Morgunblaðið - 17.09.1955, Blaðsíða 11

Laugardagur 17. sept. 1955
MORGVTSBLAÐIÐ
n ]
r*
Kveðja Forseti Bandaríkjanna er hafinn yfir alla gagnryni
F, 15/9 1902 D. 13/9 1955
IDAG vcrður gjörð bálför Ásbergs Jóhannessonar, gjaldkera
að Reykjalundi.
Við félagar hans í stjórnum Sambands ísl. berklasjúklinga
cg Vinnuheimilisins að Reykjalundi látum í ljós söknuð, er við
horfum á bak samstarfsmanni, sem staðið hefur í fylkingarbrjósti
Bamtaka okkar frá fyrstu tið.
Einnig viljum við í nafni allra berklasjúklinga færa honum
þakkir fyrir trúa og dygga varðstöðu, sem staðin var til dauðadags
um heiður cg sóma sambands okkar allt frá stofnun þess. Við
þökkum drengskap og ráð, sem hverju máli vísaði til betri vegar.
Við þökkum fölskvalausa vináttu í okkar garð.
Eiginkonu Ásbergs Jóhannessonar, móður hans, syni og frænda-
liði votturn við samúð okkar.
Stjórn S. í. B. S.
Maríus Helgason Árni Einarsson
Oddur Ólafsson Gunnar Ármanrisson
Guðmundur Jakobsson Júlíus Baldvinsson
i Þórður Benediktsson
i
Stjórn Vinnuheimilisins að Reykjalundi
Ólafur Björnsson Höskuldur Ágústsson
Kjartan Guðnason Guðmundur Jóhannesson
Jón Benjamínsson
Myndin hér að ofan var tekin, er Ragnheiður Gröndal, flugfreyja
hjá F. í., bauð Önnu Iíjörleifsdóttir um borð í einn Faxann, þegar
fegurðardrottningin fór heim til sín efíir samkeppnina.
BANDARIKJAMENN hafa hug
á að senda gerivhnettina út
í himinhvolfið þegar á næsta ári.
Nú hefir samt hlaupið snurða á
þráðinn, því að ákveðin öfl í land
inu hafa látið til sín heyra. Þau
komu reyndar einnig við sögu,
þegar Eisenhower Bandaríkjafor-
seti stakk upp á því, að Rússar og
Bandaríkjamenn skiptust á hern-
aðarleyndarmálum. — Þau voru
nefnilega á móti því.
Á MÓTI
Þessi „öfl“, sem hér hefir verið
rætt um að framan eru úr báðum
stærstu flokkum Bandaríkjanna,
Án hans væri repiibíikanafiokkurimi á undatihafdi
FEGURÐARDROTTNING Is-
lands 1955, Arna Hjörleifsdóttir,
hefir verið ráðin fiugfreyja hjá
Flugfélagi íslands frá 1. október
n.k. — Þar mcð hefir óskadraum-
ur hennar orðið að veruleika, því
að í viðtali við blaðið sagði hún,
er hún hafði verið kosin fegurðar
drottning: „Annars hef ég nú
alitaf haft mesta löngun til þess
að verða flugfreyja“. — Stundum
fá'menn vonir sínar uppfylltar.
Brezkur .’.ómari í alþjóða HrófearggllII
dómsíól segir aí sór
GENF, 16. sept.: — Sir Reader
Bullard sagði af sér í dag dómara
störfum í Alþjóðadómstólnum. í
eða !é!tmeiis-
hljómsveit
UM nokkurra ára skeið höfum
við verið svo magnaðir að eiga
okkar sinfóníuhljómsveit, og höf-
um fylgzt með henni af lífi og
sál frá bernsku hennar. Nú er
hún merkur þáttur í menningar-
lífi okkar og okkur nauðsyn Við
þökkum henni fyrir að hafa boð-
ið okkur samneyti við hina miklu
Bach, Beethoven, Mozart og
Brahms. Stundum hefur tekizt
stórvel, ef ekki, þá næst. Með
vilja og vinnu má alltaf gera
betur.
Oft er kvartað yfir því, að okk-
ur skorti léttmetishljómsveitir
(Unterhaltungsorkester), „eitt-
hvað fyrir fólkið“. Gott væri að
hafa slíka hljómsveit, en í guð-
anna bænum, ekki má gera sin-
fóníuhljómsveitina að slíkri
hljómsveit, sem á sér allt annað
markmið.
