Morgunblaðið - 22.06.1955, Qupperneq 8

8
MORGUNBLAÐIÐ
Miðvikudagur 22. júní 1955
orgjmlblaíri^
Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík.
Framkv.stj.: Sigfús Jónsson.
Ritstjóri: Valtýr Stefánsson (ábyrgðarm.)
Stjórnmálaritstjóri: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Lesbók: Árni Óla, sími 3045.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn, auglýsingar og afgreiðsla:
Austurstræti 8. — Sími 1600.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu 1 krónu eintakið.
ÚR DAGLEGA LÍFiNU
íslendingor mego ekki
ílýja frá sannleikanum
á náðir sjálfsblekkinga
UM það verður ekki deilt með
rökum að sérhverri þjóð er
á því höfuðnauðsyn að líta raun-
sætt á hag sinn, leita sannleik-
ans um afkomu sína og mögu-
leika á hinum ýmsu sviðum lífs
síns og starfs. Grundvöllurinn
undir öryggi og velmegun í nú-
tíð og framtíð er fyrst og fremst
sá, að einstaklingarnir og þjóðin
í heild geri sér ljóst, hvar þeir
og hún sé á vegi stödd á hverjum
tíma.
Að þessu athuguðu verður
það auðsætt, að frumskylda
stjómmálamanna og forystu-
mannanna á hvaða sviði þjóð-
lifsins sem er, er að segja
fólkinu satt, hika ekki við að
láta sannleikann koma fram
og gefa almenningi þannig
tækifæri til þess að kynnast
ástandinu í þjóðfélagi sínu.
Til þess er vissulega ekki
minni ástæða að tala af fullkom-
inni hreinskilni um hlutina, ef
ástandið felur í sér einhverjar
hættur, miklar eða litlar. Al-
menningur hefur oft ekki eins
gott tækifæri til þess að fylgjast
með því, sem raunverulega er
að gerast og stjórnmálamenn og
sérfræðingar í ábyrgðarstöðum
þjóðfélagsins. En fólkið á kröfu
á því, að vera ekki dulið sann-
leikans um það, alveg jafnt þótt
hann sé óþægilegur.
Sönn og rétt mynd
ÞAÐ, sem sagt hefur verið hér
að ofan er viðhorf Sjálfstæðis-
flokksins til þessa máls. Það er
ákveðin skoðun hans, að ábyrgir
stjórnmálamenn megi aldrei hika
við að draga upp sem sannasta
og réttasta mynd af ástandinu í
þjóðfélaginu á hverjum tima.
í>ví aðeins geti þessi litla þjóð
haldið áfram uppbyggingu lands
síns og bjargræðisvega þess, að
hún hafi manndóm til þess að
horfast í augu við staðreyndirnar
að hverju sinni.
í samræmi við þessa skoðun
hafa forystumenn Sjálfstæðis-
flokksins, ráðherrar hans, þing-
menn og málgögn, ekki hikað við
að vara þjóðina við ýmsum hætt-
um, sem að henni steðja, benda
henni á hvaða leiðir henni beri
að fara til þess að treysta fram-
tíð sína.
Þegar Sjálfstæðismenn höfðu
forystu um hina miklu nýsköp-
im atvinnulífsins til lands og
sjávar í lok síðari heimstyrjald-
arinnar sögðu þeir þjóðinni
hreinskilnislega, að ekki dygði
að afla sér góðra og fullkom-
inna tækja. Hún yrði jafnframt
að gæta þess að rekstur þeirra
héldist á heilbrigðum grundvelli.
Því miður var þessum aðvör-
Unarorðum ekki sinnt eins og
skyldi. Hinum sósíalísku flokk-
um, og þá fyrst og fremst komm-
únistum tókst að blekkja verka-
lýðssamtökin til gálauslegra að-
gerða í kaupgjaldsmálum. Afleið-
ingin blasir í dag við allra aug-
um:
Stórvirkustu framleiðslutæki
landsmanna, togararnir, eru
flestir reknir með stórtapi og
allir með miklum ríkisstyrk.
Á s.l. vetri höfðu þessi sömu
öfl forgöngu um stórfelld verk-
föll og aukningu framleiðslu-
kostnaðar. — Forsætisráðherra
landsins hafði í áramótaávarpi
varað við nýjum launahækkun-
um og bent á yfirvofandi hættu
á gengisfellingu íslenzkrar krónu.
Aðvaranir hans voru að engu
hafðar.
Ólafur Thors minntist lítillega
á þessi mál í ræðu sinni á þjóð-
hátíðardaginn. Hann varaði þjóð-
ina enn við þeirri hættu, sem
verkfalla- og hallarekstursstefn-
an væri að leiða yfir hana.
