Morgunblaðið - 03.11.1955, Blaðsíða 15

Fimmtudagur 3. nóv. 1955
MORGUNBLAÐJÐ
aa
Aeli' Ska!
•i>' a v §
BORGFIRÐINGAFÉLAGIÐ í
Reykjavík hélt nýlega aðalfund
sinn. — Mikið líf hefur verið í
starfsemi félagsins á undanförn-
um árum, en þó aldrei meira en
á s. 1. ári, sem var 10. starfsár
félagsins. Aldrei hafa jafn marg-
ir nýir íélagsmenn bætzt í hóp-
inn ó einu ári, og aldrei hefur
hagur félagsins staðið með meiri
blóma.
Starfsemi félagsins hefur ver-
ið í líkum sniðum og áður, kvik-
myndatökunni af Borgarfjarðar-
héraði heíub' verið haldið áfram,
en sökum ótíðar á s. 1. sumri,
var þó minna tekið en til stóð.
Bráðlega mun verða hægt að
sýna kvikmyndina, að vísu ekki
fullgerða. Frumeintak myndar-
innar hefur verið erlendis til að
tJr Möðruvallakirkju. Sr. Sigurður Stefánsson fyrir altari.
Frh. af bls. 25
inga og minntist Jóns Andérs-
sonar Hjaltalíns skóiameistara.—
Var ræða hans fróðleg og snjöll.
Þó talaði hinn þriðji úr hópi
Möðruvellinganna, Lárus Rist.
Flutti hann þakkir sínar bæði
sem nemandi á gömlu Möðru-
völlum og sem kennari við skól-
ann um margra ára skeið. Því
næst talaði Bjarni Halldórsson,
skrifstofustjóri, og minntist Stef-
áns Stefónssonar, skólameistara,
en Bjarni er gagnfræðingur frá
gamla Gagnfræðaskólanum. Þá
talaði séra Kristján Róbertsson
. og minntist Sigurðar Guðmunds-
sonar, skólameistara. Síðan flutti
Bolli Gunnarsson nemandi í 6.
bekk ávarp, en þar næsta las
15
skólameistari kveðjuskevii. Að
endingu sagð: Póll Skúlason.
skrifstofustjóri, nokkur orð og
kunngjörði að þeir Mööruvell-
ingarnir hefðu komið saman í dag
að lokinni athöfninni að Möðru-
völlum, og þar hefði verið ákveð-
ið að gefa nokkurt fé í minning-
arsjóð Jóns Hjaltalíns. Kvöld-
veizla þessi stóð fram yfir mið-
nætti og var í alla staði hin fróð-
legasta og skemmtilegasta.
— Vignir.
II
Frh. af bls. 28
í Moskvu í maímánuði s. 1. kom
það hins vegar greiniiega í ljós,
að Sovétríkin eru komin það
langt í framleiðslu nýjustu teg-
unda af þrýsíiloftsknúnum orustu
og sprengiflugvélum, að eftir því
sem sérfræðingar telja muni
Sovétríkin og fylgiriai þeirra
e. t. v. ná yfirráðum í lofti, áður
en langt um líður, að óbreyttri
flugvélaframleiðslu í austri og
vestri.
Loks er þess að geta að þeir
yfirburðir, sem vesturveldin,
hafa fram að þessu haft í fram-!
leiðslu kjarnorkuvopna, og al- ■
mennt hefur vqrið talin ein mesta!
trygging fyrir því að ekki kæmi
til styrjaldar, mun að öllum lík-
indum verða úr sögunni áður en
langt um líður, eftir því sem
hermálasérfræðingar telja. Kunn
ugleiki þeirra manna, sem hefur
verið fahð að koma í framkvæmd
varnaráætlunum Atlantshafs-
bandalagsins, á þeim staðreynd-
um, sem hér greinir, hefur sann-
fært þá um að Atlantshafsbanda-
lagið og aðildarríki þess verða
að halda uppi þeim hecstyrk, sem
þau hafa nú yfir að ráða, og auk
þess gera allt sem þau geta til
þess að efla hann, ef nokkur von
á að verða til þess að þau geti
hrinnt fyrstu leifturárásinni af
höndum sér ef til hennar skyldi
koma. Þessir menn vita hvað
stríð er, og þeir óska ekki eftir
að þurfa að heyja það.