B. B. C., brezka útvarpið, hef-
ur staðið bjargfast á þeirri skoð-
un, að túlkunartækin eigi ekki
að kasta sér í fang almennings
og kaupa sér dekur hans með því
að láta hann ráða öllu vali flutn-
ingsefnis. Oft hefur brezka út-
varpið íengið á sig gagnrýni fyr-
ir yfirlæti þeirra, „higbrows",
sem stjórna því, og þykjast vita
betur en fólkið sjálft, hvað það
á að hlusta á, eins og sagt er. En
B. B. C. lét þetta ekki á sig fá
og fyrir bragðið hlusta fleiri á
meistarana miklu og þykir öllum
hlutaðeigandi betur,
í New York hefur ameríska
stórblaðið, New York Times, út-
varpsstöð, sem eins og hið brezka
B. B. C„ gerir sér grein fyrir því,
að menn, sem ekki hafa haft af-
skipti af tónlist, kjósa sér ekki '
fyrst að hlýða á 9. sinfóníu Beet- |
hovens, heldur frekar „Unter- j
haltungsmúsík“, þ. e. meltinga- '
| músík. Og í stað þess að hlíta j
slíkum óskum, fá þeir fjöldann |
smátt og smátt til að hlýða á j
meistarana miklu og svo fer j
fjöldinn að sjá, að þetta er hið
stóra og þetta stóra fer að verða |
honum nauðsyn og hver maður
verður að meiri fyrir.
i Sinfóníuhljómsveitin okkar á
sér marga unnendur, sem jafnt
og þétt hafa sótt tónleika hennar j
I vegna þess grundvallar, sem hún '
i hefur starfað á. En nú er talað
um, að hljómsveitin eigi að rétta
, hendina að almenningi og fara
þá leiðina að gera verkefnaskrá
Moskvu 16. sept.: — sína léttari. Auðvitað á öll þjóð-
EKKERT hefir verið látið uppi in hljómsveitina og allir, sem
um það um hvað Finnar ætla vilja, ættu að hafa sem jafnastan
upp í dómarasal, er því haldið að semja við Rússa í Moskvuför aðgang að henni en engum dett-
fram að dómarinn sem skipaður paasikivis forseta og Kekkonens ur í hug, að lesa skuli Eddu
forsætisráðherra, sem nú stendur Snorra á nútíma reykvísku, vest-
yfir. Fyrsti samningafundurinn firzku eða norðlenzku, eftir því
hafi verið í dóminn af hálfu
Saudi Araba, Yusuf Yrasín sheik,
verði að teljast vera meir fulitrúi
stjórnar sinnar heldur en hlut-
laus dómari.
Dómstóllinn var að fjalla um
kæru Breta á hendur Saudi
Arabíu út af deilu þessara aðila
um hina olíuauðugú Braimi vin.
Dómstóllinn frestaði í dag
þessu deilumáli um óákveðinn
tíma.
var í dag og sagði Vorosjiloff,
forseti sovétríkjanna, sem er for
maður rússnesku samninganefnd
arinnar, í ávarpi sínu í dag að
samið myndi verða um vinsam-
lega sambúð Finna og Rússa „til
frambúðar".
Vorosjiloff hrósaði Paasikivi
forseta og Kekkonen forsætisráð-
herra á hvert reipi. 1
hvar túlkandinn les hana.
Segja má, að þeir sem vilja
léttmetishljómsveit hafi eitthvað
til síns máls, en að hyllendur sin-
fóníuhljómsveitarinnar eiga rétt
á að halda sinni hljómsveit, sem
eingöngu á að starfa á sínum
eiginlega vettvangi, en það er
flutningur sígildra tónverka. —
G. V.
en Styles Bridges formaður
stjórnmálanefndar repúblikana í
Öldungadeildinni er potturinn og
pannan í andstöðunni við forset-
ann og vísindamenn landsins. Er
hann — og fylgismenn hans — á
móti því að Rússum verði veitt-
ar upplýsingar um herbúnað
Bandaríkjanna og byggingu gervi
hnattanna.
UNDIR SMÁSJÁNNI
Gert er ráð fyrir því, að gervi-
hnettirnir kosti um 10 millj. dala,
en ekki verður unnt að koma
þeim á sporbraut sína nema með
því að noía mjög öflug flugskeyti
sem tekið hefir áratug að fram-
leiða. Bygging þeirra og útbún-
aður heyrir enn þá undir hern-
aðarleyndarmál og herinn er ekki
ginkeyptur fyrir að ljósta þeim
upp. Herinn lítur svo á, að gervi-
hnettirnir verði með tímanum
mjög mikilvæg hernaðarmann-
virki, og því er sennilegt, að störf
vísindamannanna verði undir
smásjánni á næstu árum.
HAFINN YFIR Ai.I.A
GAGNRÝNI
Svo virðist sem Eisenhower
standi nú svo föstum fótum í
landinu, að með e.indæmum er:
hann er hafinn yfir alla gagnrýni
— og ef einhver gagnrýnir stefnu
hans, getur hann átt það á hættu,
að almenningsálitið dæmi hann
úr leik á pólitískum vettvangi.
Menn kenna sérfræðingum hans
um það, sem aflaga fer, en bakka
honum það sem vel er gert. I
augum almennings er hann mikill
stjórnmálamaður, ivtur leiðt.ogi
og góður vinur. Þetta hefir rugi-
að demókrata í ríminu. Og eina
von þeirra um sigur í forsetakosn 1
ingunum á næsta ári er sú, að
hann neiti að vera í framboði
aítur. Ef svo færi má þykja full-
víst, að demókratar vinni for-
setakosningarnar.