Vitanlega var það skylda
forsætisráðherra landsins að
segja þjóðinni þennan sann-
leika. Hún á rétt á að vita
hann. Og hún verður að gera
sér hann ljósan, ef hún viil
ekki vitandi vits leiða yfir sig
hrun og niðurlægingu.
Þróun er lögmál
íslenzkrar sögu
Á SAMA HÁTT var það rétt, sem
Gunnar Thoroddsen borgarstjóri
sagði í sinni ræðu á þjóðhátíðar-
daginn, að „ef hagsmunabaráttan
leiðist út á þær villigötur, að
beitt sé lögleysum og ofbeldis-
aðgerðum, þá er réttarríkinu
stefnt í voða. Og ef yfirgangur
og gripdeildir eiga að vera samn-
ingsmál, þá er langt horfið frá
réttarríki, þá er grundvellinum
undan því kippt. Þróun er lög-
mál íslenzkrar sögu, bylting er
andstaða hennar,“ sagði Gunnar
Thoroddsen.
Vissulega er sannleikurinn
sagður með þessum orðum. Og
þjóðin verður sannarlega að
heyra hann, ekki sízt á þjóð-
hátíðardegi sínum. Eða hver er
sá, að hann haldi því fram, að
á þeim degi eigi að segja hálf-
yrði ein?
Það eru ekki flokksmál
HINN 17. júní á að vísu ekki að
draga minni háttar dægurmál
eða stjórnmálaerjur inn í ræður
dagsins. Það eru þau mál, sem
ráða örlögum þjóðarinnar, skera
úr um það, hvort hún getur varð-
veitt frelsi sitt og haldið áfram
uppbyggingu lands síns, sem þá
hljóta að bera á góma. En þau
mál eru ekki flokksmál. Það eru
t. d. ekki flokksmál, hvort ís-
lenzkt þjóðlíf á að mótast af
þróun eða byltingu og ofbeldi á
næstu áratugum. Hinn fyrri kost-
inn kjósa allir íslendingar, nema
Örfámenn klíka skemmdarverka-
manna.
Það er heldur ekki flokksmál,
hvort halda eigi áfram að byggja
upp íslenzka bjargræðisvegi og
skapa almenningi aukið afkomu-
öryggi eða hvort sökkva eigi
allri framleiðslustarfsemi þjóð-
arinnar í botnlaust hallareksturs-
fen um leið og trúin á gildi ís-
lenzkrar krónu er eyðilögð. Að-
eins kommúnistar vilja velja síð-
ari kostinn.
Sjálfstæðisflokkurinn hvet-
ur íslendinga til þess að
hlusta á sannleikann um
ástand og horfur í landi sínu
á hverjum tíma. Hann mun
aldrei hika við að benda þeim
á hann. Sjálfsblekking er aum
legur fiótti frá raunveruleik-
anum. Frjálsri og dugandi
þjóð er það eitt samboðið að
líta raunsætt á hag sinn.
SIR SOMERSET MAUGHAM
varð 81 árs gamall nú fyrir
skömmu. Hann býr í höll á Rivi-
eraströndinni við Miðjarðarhaf
og lét hafa eftir sér á afmælis-
-daginn: „Þetta er yndislegur dag-
ur, ekki skýhnoðri á himni ....
alveg dásamlegur .... bezt væri
i' að fara í sólbað .... garðurinn
ilmar af rósum“.
Hann fékk sér gönguferð á
skyrtunni um morguninn og
kryddaði ljúffengan árdegisverð
„með gömlu og góðu kampavíni“.
• OTTO ERNST REMER, fyrr-
um hershöfðingi, sá er kom í veg
; fyrir að uppreisnin gegn Hitler
árið 1944 heppnaðist og sá er
síðar varð formaður sósíalistiska
ríkisflokksins, er þótti bera svo
mjög keim af gamla nazista-
flokknum, að hann var bannaður,
er nú umferðasali og býður
fram infrarauð geislatæki til
húsahitunar.