Þeir eru ekki aðeins þeirrar
skoðunar að styrkleiki geti kom-
ið í veg fyrir stríð, heldur hafi
það starf sem Atlantshafsbanda-
iagið hefur unnið til þess að koma
upp traustum og haldgóðum vörn
um beinlínis orðið til þess að
Rússar haía loks viljað hefja um-
ræður við samningaborðið um
spennuna í heimsmálunum og
hugsanlega lausn þetrra. Þeir
fara þess á Jeit við þjóðir hins
vestrse.na heims, að þær kasti ekki
frS sér bví, sem mestan þátt hef-
ur átt í að varðveita friðinn.
— uro i uii
Frh. af bls. 29
Ég get ekki betur séð, en að við
verðum að taka upp nýja siði í
þessum efnum, og breyta þeim í
það horf sem tíðkast hjá öðrum
menningarþjóðum, nema að við
séum ánægð með það álit sem við
oft og tíðum verðum vör við,
að erlendar þjóðir hafa á okkur
íslendingum, en það er, að við
séum aðeins hálfsiðuð þjóð
L. G.
Frh. af bls. 27
HÓTUN FORSTJÓRA
SKIP AÚTGERÐ ARINN AR
í umræddri grein sinni segir
forstjóri Skipaútgerðarinnar orð
rétt: „Órökstuddar ásakanir gegn
Skipaútgerð rikisins munu ekki
reynast því málefni til fram-
dráttar, að Vestmannaeyingar fái
hið umtalaða sérstaka strand-
ferðaskip." (þ. e. eigið skip).
Ég tel að slík hótun sé of lág-
kúruleg til að geta samrýmzt því
málfrelsi, sem menn í lýðfrjálsu
landi eiga heimtingu á að búa við.
Og scm betur fer, er slíkan hugs-
unarhátt yfirleitt ekki að finna
hjá íslenzkum embættismönnum
nú til dags. Hann heyrir fortíð-
inni til, er hinir erlendu embætt-
ismenn gátu með hótunum og of-
beldi hrætt landsmenn frá að
segja meiningu sína. Tel ég það
ekki á nokkurs manns færi að
ætla að taka aftur upp slíka
embættisháttu.
Að athuguðum öllum aðstæð-
um hafa Vestmannaeyingar sýnt
meira langlundargeð í samskipt-
um sínum við Skipaútgerð ríkis-
ins á undanförnum árum, en
ástæða var til. Og þó að ráða-
menn bæjarins hafi nú sent frá
sér umkvörtun og gagnrýni út af
þessum viðskiptum er það sann-
arlega vonum seinna.
Guðl. Gíslason.
— Firmakeppni
Frh. af bls. 28
Alþýðublaðið 40,5
Ásgarður h.f. 40,5
Egill Skallagrímsson h.f. 40,5
Sjálfstæðishúsið 40,5
Eimskipafél. Reykjavíkur 40
Prentsm. Edda h.f. 40
Hamar h.f. 40
Innkaupasamb. rafvirkja 40
S. í. S. 40
Sjóvátryggingafél. íslands 40
Einar G. Guðm. & Guðl. Þorl. 39,5
Sindri h.f. 39
Húsgagnav. Austurbæjar 39
Vélar og skip 39
O. Johnson & Kaaber 38,5
Kiddabúð 38,5
Alm. byggingafélagið 37,5
Haraldarbúð h.f. 37,5
Bernhard Petersen 37,5
Alþýðubrauðgerðin h.f. 37
Eggert Kristjánsson & Co. 37
Kristján G. Gíslason & Co. 36,5
Fiskhöllin 36
Álafoss 35,5
Þóroddur E. Jónsson 35,5
S. í. F. 35,5
Edinborg 34,5
G. Helgason & Melsted 34
S. Stefánsson & Co. 34
Síldarútvegsnefnd 32,5
Opal 32
Prentmyndir h.f. 29,5
Næsta umferð verður spiluð
briðjudaginn 8. nóv. n.k.
TRÚLOFUNARHUÍNGÍR
14 karata og 18 karata.
Frh. af bls. 30
yrkja. Þó finnst mér styrkur
bókar hans liggja í öðru frem-
ur en skáldskapargildi hennar.
Hann leggur hér fram ævisögu
sína, minningabók margreynds
manns. Ég kynnist mér til á-
nægju þróttmiklum persónuleika,
hraustum og heilbrigðum manni,
víkingi að dugnaði og atorku.