DEMOKRATAR VINNA Á
Við skulum líta nokkru nánar
á málið. Demókratar hafa aldrei
síðan 1934 fengið eins mörg at-
kvæði í þingkosningum og í
fyrra. Eisenhower er fyrsti Banda
ríkjaforseti, sem missir flokks-
meirihluta í fyrstu ?ingkosning-
um eftir valdatöku sína. Og frá
því 1952, þegar hann var kosinn
forseti, hafa demókratar unnið 9
ríkisstjóraembætti af repúblikön-
um og engu tapað. 1952 töpuðu
repúblikanar 3 af sínum gömlu
fylkjum í suður hluta landsins,
en virðast nú vera að vinna þau
aftur.
^ ÓÁNÆGÐIR MEÐ STEFNU
REPUBLIKANA
Ýmsir hópar manna eru mjög
andvígir stefnu repúblikana. Þar
eru bændurnir fremstir í fylk-
ingu, en auk þess eru bæjarbúar
á ýmsum stöðum harðla óánægð-
ir með stefnu flokksins t. d. í raf-
orkumálum. Hann vill ekki að
ríkið hlaupi undir bagga með ein-
staklingum í þessum málum, held
ur verði einkafyrirtæki látin sjá
um þau ein. En þau skortir fjár-
magn til að koma upp raforku-
verum alls staðar þar sem nauð-
syn krefur. Þá eru allstórir hóp-
ar verkamanna og smákaup-
manna óánægðir með sinn hlut af
þjóðartekjunum. En skuldinni er
ekki skellt á forsetann heldur
repúblikanaflokkinn og einstaka
ráðherra hans.
(Observer).
Landsmóí ísienzkra
Esperanfisfa
FJÓRÐA landsmót íslenzkra es-
perantista var haldið í Vest-
mannaeyjum daganá 27. og 28.
ágúst s.l.
Vegna óhagstæðs veðurs komu
nokkru færri félagar frá stöðum
utan þingstaðarins til landsmóts-
ins en annars hefði verið, enda
eru ferðir til Vestmahnaeyja og
frá þeim mjög háðar veðri; aí
þessum ástæðum varð landsmót-
ið nokkru fámennara að þessu
sinni en fyrri landsmót íslenzkra
esperantista. Þingstörf fóru fram
á alþjóðamálinu eins og á undaft-
förnum landsmótum.
Formaður Sambands íslenzkra
esperantista, séra Halldór Kol-
beins, setti mótið með snjallri
ræðu. Mæltist honum m. a. á
þessa leið: „Takmark esperantos
er ekki að útrýma þjóðtungun-
um, heldur að verða annað mál
allra manna, svo að allir geti
ræðzt við á jafnréttisgrundvelli,
þó að þeir séu af mismunandi
þjóðerni. Með því að espertano
felur í sér kjarna Evrópumál-
anna, en er mun auðlærðara en
nokkurt þeirra, veitir það mikil-
vægan grundvöll og undirbún-
ing undir nám annarra mála. ís-
lenzkir esperantistar hafa skil-
yrði til að verða í fremstu röð
í esperanto-hreyfingunni í heim-
inum. Einu sinni var sú tíð, að
íslenzk skáld lögðu land undir
fót í öðrum löndum og fluttu
þjóðhöfðingjum snilldarkvæði og
þágu góðar gjafir og frægð að
launum. Hin nýja frægð íslenzkra
skálda gæti komið fram fyrir
hjálp esperantos, þar sem þau
gætu fyrir tilstuðlan þess eign-
azt lesendur í öllum löndum
heims“.
Kveðjur til landsmótsins bár+
ust í símskeytum og bréfum frá
Hafnarfirði, Keflavík, Reykja-
vík, Sauðárkróki og London.
Fluttar voru skýrslur stjórnar
Sambands íslenzkra esperantista
og félaga innan sambandsins.
Baldur Ragnarsson stud. mag.
flutti erindi á alþjóðamálinu, og
fjallaði það m.a. um stjörnufræði
leg efni.
Fluttir voru leikþættir á al-
þjóðamálinu, m.a. þáttur og
söngvar úr „Skuggasveini" eftir
Matthías Jochumsson í esper-
anto-þýðingu séra Halldórs Kol-
beins, en hann hefir þýtt þetta
vinsæla leikrit á alþjóðamálið.
Seinni dagur landsmótsins
hófst með því, að sunginn var ís-
lenzki þjóðsöngurinn á esperanto
í þýðingu Baldvins B. Skaftfells.
Kosin var stjórn Sambands ís-
lenzkra esperantista fyrir næstu
tvö ár. Kosnir voru: Séra Hall-
dór Kolbeins, Vestmannaeyjum
(formaður); Ólafur S. Magnús-
son, Reykjavík og Baldur Ragn-
arsson, stud. mag., Reykjavík. í
varastjórn voru kosnir: Ólafur Þ.
Kristjánsson, Hafnarfirði og Hall
grímur Sæmundsson, Höfn í
Hornafirði.
Meðal samþykkta landsmótsins
má nefna þessa:
„Landsmótið felur sambands-
stjórn að fara þess á leit við Al-
þingi, að það veiti Sambandi ís-
lenzkra espertantista 20 þúsund
króna árlegan styrk til útgáfu
Frh. á bls. 12.