MoSar
• Á AÐALTORGI kauptúnsins
Rignano Garganico nálægt Foggia
í Suður-Ítalíu, birtu bæjarstjór-
inn Giovanni Tusiani og vara-
maður hans, Giuseppi Partipoli,
ásamt framkvæmdastjóra vinnu-
miðlunarskrifstofunnar, Antonio
Castriano, svohljóðandi yfirlýs-
ingu: „Vér höfum þann heiður
að tilkynna, að við erum ekki
framar meðlimir í kommúnista-
flokknum, vegna þess að hann
er í þjónustu erlends stórveldis.“
Þar með höfðu hinir þrír síðustu
meðlimir kommúnistaflokksins á
staðnum sagt sig úr honum og
gengið í flokk kristilegra demo-
krata. En fyrir aðeins þremur ár-
um höfðu kommúnistar meiri-
hluta í þessu 2660 íbúa kaup-
túni. Hópúrsagnirnar byrjuðu,
|er það kom í ljós við skiftingu
VeU andi ólri^ar:
Bílafjöldinn í Reykjavík
MARGIR hafa orð á því, hve
bifreiðum hefir fjölgað stór
kostlega á götum Reykjavíkur nú
upp á síðkastið. Á vissum dögum
vikunnar og vissum tímum dags-
ins er svo að segja ógerlegt að
komast leiðar sinnar fyrir bíla-
ös og umferðahnútum og ekki er
ástandið betra, þegar leggja þarf
troginu einhvers staðar í mið-
bænum um annatíma dagsins.
Bílstjóri einn, enginn viðvaning-
ur í „faginu", sagði mér um dag-
inn, að einn laugardagsmorgun
fyrir skömmu, rétt fyrir hádegið
hafi hann verið hálftíma á leið-
inni ofan frá Arnarhvoli og niður
að Hótel Borg og mun þetta ekk-
ert einsdæmi. — Reykjavík virð-
ist svo greinilega orðin of lítil
fyrir alla bílana, svo fínir og
fallegir, sem þeir eru nú á að
líta og undur þægilegir að sitja í.
Gamalmenni fyrir
aldur fram.
CAMALL Skagfirðingur, gegn
greindarmaður, sem ég hitti
hér á dögunum var ekkert hrif-
inn af öllum bílunum og bílferða-
lögunum hér í Reykjavík. Fólk
verður að gamalmennum og aum
ingjum fyrir aldur fram með
þessu áframhaldi, sagði hann, ef
það ætlar að hætta að treysta á
sína eigin fætur og varpa öllum
áhyggjum upp á gljábónaða
luxus-bíla. — Og svo sagði hann
mér líka tvær góðar stökur eftir
hinn góðkunna hagyrðing ísleif
Gíslason á Sauðárkróki — um
bíla.
Sú fyrri er svona:
Burt frá heimsins harki og skríl
héðan mænir sálin þreytt.
En fái hún ekki farið í bíl
þá fer hún sjálfsagt ekki neitt!
Þetta er ort fyrir allmörgum
árum — sagði Skagfirðingurinn
— hvað skyldi ísleifur segja í
dag ef hann sæi alla bílana í
Austurstræti?!
Mesta þarfaþing.
HIN stakan varð til, er ísleifur
var á ferðalagi — í bíl — frá
Reykjavík til Akureyrar. Sitt á
[ hvora hönd hafði hann unga
stúlku — og báðar voru heldur
illa á sig komnar af bílveiki. Fór
svo, er leið á ferðina, að stúlk-
urnar létu hallast upp að sessu-
nautinum, sín að hvorri öxl og
blunduðu. — Um þetta kvað ís-
leifur:
j Mun það verða minnisstætt,
I meðan bílar hreyfa sig.
| Hvað þið gátuð sofið sætt
I svona báðar upp við mig.
Já, víst eru margar sætar minn
ingar tengd»r \rifí samferðalag
með laglegri s+”!ku í bíl. — Og
það er ekki um það að deila að
þetta samgöngutæki nútímans er
mesta þarfaþing, sem við vildum
með ehgu móti vera án. — En
eins og Skagfirðingurinn, sem ég
talaði við benti réttilega á, þá
má misnota bifreiðar rétt eins
og aðra hluti — með því að láta
notkun þeirra eða réttara sagt
ofnotkun verða til þess að eigand
inn bíði tjón á heilsu sinni vegna
hreyfingarleysis og útiveruskorts.
— Þess eru því miður mörg
dæmi.
Enginn blaðsöludrengur
KÁRI skrifar:
„Velvakandi góður!
Ég var staddur niðri á Ferða-
skrifstofu kl. 8 morguns fyrir
nokkrum dögum. Þar var margt
um manninn, ferðafólk, sem var
að leggja upp í lengri og skemmri
ferþir og hnarreistir langferða-
bílar, sem biðu þess albúnir að
renna úr hlaði. — Ég heyrði, að
fleiri en einn af ferðamönnun-
um voru að tala um að ná sér í
dagblöðin til að lesa á leiðinni.