Hann elskar starfið sitt, jörðina
sína, landið sitt og hefur mikinn
hug á að skila blettinum sínum
betri í hendur eftirkomendanna
en hann tók við honum. Hann
skyggnist um meðal granna sinna
og samferðamanna og sér glögg-
um augum athugandans ein-
kenni þeirra í skapgeð og fram-
kvæmd og lætur í ljós skoðanir
sínar til lofs eða hnjóðs. Hann
er sterkur í heilbrigðum lífs-
þrótti, lífsnautn.
Ég vil svo þakka Gunnari S.
Hafdal innilega fyrir bók hans.
Ég las hana mér til ánægju. Hún
er hressileg og blessunarlega
fordildarlaus. Sennilega naut ég
hennar betur fyrir það, hve nið-
urdreginn ég var, þegar ég fékk
hana í hendur. Þessvegna vil ég
ráðleggja öllum, sem þjást af
lífsleiða, að lesa hana. Hún
hressir þá. Það er gott að kynn-
ast þróttmiklum manni, sem trú-
ir á lífið og vinnur því af heil-
um hug.
Helgi Konráðsson.
Oói kennslubák
ÉG VIL vekja athygli á bók, sem
ætti að vera í hverjum skóla í
mörgum eintökum. Hún er af
svipaðri tegund og nágrannaþjóð-
ir okkar telja alveg nauðsynlegar
til söngkennslu, en okkur hefur
vantað svo tilfinnanlega, nefni-
lega bók með laglínunni einni á
nótum, texti fyrsta erindis prent-
aður undir, síðan fylgja önnur
vers kvæðisins. Slík lög eru sex-
tíu að tölu í þessari bók. Stutt
ágrip af söngfræði er á undan.
Bókina hafa tekið saman tveir
reyndir og dugandi söngkennar-
ar, þeir bræður Áskell Jónsson á
Akureyri og Póll Jónsson á Laug-
um. Bókin er fjölrituð með snilld
ar handbragði, og hefur það verk
unnið Hilmar Magnússon skóla-
stjóri. Þessi litla bók, „Söngbók
skólanna", kostar aðeins 20 krón-
ur, þó að fjölritun nótna sé sein-
unnið verk. Bókin er sannarlega
spor í rétta átt, — þá átt, að skipa
hinni einföldu laglínu og óvið-
jafnanlegu íslenzku ljóðum virðu
legan sess í hugum og hjörtum
skólaæskunnar og vekja lifandi
hljóma og félagslegan unað.
Við íslendingar höfum tvöfalda
ástæðu til að sýna skólasöngnum
hinn fyllsta sóma. í fyrsta lagi er
hann ávallt til að göfga og gleðja,
ef um þann söng er að ræða, sem
söngur verðskuldar að heita.
(Taktlaust öskur heyrir auðvitað
ekki undir annað en grófa ó-
mennsku og æfingu í ósiðum).
Söngur þarf vitanlega að vera
taktréttur, léttur og smekklegur,
og textinn þarf að njóta sin vel.
í öðru lagi eigum við íslend-
ingar slíka gnótt af undur förgum
Ijóðum, þar eð góðskáld okkar
hafa löngum leikið fimlega á
strengi hinnar óviðjafnanlegu,
Ijóðhæfu tungu, kveðið um land-
ið, fegurð þess og tign, kveðið
ættjarðarást inn í brjóst fólksins
cg stælt það í erfiðri baráttu. —
Hjartsláttur lands og þjóðar og
sögu hennar ólgar í íslenzkum
ljóðum.
Það er þess vegna meira en lít-
ið fáránlegt, hve herfilega van-
rækt er í fjölda skóla í landinu
að syngja hin fögru ljóð, sem
þjóðin á, eins mikið og við tölum
þó um að varðveita tunguna og
virða hana og glæða ættjarðarást.
og þjóðarvitund. Á engan hátt fá
ljóðin virðulegri meðferð en í
léttum og réttum söng. Slíkur
söngur hljómar í sumum skólum
okkar, sem betur fer, en allt of
fáum. Þegar á heildina er litið,
má segja, að við séum að svíkjast
undan því að afhenda ungu kyn-
slóðinni þennan dýrmæta hluta
þjóðararfsins, íslenzku ljóðin. —
Það er ólánsmark, sem verður að
mást burt. Þess vegna segi ég:
Einföld og auðveld söngbók í
hverja skólastofu, og það er bók
þeirra bræðra, „Söngbók skól-
anna“.
