er komið fyrsta hefti af nýju
j tímariti, er nefnist Nýtt úrval.
Er það mánaðarrit og er útgef-
andi Jón Þ. Árnason. Ritið flytur
þýddar greinar og sögur.
Svo virðist sem lagasetning um
nafngreiningu á útgefendum
tímarita ætli að hafa þau áhrif
í DAG verður frumsýnd í Gamla
Bíó íslandskvikmynd, sem
sænska kvikmyndafélagið Nord-
isk Tonefilm tók hér á landi í
fyrrasumar, og er þetta ein af
þrem kvikmyndum, sem Svíarnir
tóku þá. Þessi mynd, sem er 45
mínútna mynd í hinum íegurstu
litu’m, var gerð fyrir samvinnu-
sambönd allra Norðurlandanna.
Er myndin fyrst og fremst ís-
landsmynd, ætluð til sýninga
erlendis, en leggur þó aðaláherzlu
á að sýna í svipmyndum starf
samvinnufélaganna.
Nordisk Tonefilm sendi sér-
stakan leiðangur þriggja manna
til þess að taka „Viljans merki“
en notaði auk þess ýmsa sérfræð-
inga og tækí. sem hér voru vegna
„Sölku Vö,ku“. Kvikmyndastjóri
var rithöfundurinn Jöran Forss-
lund, sem kunnur er af greinum
og bók, sem hann hefur skrifað
um ísland. Mvndatökumaður var
einn af reyndustu og viðurkennd-
ustu mönmim Svía á því sviði,
Elner Akeson, en þriðji maður í
ferðinni var Erik Park.
Kvikmynd þessi hefur þegar
verið frumsýnd í Stokkhólmi, en
búið er að gera texta við hana
á íslenzku, sænsku, dönsku,
norsku, finnsku og ensku. Má
því heita öruggt, að milljónir
manna erlendis muni sjá mynd-
ina á næstu árum.
Frumsýningin í dag verður að-
eins fyrir boðsgesti, en önnur
sýning verður á morgun, sunnu-
dag, klukkan þrjú, og verður þá
seldur aðgangur.
FARIÐ FRA SLETTU
í gærmorgun milli klukkan níu
og tíu árdegis hafði veðrið lægtUm þessi mánaðamót að nokkur
það mikið, að björgunarbátar frá ’ verstu sorpblöðin hætta útkomu.
varðskipinu Ægi gátu lent í fjör- ; j stað þeirra virðist m. a. ætla að
unni framan við bæinn. En þó , koma þetta nýja rit sem vinsælt
lestrarefni og virðist það ætla að
sigla framhjá hinum ógeðslegu
Sfórfcosileg vöru-
sýning í Franfcfurf
verið að undirbúa mjög stórkost-
lega vörusýningu, sem mun verða
hin veglegasta sem haldin verð-
ur á þessu ári í V-Þýzkalandi.
Fjölmörg Evrópulönd taka þátt í
sýningunni, svo og Bandaríkin.
Þar verður sýndur hverskonar
iðnaðarvarningur til lands og
sjávar, cg í sambandi við vöru-
sýninguna verða aðrar sýningar
t. d. sýning á íþróttatækjum og
ferSaútbúnaði, og hljóðfærasýn-
ing.
Mjög verður til sýningarinnar
vandað og búast Þjóðverjar við
miklum fjölda erlendra gesta.
Ferðaskrifstofan Orlof er
fulltrúi vörusýningaiinnar hér á
landi, en héðan munu kaupsýslu-
menn fara til þess að kynna sér
ýmsar nýjungar er vænta má að
sýndar verði.
að skipbrotsmenn hefðu hvílzt
vel eftir atvikum um nóttina, er
hæpið að nokkur þeirra hafi ver-
ið fær um að ganga alla leið að
Hesteyri.
■ Björgunarbátar Ægis fluttu alla
mennina frá Sléttu yfir í skipin,
togarana og varðskipið, sem flutti
skipbrotsmennina 16 og ísfirðing-
ana úr björgunarsveitinni hingað.
En í varðskipinu fengu allir heit-
an mat og góðan viðurgerning.
BROTNAÐI TÍU MÍN. SÍBAR
Ég hef átt tal við fjölmarga
skipbrotsmenn, sem sögðu meðal
annars frá því, að er Egill rauði
strandaði í brimgarðinum, hafi
brimið verið svo óskaplegt, að
tíu mínútum síðar, var þetta
traustbyggða skip brotið í tvennt.
AUan tímann létu menn fyrir-
berast á stjórnpalli og kortaklefa.
Þegar togarinn brotnaði í tvennt, Marilvn Monroe o. m. fl.
sprakk olíugeymirinn. — Flaut Efni . Nýs úrvals“ er allt held-
brennsluolían út og gekk olíu- ur af léttara taginu. Það inni-
brákin yfir skipið og á mennina. heldur bó unpbvggilegra efni en
Voru þeir brátt löðrðndi í olíu sornblcðin. þó ef undan er skilin
og töldu þeir hana hafa hlíft sér grein sem nefnist Leyndardómur-
við kuldanum. — í gær var fram- inn *<m eyrað, sem er af verri
hluti togarans sokkinn. i-endanum.
glæpasögum, sem svo mjög hefur
borið á hér að undanförnu.
Efni þessa fyrsta heftis er m.a.
grein um Reinhard Gehlen, sem
fjallar um foringja öryggislög-
r-glu í Vestur Þýzkalandi. Sagan
. Sönnun fyrir hamingjusömu
1 jónabandi“ eftir Walter Hay-
dock. Ævisaga þýzku kvikmynda
Pikkonunnar Maria Schell Grein
im Francois Vidoco stofnanda
Prigade de sureté í Frakklandi.
Greinin „Við skrökvum öll“.
Paradís eftir próf. Richarl Henn-
ing. Vélritunarstúlkur sem urðu
heimsfrægar. Sagan Rétt eða
rangt, eftir Peter Pflug. Heilsu-
fræðigrein um svefn og svefn-
levsi. James Dougherty segir frá
hvernig honum leið í hjónabandi
í Fljófsdal
SKRIÐUKLAUSTRI, 24. jan. —
Frostakaflanum linnti snögglega
19. janúar, með austlægri átt.
Daginn eftir ,var sunnan hvass-
viðri og ausandi rigning fyrir
hádegi, og rigndi þá á tíunda
millimetra á tæpum fjórum klst.
Síðan hefir verið vestlæg átt með
nokkru frosti, en í nótt og í dag
austlægur aftur og hefir sett
storkuklístur á jörð, svo að nú
er viðast slæmt í högum.
í frost’.mum á dögunum var
sífelld norðan átt og stinnings-
kaldi oftast, sem olli því að Lög-
inn lagði ckki fyrri en síðustu
frostnóttina. Þá kj’rrði loksins og
kom þá samfelldur ís, alla leið
upp úr, en áður var ís kominn
upp á móhs við Hreiðarsstaði og
Vallanes. En í sunnan rigning-
unni braut aftur upp íshelluna
frá leirubakkanum og út um
Geitagerði. Annars er nú yíirleitt
helluís á öllum vötnum.
Vatnsskortur var sumsstað-
ar farinn að gera vart við sig
og heimilisvatnsrafstöðvar
urðu víðast óvirkar. Frans
vatnið ýmist af eða þá í leiðsl-
unum og mun við það sitja
víðast ennþá. Bílfæri er ágætt
a. m. k. um upp-Héraðið
—J. P.