En þarna var enginn blaðsölu-
drengur nálægur, og brottfarar-
tíminn var það nærri, að eigi var
þorandi að bregða sér frá til að
ná í blöðin. — Mér finnst furðu-
legt að blaðadrengirnir skuli ekki
vita um þennan rífandi markað
þarna rétt við hliðina á Lækjar-
torginu, þar sem þeir snúast hver
jarðeigna skv. nýjum lögum um
það efni, að það var ein áf komm
únistasprautunum, sem lét veita
sér fyrsta jarðarskikann.
» AÐSTANDENDUR ítalska
furstans, I anza di Trabía, sem
framdi sjálfsmorð nýlega, upp-
götvuðu að meðal eignanna, sem
furstinn lét eftir sig, var knatt-
snvrnumaður og atvinnpleikari í
tilbót. Furstinn hafði keypt benn-
an knattspyrnumann, frægan
miðherja, og ætlaði að láta hann
sínu einin knattspyrnufélagi í té,
en hafði aldrm komizt til bess að
framkvæma þá fyrirætlan sína.
•S HÖRD er haráttan. sem háð
er í Frakklondi milli miólkur-
bænda og vínbænda. Vínmenn
réttu nvlega hlut sinn í borg-
inni Diíon. en bar er mikið og
gott gistihús, sem sent hefir frá
sér auglýsingabækling, þar sem
segir m. a.:
„Áherzla lögð á að vínkranar
séu fvrir hendi í öllum baðher-
bergjum. Rautt (vín) og hvítt í
krönunum. — Drvkkjarmál úr
silfri við kranana.“
Og hver er meðaldrykkja á
dag í baðherbergjunum? Um það
bil hálfur þriðji peli.
m BERNHARD VAN LEER,
i hollenzki stálmilliónamæringur-
j inn. bauð 2060 brezkum starfs-
í mönnum sínum í afmælishóf sitt
. er hann varð sjötugur fyrir
! nokkru síðan. Veizlan kostaði
um 20 bús. sterlingspund (kr. 900
þús.) Fimm sérlestir með mat-
arvögnum og svefnvögnum fluttu
gestina til Blackpool frá Lond-
on, Glasgow, Ellmere Port og
Burton.
(A BULGANIN marskálkur, hinn
nýi forsætisráðherra sovétríkj-
anna, var eftirlitsmaður Stalins
í_ Rauða hernum á stríðsárunum.
Á þessum árum voru amerískir
, liðsforingjar með Rauða hern-
um. Einhvern tíma á árinu 1944
kom Bulganin marskálkur til
Averills Harrimans, sem þá var
sendiherra Bandaríkjanna í Rúss-
landi og skýrði honum frá því
að hann hefði heyrt amerískan
liðsforingja bölva og ragna Roose
velt forseta og láta í Ijós þá ósb
j að hann myndi tapa. Þegar Bulg-
anin sá að Harriman varð ekkert
uppnæmur yfir þessu, gekk hann
í burtu og tautaði: „Harriman
hlýtur sjálfur að vera einn af
samsærismönnunum“.
um annan og æpa hver upp í ann-
an, ekki alltaf með miklum ár-
angri. — En ef til vill var þetta
aðeins tilviljun, að enginn blaða-
drengur var staddur þarna við
Ferðaskrifstofuna þennan morg-
un. — Mér finnst það í rauninni
líklegra. — Kári“.
■ s>*_?
Merkið, sem
'5»>«ir landið.
Landspróf
í Gagnfræðaskóla
Auslurbæjar
ÚRSLIT landsprófs í Gagnfræða
skóla Austurbæjar urðu sem hér
segir:
Undir prófið gengu 118 nemend
ur, þar af 4 utanskóla. Miðskóla-
prófi náðu 10(2 nemendur, 13
féllu, þar af 2 utanskóla, en 3
luku ekki próf: "Tæst á miðskóla
prófi varð Albína Thordarson,
aðaleink. 9,18.
Framhaldseinkunn, þ. e. yfir
6 í landsprófsgreinum, hlutu 70
nemendur, og öðlast þeir rétt til
i inngöngu í menntaskóla.
j Hæst í landsprófsgreinum varð
■ Vilborg Sveinbj örnsdóttir, aðal-
j eink. 9,50, en það er hæsta eink-
, unn, sem landsprófsnefnd hefur
I gefið á þessu vori. Alls hlutu 5
I nemendur gagnfræðaskólans
, ágætiseinkunn í landsprófsgrein-
um. f
Verðlaun skólans fyrir náms-
afrek í landsprófsdeild hlutu
þessir nemendur: Albína Thordar
son, Vilborg Sveinbjörnsdóttir og
Baldur Sigfússon, en þau þrjú
höfðu ágætiseinkunn bæði í lands
prófsgreinum út úr miðskóla-
prófinu í heild.