Helgi Tryggvason.
taka af því annaö eintak (kopíu)
til sýninganna, því frumeintakið
á ekki að sýna sökum hættu, sem
ætíð er á því að mynd skemmist
við sýningu. Félagið mun á sín-
um tima afhenda væntanlegu
Byggðasafni Borgarfjarðar frum
myndina til varðveislu og eign-
ar.
í skýrslu sinni drap formað-
| ur félagsins á nokkur atriði, sem
stjórnin hafði frómar óskir um
að félagið beitti sér fyrir, varð-
andi aðstoð héraðsbúum til
handa, varðandi nokkur menn-
ingarmál héraðsins. Hann gat
þess að æskilegt væri að félagið
gæti að einhverju leyti sýnt hug
sinn í verki, varðandi byggingu
Hallgrímiskirkju í Saurbæ, og þá
helst á þann hátt, að gefa klukk-
i ur í kirkjuna og vinna því máli
framgang með sérstakri fjár-
söfnun.
Ennfremur að æskilegt væri
að koma til móts við héraðsmenn
og stuðla að því með fjársöfnun,
að unnt yrði áður en langur tími
liði, að reistur yrði minnisvarði
um Egil Skallagrímsson að Borg
á Mýrum. Til undirbúnings
i þeirri framkvæmd þyrfti vel að
* vanda í samráði við héraðsbúa,
því slíkt minnismerki yrði að
(vera vandað og myndi kosta
mikið fé, fjársöfnunina yrði því
að undirbúa vel, en þá ætti að
vera auðvelt að fá nægjanlegt
fjármagn, því vissulega mundu
fleiri en Borgfirðingar vilja
leggja því máli lið, enda væri
Egill og minningin um hann eign
allrar þióðarinnar, þó Borgfirð-
ingum bæri skylda til að hafa
forgöngu um þetta mál og hvergi
gæti minnismerki Egils frekar
átt heima en að Borg.
Þá kom það fram að um það
hefði verið rætt mílli nokkurra
forustumanna í átthagafélögun-
um að æskilegt væri að félögin
gætu sameinast um að byggja
sameiginlegt félagsheimili. Um
20 átthagafélög munu vera f
Reykjavík og ætti þeim að vera
mögulegt að koma upp sameig-
inlegri byggingu. Starfsemi
svona margra félaga ætti að geta
tryggt rekstur slíks félags-
heimilis. Fundarmenn voru allir
sammála um að vinna að öllum
þessum málum eftir því sem geta
félagsins og ástæður leyfðu.
Ýmis fleiri mál voru rædd á
aðálfundinum og ríkti mikill
áhugi meðal félagsmanna sem
fjölsóttu fundinn.
Stjórn félagsins var endur-
kosin.
1 - X - 2
ÚRSLIT leikjanna á laugardag
urðu:
Arsenal 2 — Charlton 4 2
Aston Villa 3 — Newcastle 0 1
Blackpool 2 — Preston 6 2
Bolton 4 — Luton 0 1
Cardiff 0 — Manch. Utd 1 2
Chelsea 0 — Burnley 0 x
Iluddersfield 1 — Sheff. Utd 2 2
Manch. City 2 — WBA 1 1
Portsmouth 4 Tottenham 1 1
Sunderland 0 — Everton 0 x
Wolves 1 — Birmingham 0 1
Doncaster 4 — Fulham 2 1
Mörg urslitanna voru sérlega
óvænt, og af vinningsseðlum voru
% seðlar með föstum röðum,
sem ná beztum árangri einmitt
er úrslit eru óvænt. Voru 3 seðlar
með 10 rétta, 2 fastir, sem fylltir
voru út fyrir nokkrum vikum, og
hlýtur sá stærri 611 kr., en hinn
467 kr., en þriðji seðillinn var
fylltur með tilliti til leikjanna, og
koma einnig 467 kr. fyrir hann.
Fjórði vinningurinn er 384 kr.
fyrir seðil með aðeins 9 réttum,
en hann var með 8 raðir með 9
réttum.
Vinningar skiptust þannig: 1.
vinningur: 323 kr. fyrir 10 rétta
(3), 2. vinningur: 48 kr. fyrir 9
rétta (40).